Welatperwerê Kurdan Zilkîf Uzel Çû Rehmetê

Welatperwerê Kurd Zilkîf Uzel Çû Rehmetê

Welatperwerê bêhempa Zilkîf Uzelî, ji nexweşîya kanserê roja 12.02.2010, saet 19.30, li Îstanbulê di nexweşxaneya Çapayê de wefat kir.

Eynî şevê di saet 12.30 de cinazaya wî giha bi Dîyarbekir. Gelek welatperwer, dost, heval û merivên wî, teqrîben qasê 500 merivî îro (13.02.2010) cinazaya Zilkîf Uzelî birin gundê Pîranê Himbêlê û di saet 11.00 de li qebristana gund defn kirin.

Şîna Zilkîf Uzelî li Dîyarbekir semta Batikentê, pêşberî parka Koşuyoluyê di “Ciyê Taziyeyê ya Pîranê” de hatîye danîn. Şîn 3 rojan dewam dike, sersaxî li wir tên qebulkirin.

Telefona îrtîbatê: 0 505 551 60 99

Zilkîf ji gundên Pîranê, li Himbêlê roja 10.03.1946 ji dayik bûye. Wî demeke dirêj li Kurdistanê mamostayî kirîye. Ji ciwanîya xwe heta roja wefata xwe ji bo serxwebûna Kurdistanê têkoşîyaye.

Di wexta cûntaya eskerî ya faşîst de ji bo vê xebatê ji dewaya KÎP-DDKDê hat girtin. Li îşkencexaneyên eskerî  yê Dîyarbekirê demeke dirêj îşkence dît. Gelek salan di zîndanê Dîyarbekirê yê navdar de ma. Piştî derketina zîndanê jî xebata xwe domand. Careke din hat girtin û careke din demeke dirêj îşkenceyên giran lê kirin.

Wî di van salên dawî de xebata xwe di nav TEVKURDê de didomand.

Zilkîf hem di demên wan îşkenceyan de hem di zîndana eskerî ya Dîyarbekirê de hem jî li derve welatperwer û şorişgêrekî nimûne bû.

DEFTERA BÎRANÎNÊ JI BO ZILKÎF UZELÎ

NOT: Hûn dikanin di qismê “Şîrove Bike” de, yan jî bi rêya adresa zazakinet@hotmail.com sersaxîyê bidin malbat û dostên Zilkîf Uzelî. Dû re em ê wekî “Deftera Bîranînê” teslîmê malbata Zilkîf Uzelî bikin.  

Mesaja Mehemed Malmîsanijî:

EMBAZO!

Embazo!

Gama ke xebera bêyome vila bena

         sist bena xebata mezgî.

Çekuyî xo nimnenî mi ra

No dej, na tewe ninê vatiş.

Nika ez kami rê vaja derga-derg nê derdî?

Serekan rê?

Tirekan rê?

De ti vaje, kamî rê?

Embazo!

Boya welatî tim amey û yena to ra, ver bi mi

Boya ke to kena nizdî mi ra

         mi to ra.

13.02.2010

M. Malmîsanij

* * *

Mesaja Hesen Çakirî:

Kek Zilkîf!

Çehar serrî verî mi Dîyarbekir de ti şinasnayî. Û ez zaf keyfweş bîya ke mi ti şinasnayî. Ma pîya TEVKURD de xebata sîyasî kerde. Hetê fikrî û xebate ra ma sey yewbînan fikrîyayne. Mi bi çimanê xo dî ke ti heqîqeten merdimêko welatperwer û mêrxas bî. Û ti wayîrê piresnsîbanê rastan bî. Ez zaf kewta mergê to ver. Ti seba mi yew embazo taybetî bî û ti do hertim wina bimanî.

To mi ra vatêne, ti nîmeyê bedenê min ê. To nîmeyê bedenê xo caverda û ti şî. To telefon de mi ra vatêne “Heseeeen” to deeerg kerdêne. To vengê xo zî xo reyde berd.

Oxir bo, oxir bo, oxir bo! Însano delal…

Hesen Çakir

* * *

Mesaja J. Îhsan Esparî:

Heyhat!!!

Reyna xeberêka sîyaye! Zerrîya mi reyna çizay nê xerîbistanî de! Daxo ke newe qesbaya mi gina. Dinya reyêka bîne çimanê mi ver de bî tarî. Tay qale nîya zanî, kelê camêrdan Zilkîf Xoca merd!

Zilkîf, merdimê roja girane, neferê dewaya pîle bi. Ey qala xo yew rey vatibî û caran zî aye ra nêame war. Vera îşkencekerdoxan rîyê ey sipî, çareyê ey tokerde û zîndanê Dîyarbekirî de abîdeyê xoverodayîşî bi.

Zilkîf semedê prensîbanê xo amebi na dinya. O banderê qisaya îqbalî nêbi. Semedê îdealanê xo ciwîya û semedê înan zî merd!

Venganeyo ke Zilkîfî ra pey mendo do caran nêdebo. Û ez do mergê ey timûtim sey bêbextîyêka tebîetî biveyna!

13.02.2010

J. Îhsan Espar

* * *

Mesaja Mehemed S. Uzunî:

Oxir bo to rî embezo delal!

Xeberê mergî to ez zaf xemgîn kerda embazo delal.
Wa sereyî miletê kurdî weş bo!
Wa sereyî embaz û heskerdoxanî to weş bo!
Keyeyî Zulkuf Xocayî rî, dost û embazanî ey rî, sereweşey wazen.
Homa deyax û sabir bido! Homa rehmê xo ci rî bikero!

13.02.2010

Mehemed S. Uzun

* * *

Mesaja Mela Cimayê Babijî:

Rehma Allay ci ser o bo!

Bira Zilkîf winî aseyeno ki merdimêndo ercîyaye yo. Allah rehma xu ci ser o vêşî kero. Wa eqraba û dost û yaranê ci weşî bên. Qet xebata kesî vînî nêbena. Bol selamî. 

13.02.2010

Mela Cimayo Babij

* * *

Mesaja Paşa Brodirêjî:

Zilkîf Uzel!

Afirandina neteweyeke azad, bi mirovên azad ve mumkin e.

Ew mirovên ku caran îradeya xwe teslîmê despotan nakin.

Zilkîf yek ji wan bû.

Xelqê kurd dê li mirovên wekî Zilkîf pir bigere.

Serê malbata wî û neteweya kurd sax be.

13.02.2010

Paşa Brodirêj

* * *

Mesaja Şukrî Urgunî:

Xeberey mergê embazo ercîyaye Zilkîf Xoceyî mi decna. Wa serey şarî ma û malbatî ey weş bo!

13.02.2010

Sukrî Urgun

* * *

Mesaja Serdar Roşanî:

Wa serey keyeyê ey û dostanê ey sax bo!

Min bi zerrîyêke xemgîne agahdarîya wefatê kurdperwer û têkoşerê kurdan Zilkîfî şinawite. Bi xatirwaştişê dostanî sey Zilkîfî, tim zerrî yena pêser, canê merdimî beno serdin... La ma zanê ke merdimê sey Zilkîfî, tim di vîr û hişê miletê xu de gane manenê û vîrê înan ra nêşinê...

Ma seba xebat û mucadeleyê to yê miletê ma rê sipasdarê to yê... 

Homa sebr û metanet bido keyeyê ey, dostan û nasanê ey...

13.02.2010 

Serdar Roşan

* * *

Mesaja Memedê Heyva Sorî:

Birawo delal o zêrên, welatheskerdoxo giranbuha û erciyaye!

Bi kîlometreyan to ra dûrî, wexta ki xebera sîyay, xebera cali, xebera mergê to ki mi eşnawit, cîgera mi bî lete-lete, se ki mi fek ro bêro teber, çimê mi bî lêl, ez gêj bîya. 21 yew serri to ra dûrî, a deqa mi waşt ki ez biba yew teyr, yew mîrçiki, welatê Vikingan ra hewa bikwiya, vera xu bida welatê Medan Kurdistano delal, zîyara Himbêlî di, tirba to heti yew dara mazêri ser o  binişa û vaja, eyyy birawo, birawo, welatheskerdox, şoreşgerê Kurdistanî yo giranbuha, emrê mi to rê, wa to verra ez bimerdênê, wa mi mergê to nêeşnawitênê. Birawo delal, heq û huqûqê to mi ser o zaf o, ez to heti biya gird. Ti him biray mi bî, ti him pî mi bî, ti him embazê minê têkoşînê azadîya Kurdistanî bî. Yeno to vîrî, wexta ki ez birîndar bîya, to mi ra va: “Mihem, xem mewi, mevaji ez bîya felc, hêdîna nêşêna şoreşgerê bika. Ti sandaliya gironekên ser o zî, şênê qandê azadîya Kurdistanî şoreşgerêya xu bidomnê. Kurdistan bêbedel azad nêbeno”. Mi eno vatişê to, her deqa, her saniya xu rê esas girot. Enê esasî ser o  ez karê azadiya Kurdistanî her çiqas sey gerîlayanê canfedayê Kurdistanî yê ki keleş yîni dest de yo her roj heyfê şehîdanê Kurdistanî gênê,  koyanê Kurdistanî ser o nêba zî karo ki ez sandalîya gironekên ser o qandê azadîya Kurdistanî kena, sey tîr û kevan qesbada dewleta gonîwerda Tirkiya ro gineno. Eno sebeb ra, mergê to di, to ra dûrî ya, tirba to ser o nîya. Ez zana ti mi ra nêcigriyenê, mi fam kenê, la bira bo, qando ki to heti niya, reyna zî ez wazena ti mi efo bikî.  Mi keyepelê Zazakî.Net di veyna ki nas û dostî zîyara Himbêlî di to defn kenê. Ez bi namebê malbata ma, heme dostanê sadiqan rê sipas kena. Ez vana dostê sadiqî. To ra rîca kena birawo delal, mi ra mecigrî. Yeno to vîrî! Wexta ki ti zîndanê Amedî ra verdiyay. Mi va: “Keko mi rê bahsê zîndanê Amedî biki. To mi ra va: “Mihem, biray mi, ma zîndanê Amedî di îmtîhanêdo weş da, kesê ki ma vatê embazê ma yê, yîn ra tay, bî çeqalî bî îtirafkar, mi ser o îfade day. Zilkîfo bira, welatheskerdoxo delal, şoreşgerê Kurdistanî yo sadiq. To goş bi ay çeqelan nêda, to zîndanê Amedî di îşkencekerdoxê Tirkiya ver o xu vero da. To qandê azadîya Kurdistanî hetanî rojanê xu yê peyênan di, hetanî nefesê xu yo peyên di zî şoreşgerîya xu domna. Birawo delal welatheskerdox û şoreşgerê Kurdistanî yo ercîyaye, to rê oxir bo. Kurdistan di cay to belî yo. Qandê şoreşgeranê Kurdistanî rê nimûne wo. Ma bi to sereberz î. Karo ki to qandê Kurdistanî kerdênê, hetanî ki ez weşa, ez berdewam kena. Mi verra zaf silamanê german şehîdanê Kurdistanî rê bikî. Ez bejna xu yîni vero nûx kena.

14.02.2010

Memedê Heyva Sor  (Mehmet Üzel)

Swêd / Stockholm

* * *

Mesajê Hilmî Issi:

Kekê ma Zilkîf!

Roja ge ma dostan to naskerdo, bi roja eyroyîne, bi ruh û canê xo ti welatê xo de û bawerîyê xo de tim rast bî. Bi dostanîya to sereyê ma tim berz bi. Nêweşî û wefatê to zarrîya ma de jan da.

Wa welat sax bo. Wa sereyê tutan û merdimanê to sax bo. Wa dostî sax bê.

14.02.2010

Hilmî Issi

* * *

Mesajê Ehmedê Dirihî:

Zilkîf Uzel, tornê şehîdê serra 1925î yo. Badê ke qewetê Şêx Seîd Efendî verê bedenê Dîyarbekirî ra agêreno, bawkalê ey Evdoyê Ehmedî û hîrê embazê xo yê gêlijî pîya pêrodayîşê Girê Musûn de şehîd kewenê. Ê rojan zaf varan vareno. Cinîya ey Sencika Elî û tayê dewijê ey ancax hîrê rojî badê şehîdbîyayîşî yenê resenê tirman ser, tirmê hemîne uca defn kenê û agêrenê…

Reya peyêne, mi kitabê Weşanxaneyê Vateyî ke newe vejîyay, motî ey. Nê kitaban ra ey “Mi Şêx Seîd Dî” herîna. Va, eke taqetê mi bibo, ez nê kitabî wanena.

O bi xo endamê Grûba Xebate ya Vateyî nêbi la xebatê Grûba Xebate ya Vateyî taqîb kerdêne. Eke ma yew panel yan kombîyayîşêkê şarî rê akerde bikerdêne, hem o amey hem xebere dayne şarî ke bîyerê.

Yewna wesfo muhîm yê Zilkîfî zî no bi ke, ey hetê sîyasî ra zaf tada dî, ey zaf zulm û îşkence dî la ey çi rey welatê xo terk nêkerd.    

Wa sereyê şarê ma, keye û dostanê ey sax bo.

14.02.2010

Ehmedê Dirihî

* * *

Mesajê Sîwûnijî:

Sereweşî

Wa sereyî dost, embaz û heskerdoxanî ey weş bo.

Wa sereyî miletê kurdî weş bo.

Keye, dost û embazanî ey rî sereweşî wazen.

Homa sabir û deyax bido, Homa rehmê xo bikero ci.

14.02.2010

Sîwûnij

* * *

Mesaja Seîd Guvenî:

Gelek Heyf Zilkîf Xoce!

Ji bo wî pirr zû bû. Ez hê jî bawer nakim ku ew çûye rehmetê.
Bîranînên min ji bo Zilkîf Xoce herdem pozîtîf bûne. Gava ku ez wî difikirim rûçikekî bi biryar, xwedî prensîb û çavên ciddî tên ber çavên min. Dema xeber dida zîq li çavên mirov mêze dikir û her weha bawerî dida mirov. Di rojên xirab de di dema cûntaya leşkerî ya 1980ê de em bi hev re bûn.

Ji bo min Zilkîf Xoce pirr hêja bû. Hundakirineke weha zû ji min re giran hat. Serê me hevalên wî, serê gelê kurd û malabata wî sax be!

Sait Güven Stockholm, 14.02.2010

* * *

Mesajê Nusret Aydinî:

Merhaba Kek Roşan, 

Mi wa ez eyru, yanî roco bazar, to rê mail berşawa, ti ra pey to yewna mail reydi xebera rahmetî Zilkîfî daye. Ez rahmetî rî zaf kederyena. Ez wexto ki Lîse di biya Zilkîfî Gêl di malimîye kardinî. Ma weyra ra yewnan şinasnaynî. Ez ena ray wexto ki Dîyarbekir di bîya ma yewna newe ra dî. Hetta wexto ki Mewlidê Zazakî ser o Beledîya di yew semîner virazyabi, o wext ma yewnan dî, ma hal-xatir persay.

Zilkîfî ena dinya di seba îşkence wu hepsan ra û nêweşîyan ra, heyat ra yew xeyr nidî. Înşallah dewda xu di, Himbêl di, bindê erdê herda xu di ruhê ey şad bo aw huzurî reydi şoro îstîrehetê ebedî.

15.02.2010

Nusret Aydin

* * *

Mesajê Seîd Aydogmuşî:

Embazê mi, dostê mi, hogirê mi Zilkîf Xoce!

Bawerîya rizgarîya kurd û Kurdîstanî de, şerê ke seba naye dîyeno de, hawayê nê şerî de, zulm û îşkence de, ti hertim sey zinarêkê sertî bî.

“Asbest”ê Pîranî ke kamî qefelneno, mîyanê di aşman de kişeno, la to vera ey de zî nêzdîyê di serran xovero da, to vera mergî de seba cuye zî “sertî”ya xo îsbat kerde.

Ti bi nê xasîyetanê xo sey nimûneyêko mustesna mucadeleyê rizgarîya miletê ma de û şerê cuye yê însanîyetî de ti do hertim bîyerê yadkerdiş.

Ti rehet sereyê xo rone!...

16.02.2010

Seîd Aydogmuş

* * *

Mesajê Mehmûd Nêşiteyî:

Feleka Xayîne…

Mi nê serranê peyênan de Zilkif şinasna. La verê 1980, mi timûtim nameyê ey şinawitêne. Nameyê ey mîyanê xebata TOB-DERî de û mîyanê xebata DDKD de zaf vîyartêne. Ma her di zî Dîyabekir de, mîyanê eynî xebate de bî la ma yewbînan nêşinasnabi.

Feleke xayîn gêraye. Hereketê 1980 ra dima, ma kewtîy rayîrê surgunî, o zî kewt rayîrê hefs û zîndanî, rayîrê îşkenceyî. Mi surgun de reyna nameyê ey şinawitêne. Na rey nameyê ey mîyanê xoverodayîşanê hefs û zîndanan de vîyartêne.

Nê çend serrî yo ke ma yewbînan rinda-rind şinasna. Ma her di zî seba kirmancan (zazayan) û seba xebata kovara Vateyî eynî xebate kerdêne.

Feleke reyna xayîn gêraye û ma cêra kerdîy. O şi cayê xo yê ebedî.

Ez reyna nameyê ey şinawena. Na rey nameyê ey mîyanê refê qehremanan de, mîyanê refê xoverodayîşan de vîyareno.

Homa sebr bido ma hemîne.

16.02.2010

Mehmûd Nêşite

* * *

Mesaja Yaşar Karadoganî:

Kurdekî Taybet: Zilkîf Uzel

Ew sîlehşorekî baş bû. Sirrê xwe nedida der.

Bê pêşhukm, ji guhertinê re vekirî, camêrekî dilsoz yê doza kurd bû.

Rûken bû; di rêwîtîya ber bi mirinê de jî dikenîya.

Di tevgera kurdayetîyê de camêrekî mîna wî wisa zû nagihîje.

Em ê gelek bêrîya wî bikin.

Oxir be kekê min, dostê min oxir be.   

Yaşar Karadogan

* * *

Mesaja Salîm Çelîkerî:

Min ji nîvê salên 70yan û bi vir de Zilkîf nasdikir. Wan salan, wek rêxistinên Kurdistanê yên din, hereketa Demokretên Şoreşger jî geş dibû.

Demokratên Şoreşger, avakirina civateka kurd ku ji rêxistinên modern pêk tê, dabû ber xwe. Bi vê meqsedê, di her warê jiyanê de rêxistinên ku ji sîstema kolonyalîst re alternatif in, ava dikirin. Hereketa mamosteyên Kurdistanî jî yek ji van tevgeran bû. Cara yekem min Zilkîfî, vî mêrxasî, di vî warê xabetê de naskir. Di nava TOB-DERê de wekî rêveberên Mamostayên Demokratên Şoreşger, me digel hev kar kir. Di kongereya ILK-SANê ya di hezîrana 1978 de,  Zilkîf, wek endamê komîteya rêvberîyê, karekî hêja kir. Mamostayên Demokratên Şoreşger, wekî parçeyekî itîfaqê ketin rêveberîya ILK-SANê.

Piştî vê kongreyê me li Diyarbekirê kongreya Mamostayên Şoreşger organîze kir. Di vê kongreyê de biryara danîna rêxistina mamostayên Kurdistanê hat stendin. Program û tuzuka vê rêxistinê hat munaqeşekirin. Zilkîf bi rexne û pêşniyarên xwe ji bo serketina vê kongreyê xebitî. Zilkîf wê demê li Batmanê mamoste bû. Ew, herwiha, bû berpirsîyarê hereketa mamostayan yê Batman û Sêrtê jî. Rêxistina Mamostayên Kurdistanê kovarek bi navê ”Demokratik Egitime Dogru” derxist. Besek mezin a hijmara yekem a vê kovarê, ji axaftin û xebatên me yên kongreya ILK-SANê, ku Zilkîf fonksiyonerek wê yê aktif bû, pêk dihat.

Di xebatên weha de gelek caran mirov bi hev heye. Zilkîf yek ji wan kesan bû ku bi hebûna xwe bawerî û cesart dida hevalên xwe. Herweha, Zilkîf rexnegir bû. Tiştên ku ne bi dilê wî bûna rexne dikir. Digel rexneyên xwe, Zilkîf, mirovekî mutewazî û fedekar bû.

Zilkîf bi malbata xwe ve jî girêdayî bû. Wexta me hev naskir, ew li Baxlera di xanîyekî yekqat ku li pêşiya wî hewşeke piçûk hebû de rûdinişt. Lawê wî Erhan diçû mekteba ewilî sinifa 4an, lê bi zimanê tirkî, gelek şîîrên xweş dinivîsand. Zilkîf bi Erhan gelek serbilind û bi hêvî bû.

Bi mirina Zilkîf me emekdarekî wefakar, mêrxasekî zana û welatparêzekî fedakar winda kir. Bila serê miletê kurd û malbata wî sax be.

Salîm Çeliker, Stokholm, 19.02.2010

* * *

Mesaja H. Giranî:

Embazo Erjaye,
Roja ke ti berdî defn kerdî mi a roje mergê (wefatê) to eşnawit. Verê, moralê mi heremîya û ez dejaya. Badê ez fikirîyaya ke no rayîr yê ma pêrune yo. Kes nêeşkeno xo merg ra bifelitno. Xo ra extîyar û girdê ma zî înahewa vanê.
Hîris serre esto ke ma yewbînî şinasnenî. Nê serran de mucadele û xeyret û pratîkê to îstîqrarin bi. Ma to teqdîr kenê.
Daran dest pêkerd, yew bi yew pelanê xo rişnenî. Hêdî-hêdî ma zî to dima yenî. Hetanî ewro ma azadîya welatî nêdîye. Meseleyê welatî to rê derd bîbî. Ma rê zî.
Ma nêvînî zî, do leyîr û tornê ma roja xelasî û azadîye bivînî. Ti bê hêvî nêbî. Hêvîya to, do bêro ca.
Wa keye û qewmê to weş bê. Hinî mîleta ma bê wayîr nîya.
Oxir bo to rî emabaz! Oxor bo!

23.02.2010
H.Giran

Fotograf: Hesen Çakir, Rojen Uzel, Yaşar Karadogan