Çikûs

Tiya Diyarbekir de yew galerîdaro şinasî estbî, hîna zaf karê erînayiş û rotişê kamyonan kerdêne. Ge-ge ez zî şiyêne buroyê ey de roniştêne, ma çay şimitêne, suhbet kerdêne.

Rojêk ma çend kesî buroyê ey de yê, tayê merdiman reyêk de çar hebî kamyonî semedê rotişî ardî.

Eslê xwu de kamyonî heme yê yew merdimî bî. Tenya yew kamyone de şoferêk şirîkê çarine ra yewî bi, yanî wayirê yew tekerî bi.

Merdimo wayirê kamyonan hewteyêk verê cû şibi rehmet. Lajê camêrdî çinê biyê, çar keynayê ey estbî, her çar zî zewicîyaye bî.

Senî ke tazîye qediyena, şofero ke şirîkê çarine ra yewê kamyonêk bi û her çar zamayanê mêrikî her çar kamyonî ardbî galerîdarî het, dayêne rotişî ver.

Axir badê ke her çar bacenaxî şî, o şofero ke wayirê yew tekerî bi, ma rê behsê wayirê kamyonan kerd.

Camêrdî senî mesela qisey kerde, ez zî nika tiya neqil kena.

Va “Eno merdim dewanê ma yê koyan ra yo. (Şoferî nameyê dewe zî va, la ez nêwazena binusnî.) Neke tenya enê çar kamyonê ey estê, dewe de gelêk erazî, pes û dewar, banê ci. Sîteya toptancîyan de di dikanê ci hê kîra de. Semtê Batikentî de di dayreyî û Sîteyê Bayramoxlî de zî hîrê dayreyê ci hê kîra de. La merdimêko çikuso pintî bi. Geste ver merd.”

Şoferî ke va “geste ver merd”, fekê mi xwuvero bi a. Mi çimê xwu kerdî beq, ewnîya ci ra. Mi dî va “Keko, wulay ez raşt vana. Teres geste ver merd!”

Galerîdar û çend hevalê ke uca bî, pêrune rê giran ame ke eno şofer badê yew merdimê ke hewteyêk verê cû şiyo rehmet, badê şirîkê xwu, wina xirab qisey keno.

Şoferî va “De vinderê, ez tenya yew meselaya xwu û ey vajî, dê hela şima ancî mi neheq kenê yan nê!” Û dest pê kerd, va “Kamyona ke çarine ra yew ez şirîk a, mi ramêtinê. Wayirê kamyonan zî yewe ramitêne. Di kamyonî zî şoferî ser o bî. Zafê reyan, ma vajin, wextê kiriştişê xeleyî de, wextê kiriştişê pemeyî de, eno simer o, eno komir o, eno gubre yo, eno asin o, enê tûxla yê… Ma her çar kamyonan piya bar girewtêne û sey konvoy piya şiyêne. Seba ke camêrd kamyonanê xwu rehet kontrol bikero ofîsê petrolî de, tesîsan de, lokantayan de ma her çar kamyonî piya vindertêne, ma têdir kewtêne rayir.

Wexto ke ma verê lokantayêk de vindertêne, ma her hîrê şoferî xwu rê şiyêne lokanta de werdê xwu mirdî werdêne. Çimkî şoferî zaf benê veyşan. Kamyone rayir ra tim hejyena, madeyê merdimî leze beno veng. La eno wayirê kamyonan, wayirê hende mal û milkî, rojêk miyanê rojan de nêame lokantayêk de ronênişt û sey merdiman nan nêwerd…”

Şofer seke ma ra biperso, va “Se kerdêne, şima zanê? Senî ciwîyayne?”

Bêke ma cewab bidin, ma bi meraq ewnîya zereyê fekê şoferî ra. Ey bi xwu cewab da, va “De vinderê, ez vajî.” Û dewam kerd va “Ameyne ma ser o payanî ra vindertêne, sepete ra leteyêk nan girewtêne, loqmeyêk dayêne tebaxa mi ro, yew dayêne tebaxa şoferêk ro, piranêk dayêne tebaxa şoferê bînî ro. Wina payanî ra hem piranê xwu werdêne hem zî derheqê kamyonan de, derheqê barî de, yan sewbîna mesela ser o qisey kerdêne. Dima yew-di leteyî nano zuwa sepete ra girewtêne, vatêne ‘Dê hela ez kamyonan kontrol bikerî…’ Û şiyêne teber. Şiyêne dorê kamyonan ra geyrayne, nat şiyêne, wet ameyêne, tekerê kamyonan kontrol kerdêne. O miyan de zî misêwa gaz dayêne leteyê nanê destê xwu ro. A bi eno qeyde xwu kerdêne mird.

Ma dades serrî şirîkî bî, caran mi nêdî eno merdim rojêk ame lokantayêk de ronişt û sey însanan nan werd û heq da. Hende xwu veyşan verdayne, bibi qerçêlik mendbi. Hende miyaneyê xwu şidênayne, to vatêne ha ha do biqerifîyo. Bibi tûle mendbi. Kincê ey tim qerpalî, çikalê linganê ci zemanê Deqyanosî ra mendbî. Herdîşin, qertîşin, kermejin…

Rojêk ez û o piya bî. Ma kamyonê xwu bar kerdî û kewtî rayir. Ma şî resayî tesîsê Bîrecîgî. Ez şiya lokanta, mi xwu rê werd waşt. Ez ha nanê xwu wena, mi dî ame zere, destê xwu kerd derg ke sepete ra nan bigêro. Mi leteyê nanî dest de qefilna. Mi nêverda piranê xwu bido tebaxa mi ro. Mi leteyê nanî dest ra vet, apey sepete de na ro.

Mi sendelya nawite ci û va ‘Qarşî mi de ronişe. Ti ewro çi wenê biwere, aîdê min o, ez heqê werdê to dana.’

Keyfê ci ame, fek kerd beş. Ronişt. Mi vengda garsonî. Ci rê yew şorba waşte, dima yew tebaxe fasûlîya waşte, yew tebaxe pîlawê birincî waşt. Dima yew kebabo tûj yê Adena waşt.

Mêrik sey vergê veyşanî kewt ser, heme tebaxî sipitî kerdî pak.

Peynî de mi ci rê yew qedayif waşt.

Mi zî nanê xwu werdo, ez hem çay şimena hem cixara ancena hem zî temaşe kena ke senî bi keyf nan weno.

Camêrdî qedayifê xwu zî werd. Bi mird. Garsonî ci rê çay arde.

O miyan de mi serê masa ra pakêta xwu ya Marlboro kerde derg. Camêrdî pakête ra yew cixara girewte. Mi cixaraya ci viste ta.

Hem çaya xwu şimitêne hem zî kulpî dayêne cixara ro, dû antêne pişika xwu û bi keyf veradayne. Zaf bibi şa, eynî sey tutê ke roşan de benê şa, wina reng kewtbi riyê ci.

Mi çengê qolê xwu yê çepî nabi masa ser, çeneyê xwu û alişka xwu ya çepe kerdbî zereyê sala destê xwu û ez tede wina mat mendbiya.

Camêrdî cixaraya xwu zî şimite, dima ewnîya zereyê çimanê mi ra, va ‘Ez zana nika ti hê çi fikirênê ha!’

Ez bineyke mehcûb peşmirîyaya, mi zî ewnîya zereyê çimanê ci ra û bi meraq va ‘Dê vaje, ez çi fikirêna?’

Va ‘Wulay nika ti xwu zerrî de vanê, eno çi merdimêko tereso çikuso pintî yo. Dê hela xwu rê biewnî! Ma hende serrî piya şixulîyenê, mi caran nêdî rojêk ame lokanta de ronişt nan werd û heqê werdî da. Nika zano ke ez heqê nanî dana, senî sey vergî kewt ser, heme tebaxî sipitî kerdî pank…’

Ez çi zûrî bikerî? Wulay raşt vatêne. Ez eynen wina fikirîyayne.

Mi ci ra va ‘Ma ferz bikin, seke ti vanê, ez o qeyde fikirêna. Eyla raşt nîyo?’

Va ‘Eynî o qeyde yo. Ti raşt vanê. Ez hem teres a, hem çikus a. Çikusî merdimî kena bênamus…’

Mi va ‘Haşa! Hende zî nê.’

Va ‘Wulay ez hem bênamus a, hem bêşeref a.’

Pakêta mi ra yewna cixara girewte. Ey bi xwu çeqmaq girewt, cixara viste ta. Nefesêko xorîn ant, dû verada xwu ser.

Va ‘Ti mi ra vanê çi vaje, ti serbest ê. Ti bawer kenê zî ti zanê, nêkenê zî ti zanê. Eger mi bizanayne heqê enê werdî ez dana, wulay yew piran bîle qirika mi ro nêşiyêne war. Ez nêeşkena malê xwu biwerî. Ez kena nêkena nanê mi qirika mi ra nêşino war. Ez wexto ke nanê şarî wena, ez mirdî wena, la nanê xwu, nê! Ez nêeşkena biwerî…’

Ma wuriştî weniştî kamyonanê xwu, ez vernî de, o mi dima, ma kewtî rayir.

A meselaya enê merdimî ena ya. Wulay geste ver merd.

Nika her çar keynayî û zamayî malê dewe, dikanan, dayreyan û kamyonan xwu miyan de kenê bare. Ez sond wanena kes ci rê xêr û xêrat zî nêkeno, şewa îneyî ci rê yew Yasîne bîle nêdanê wendiş.

Ena dinya de miyanê sefaletî bi, ez vana a dinya de zî muflîs o!”

* * *

Şoferî peynî de hevalê min ê galerîdarî ra va “Keko, çarine ra yewê filan kamyone yê min o. Ez nêwazena tekerê xwu biroşî, eke merdimêko baş esto, wa her hîrê tekeran bierîno, ma bibin şirîk. Ez wazena ancî karê xwu dewam bikerî.”

Galerîdarî va “Hema ê her hîrê tekeran ez gêna, ma bibin şirîk. Ti ancî karê xwu dewam bike.”

Hevalê min ê galerîdarî û şoferî destê yewbînan girewt, pê kerd. Zaf keyfê şoferî amebi.