ALMANYA DE BAZARÊ NOELÎ

Aşma kanûne Almanya de aşma xelatan a, bi munasebetê roşanê Noelî her serre orteyê aşma teşrîne ra hetanî vîst û çarê aşma kanûne welatê Almanya de Bazarê Noelî (Weihnacht Markt) nîyeno ro. Qic ra pîl şaro alman her roje êre ra hetanî nêmeyê şewe nê bazaran de wenî, şimenî dost, nas û heskerdoxanê xo rê çî-mîyê xelata Noelî herênenî, nê da-vîst rojan bi keyf û zewq vîyarnenî.

Her kes na aşme de dorûverê bananê xo, ber û şibakanê xo, hewş û balkonanê xo, pê ampulanê rengînan tewir bi tewir fîguran virazenî û bi şewq û şemal xemelnenî.

Karkerê şaredarîya bacarî, pancêsê aşma teşrîne ra dest kenî pê heta yewê aşma kanûne cade û meydanan de daranê Noelî ronenî. Zereyê sûke pê fîguranê Noel Babayî û xezalekanê ey xemelnenî.

Bazarê Noelî de, her bacar de zereyê sûke de kulubeyê darênî ronîyenî. Nê kulubeyî tikê glüchwein (şerabo germ), eierpunsch (lîkurê hakî), bîra û meşrubat û sewbîn çîyanê şimitişî roşenî. Tikê kulubeyî çerez (dendikan) şîre de tirênenî (perînenê) û meyweyan; mûze, engure, saye, çîleke ûsn danê çîkolata ro.

Tikê kulubeyî zî tewir bi tewir nan û lolikan pojenî, tehm û lezetê kartola şeliqnaya û currywurst heta serrêk kesî vîr ra nêşonî. Tayê kulubeyî kelawan, punan, şalan, qazaxan, muîndîyan, êlegan û tef-talê xelatkerdişî roşenî.

Şaro alman zaf rexbetê nê bazaran keno. Mesela, zafê înan bacar bi bacar geyrenî, bacarê xo ra kewnî rayîr şinî şaristananê bînan de nê bazaran gêrenî, heskerdoxanê xo rê çî–mîyê xelatî herînenî glühwein (şerabo germ) şimenî û currywurst (goştê xinzîrî ra sosîs virazenê, sosê körrî kenî ser.)

Keyf û şahî zî bazarê Noelî ra kêm nêbena. Mesela, komê muzîk û tîyatroyî verê kulubeyê xo de her roje wextêko belîkerde de heme hunerê xo nawnenî. Tarîx, kultur û edetanê xo ser o estanîkan, hîkayeyan pê fîguran yenî vatiş.

Seba qican zî her tewir alet û edewatê kayî xo vîr ra nêkenî, her roje muheqeq çend hebî programanê xususîyan seba qican virazenî.