Zazaca Kürtçe Değil İddiası Saçmalık...

Newepel

Diyarbakır (Rûdaw) – Kürtçe’nin diğer lehçelerine göre daha dezavantajlı konumda olan Zazaca, Diyarbakır’da bir gazete, bir dergi, bir yayınevi ile yaşatılıyor. Dergi ve gazetenin editörü Roşan Lezgin, Zazaca’nın Kürtçe’nin lehçesi olmadığı tartışmalarının “kuru gürültü” olduğunu belirterek, Kürt siyasilerinin duyarsızlığından yakındı.

Son yıllarda bazı çevrelerin “Kürtçe’nin lehçesi değil, ayrı bir dil” iddiasında bulunduğu Zazaca, Diyarbakır’da kıt imkanlarla yaşatılıyor. Diyarbakır’da Yazar Roşan Lezgin editörlüğünde Zazaca bir dergi ile bir de gazete çıkartılıyor.

Mart 2011’de yayın hayatına başlayan ve sadece Zazaca yayın yapan Şewçila dergisi şuana kadar 13 sayı çıktı. 3 ayda bir yayımlanan derginin 14’üncü sayısı da yayına hazırlanıyor.

Newepel isimli gazete de yine Mart 2011’de yayın hayatına başladı, şimdiye kadar 69 sayısı yayımlandı. Gazetenin 70’inci sayısı da 15 Aralık’ta çıkacak. 

Zazaca yazabilen genç kadro yetiştirmeyi hedefleyen Newepel’in şimdiye kadar çıkan 69 sayısında yaklaşık 250 kişi yazı yazdı. 250 kişiden 200’ü ilk defa Newepel ile Zazaca yazmaya başladı.

Newepel ile yazmaya başlayan birçok yazarın daha sonra Zazaca birden fazla kitabı yayınlandı.

Roşan Lezgîn

Zazaca’nın durumu ile ilgili Rûdaw’a konuşan Newepel gazetesi ve Şewçila dergisi editörü yazar Roşan Lezgin, her iki yayını da okurun beğenerek okuduğunu söyledi. İki yayının da herhangi bir kurumdan destek almadan, okurun desteğiyle yayın hayatını sürdürdüğünü belirten Lezgin, “Bu bile çok önemli bir başarıdır” dedi.

Son yıllarda gündeme getirilen “Zazaki Kürtçe’nin lehçesi değildir” iddialarına da değinen Lezgin, bu iddiaların “saçmalık” olduğunu söyledi. Zaza Kürtleri’nin kendilerini “Kırd” olarak tanımladığına dikkat çeken Lezgin, şunları söyledi:

“Zazaca’nın Kürtçe olmadığı saçmalığı çok yeni, son yıllarda devlet destekli, işte Bingöl Üniversitesi yönetimi, yine Tunceli Üniversitesi tarafından yürütülüyor. İşin kötü tarafı şu: Sadece ‘Zazaca Kürtçe değildir’ deniliyor ama Zazaca’nın yaşatılması, yaygınlaştırılması için hiçbir şey yapılmıyor. Bu durum, adı geçen art niyetli faaliyetlerin, güçlerin temel handikapıdır. Yani Zazaca’yı konuşan, yaşatan, yazan, geliştirenler Kürtler’dir. Bundan dolayı istedikleri kadar konuşsunlar, kuru gürültüden başka bir şey yapılmıyor, yapamazlar da.”

Kürt siyasilerinin, Kürtçe’nin geliştirilmesi için hiçbir politikası olmadığına dikkat çeken Lezgin, “Bu, genel olarak Kürtçe’nin durumunu çok kötü etkiliyor. Zazakî, daha dezavantajlı bir durumda olduğundan Zazakî daha çok etkileniyor” dedi.

Devletin geçmişte, Kürtçe’yi yasaklayarak bitirmeyi amaçladığını, günümüzde ise “göstererek çürütme” politikası yürüttüğüne dikkat çeken Lezgin, şunları dile getirdi:

“Örneğin, seçmeli ders hakkını tanıyor, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda okuyan çocukların seçmeli ders olarak haftada bir saat Kürtçe (Kurmancî ve Zazakî) öğrenme hakkı tanıyor ama öğretmen atamıyor, kitap basmıyor. Çoğu yerde, ebeveynlerin tercih haklarına müdahale ediliyor.”

 Kaynak: Rudaw