BEDYEL

Maton û Xêdmem di dewê cîronê yobînan ê. Her yow dew id yow Mehemed beno. În Mehemedî yobînûn ra zaf hes kên. Zaf hol ûmbaz pê yê. Rencê yobînon id, kar gurê yobînon id, şînê yobînon îr mişagî kên.

Mehemedî Xêdmemî dersê Quranî dên qijûn dewi. Yow feqîyê yi laj Mehemedî Matonî b'. Nûmeyî yi Salih ib. Hac Mehemedo xêdmemij, yondes hebî qîj yi bî, howt heb lajî, çar heb kênayî.

Waxt ûme şi, qîj yi bî pîl, ûmê zewaj. Mehemedo xêdmemij laj xwu Alî şirawên Maton, vûn "Şû, Mehemed ûmbaz mi ho bûn virazen."

Alî xebatox ben, hol diyes nînye rû. O semed ra, babî yi Alî şawen, Alî şin Maton. Hê bon id xeftîyên. Yow kêna Mehemedî Maton esta, nûmê ya Mircûn a, mişagon ir taştî ûna. Alî uca Mircûn vînên. Mircûn iz yo kênaya zaf rind a.

Kêna Mehemedî matonijî raharî Hatek ra lingî şîya Xêdmem, o wext areba çînyeb. Tenya rahar a şîna, zerreyê ya Maton a menda. Yena fêk Gaz (hudûdê Maton û Xêdmêm), warê Xêdmemî ho uca. Nûmê warî "Yenî Ramî" yo. Alî zî yow babaegîdo derg, zaf rind biyo. Uca yow dêr vûn:

Yenî Remî çi honik o

Zarec koyî pel tenik o,

Bîye, ez derd û kulî xwu to r' vajî

Alla zon pel kingerî ben zeriko.

Şûn d' Alî şîn kêye. Baykî Alî vûn "Tu se kerd? Tu bon viraşt?" Wi vûn "Ê, mi viraşt." Baykî yi vûn "Qey ti têrginêy ê?" Wi baykê xwu ra tuway niyevûn.

Deykê Alî Cewahîri, laj xwu ra vûna "Waxt zewaj tu ûmo. Ma tu bizevijni." Wi îz vûn "Mi yow kêna dîya, şêrin mi r' aya kêna biwazên." Vûn "Kêna ûmbaz baykî mi Mehemedî matonijî ya."

Vateyê xwu kên yow, şîn kêna wazên. Mehemedo matonij vûn "Ti îz kêna xwu Yildiz bid laj mi Salîh, ma bedyel kên." La Yildiz qayil nîye bizewîj. Salih zaf ben şa. Yobînon bên an, peynî d' razî bên. Xêdmemijî vûn "Wa Alî şîyer esker, ma vêwe kên. Matonîj vûn "Ma eynî ruêj vêwe kên."

Zimiston ben, pûk ben, wir d' dew îz vêwe nan piri. Ruêj ik vêwûn hewilnên, vor zaf ben, lekûnûn kên vewûn pay. Wir d' hêt îz kênon xwu gên, yên fêk Gaz (hudûdê Maton û Xêdmêm), wir d' vêwî (Yildiz û Mircûn) astûerûn ra yên war, varar şîn yobînûn ir, bermên. Yow hêt Maton ra, yow het Xêdmem ra, yên vêwê xwu gên şîn. În zewaj ra wir d' het îz kêyfweş bên.

Meselaya bedyel îz ûna bena. Bad in zewaj qîjûn ra pê ûmbaztîyê yin heta merg dewûm kerd. Mezel in wir d' Mehemedûn, Çolîg id, Duêşê Evdal id hê tîyekişt id.

_______

Not: Medîne Bakır, Unîversîteya Çewlîgî, Beşê Ziwan û Edebîyatê Kurdî de wanena. Nuşteyê aye hetê Roşan Lezgînî ra redakte biyo hema weşanîyayo.
Fotograf texmînî yo, eleqeyê xwu bi nuşte çin o.