"Berê Sûrî" Ser o

Bero Sûr nameyê kitabê hîkayeyan yê Bedrîye Topaç o. Mi nê hîkayeyê kilmî wendî. Bêşik hewca bî ke ez ser o binîrxnî, fikrê xo vajî. Hîkayeyan ra Bero Sûr zî nameyê yew hîkaye yo. Tîya de şima rê yew alince binusî:

“Ez, peyê yew berê sûrî der a. Bero ke cinîyan rê qedexe yo.”

Eger tenya na alinca nîyanêne kitab de bibîyêne, bêşik mi qal nêkerdêne. Nê alincê nîya mesajê xorî û bimana danê, zaf ê. Bi vateyo bîn: Zafê alincanê hîkayeyan de tama şîîran esta. Bedrîya Xanime çekuyan têdima henî xorî û hîra gilornena ke wendoxî bi meraq dime ê çekuyan de bena. Qelema xo destkerdişê alincan de hîra gêna. Coka bi rehet ê çekuyan de alincanê candaran vecena. Hîsanê xo hîra, xorî îfade kena. Naye besekena. A ge-ge ebe bêçikanê xo, ebe Dîcle, ebe şilîyan, ebe xeribîye qesî kena, tenya qesî nêkena, înan zî dana qesî kerdene. A bêvengîye ra vengan vecena. Nuşteyê xo de henî comêrd a ke adet û qedexeyan ra îfadeyanê xo vîyarnena, ebe no hal, pêro beranê qedexeyan dêm dana serê qedexeyan û wayîran şiknena. Ebe qelema xo peyê ê beran û tarîyan kena roştî. No edebîyatê kirmanckî de zaf çîyêde newe yo. Bitaybetî, yew xanima nuştoxe wayîrê nê stîlî ya. Şikitişê tabuyan asan nîyo. Edebîyat, eger ke binê tesîrê çarçeweya tabuyan û adetan de bo, zaf rengin û dewlemend nêbeno, raver zî nêşono. Nuştox/e, çiqas ke binê tesîrê îdeolojî û tabuyan de bê, hendayê zî teng manenê. Bedrîya Xanime de na tengîye zaf şikîya. Coka dîyen û qelema xo hîra girotene ra besekar a. Hîkayeyan de eşqî tenya qal nêkena, la eşqî ebe zonê rastîye û hîsanê rastîye şuxulnena. Eşq ge-ge Çemê Dicle de, Mizur de, tîje de, qayîtkerdena dûrî de, vengê yew çekuye der a. Eşqî henî çarnena ke kena dewlemend. Hîsanê xo de eşqî şuwena, hît kena, zuya kena, xeman ra vecena, zimistanan ra vîyarnena, kena wisar.

Bero Sûr de ebe hîkayeyanê kilman zaf çîyê tewirî ca danê xo. Ez şikîna vajî ke alincê bêluzumî yê ke kalîteyê hîkayeyan bikerê şenik, hema–hema ke çin ê. Na zî besekarîya nuştoxe ra yena. Zaf cayan de alincan ebe “ez” şuxulnena ke nê “ez”an de rîskê reyna bîyene û tama edebîyatî war ra ginayene bibo zî, nuştoxe nuşteyê xo ebe alincanê xorîyan nêkena na tehluke. Heto bîn ra, ge-ge nuşteyê xo ana leweyê tehlukeyê xeberdayîşî, la ancîna a tenge ra xelesnena ra. Tayê cayan de alincanê xo ebe vateyê şîîran xemilnena. Henî xemilnena ke şîir û alincê hîkayeyan mabên de kewenê têmîyan, piştî danê yewbînî. Dîyalogê tebîet û însanan bi tama weşe, bi dewlemendî pê kar ana. Eke muqayese bikerî ez, dîyalogo ke nuştoxe bi xo tede bo, hîsanê xo ê dîyalogê bînan ra zêde rind îfade kena. Dîyalogo ke a bi xo tede nîya, eke kilm bo, tame tayê bena tenge, bena şenike. Mordem vano “xwezila nê dîyalogî nuştoxe derg bikerdêne.”

Bedrîya Xanime de roştîya edebîyatî esta. Mi bikeyf nê hîkayeyî wendî. Gelo Bedrîya Xanime ebe na qelema xo ya dewlemende rojê zî yew roman nusena? Ez bi xo zaf wazena ke na qeleme bişuxulîyo, henî wazena ke şikîna aye ra rica zî bikerî. Zonê ma edebîyatê xo ra vêşan o. Emrê to derg bo Bedrîya Xanime! Ebe qelema to ya xurte, ti weş be!

_______

Çime: http://dersiminfo.com/bero-sur-ser-o/