Çira Boykot?

Serre 2000 bî. Tirkîya de munaqeşeyêk virazîyabi ke seba reyêk tayê cezayî des serrî bêrê kêmî kerdene. Cinîya serekwezîrê ê wextî Bulend Ecevîtî Rahşan Xanime hepisxaneyêk zîyaret kerdbî, peyê beran de kênayêka qijkeke dîbî, behsê kêmîkerdişê cezayan kerdbî, nê behsî ra “Rahşan Affi” peyda bîbî. Fikrêumûmîye bi nê nameyî mesele munaqeşe kerdênê.

Munaqeşe bîyêne ke kam bikewo nê efûyî ver, kam mekewo. O wext hepisxaneyanê Tirkîya de da-des hezarî hepsîyê sîyasî estbîy. Ocalan zî serrêk verê cû amebî tepîştene. Hesabo ke bîyêne, ganî hepsîyê sîyasî mekewtêne efûyî ver. La înanê ke piştgirîye (yardim-yataklik) kerda, beno ke efûyî ra îstîfade bikerê.

Meclisî bi hay-huy “Rahşan Affi” vetbî. Pêşnîyaza qanûnî seba îmza şawîyabî serekkomar A. Necdet Sezerî rê. Sezer newe bîbî serekkomar. Qismêkê kurdan zî serrêk verê cû “sîyasetê aştîye” dabî dest pêkerdene û wina bîbî aştîperwer ke to vatêne nika gilîçikê zeytûnêre bi fek a gênê, perr û baskan kuwenê pirra! Çimê tayênan de Sezer bîbî Xiziro Kalê serê kelek û gemîyan! Beledîya Batmanî xo nêgirewtbî, hema nameyê ey nabî rayîrêk ra ke badê no name bîbî toraq û bîbî çare ra, kerdbî-nêkerdbî ci ra nêxelisîyabî.

Qanûn ke şî verê Sezerî, ey îmza nêkerd, va, adilane nîyo, tede cîyakarîye esta. Dergûdila îzehet da, va, înanê ke piştgirîya rêxistinanê sîyasî kerda ci ra îstîfade kenê, ê ke endam ê, nêkenê. Qanûn peyser şawit bi meclis. Meclisî qet dest pira nêna, reya diyine eynen qebul kerd. Goreyê proseduran, êdî mumkin nêbi ke Sezer îmza mekero û reyna peyser bişawo. La heqê ey esto ke qanûnî hewaleyê Mehkemeya Qanûnê Esasî (AYM) bikero. Sezerî wina nêkerd, va, wa welatî bi xo muracatê mehkeme bikerê.

Goreyê qanûnanê Tirkîya, rayîr girewte yo ke welatî şexsen raste-rast muracatê AYM bikerê. Muracat bi rayîrê mehkemeyanê cayîyan (yerel mahkemeler) yeno kerdene. Dosyaya to kamcîn mehkeme de ya, ti kamcîn mehkeme de mehkeme benî, ti bi rayîrê a mehkeme muracat kenê. Eke mehkeme muracatê to tesdîq kerd, şawena. Ney, eke tesdîq nêkerd, xora o rayîr zî gêrîyeno.

Vatişê Sezerî ser o hepsîyan muracat kerd. Serra 2001î newe dest pêkerdbî. Hakimanê Mehkemeyanê Ewlehîya Dewlete (DGM) ke dosyaya hepsîyanê sîyasîyan destê înan de bîy, Îstanbul de Keyeyê Hakiman (Hakimevi) de kombîyayîş viraşt û xebera xo kerde yewe ke muracatê hepsîyanê sîyasîyan nêşawê bi AYM. Û xora qet muracatêk zî nêşawîya. Xeylê kesî kewtîy bi efûya Rahşane ver, hepisxaneyî nême ra nême bîy veng. Tena hepsîyê sîyasî zere de mendîy.

Ez nêvana eke muracatê hepsîyanê sîyasîyan bişîyêne AYM, qetî kewtêne efû ver. Beno ke kortika vileyê xo bidîyêne ancîna efû nêdîyêne! La çîyo ke her kesî rê heq bî, goreyê keyfê çend mêrikan, înan dest ra gêrîyabî.

Nika no qanûn vuryeno. Meclisî bi pakêtêk 26 madeyê Qanûnê Esasî yê Tirkîya vurnay. Nê madeyan ra yew zî no yo ke welatî şênê şexsen raste-rast muracatê AYM bikerê.

12ê êlula 2010î de referandum esto, na pakête ser o ray yenê dayene. Hema vaje ke heme partî û organîzasyonan nika ra meylê xo eşkera kerdo. Tayê “ya” vanê, tayê “ney” vanê. Qismêkê kurdan zî qerar dayo ke meşorê sindoqan ser, referandumî boykot bikerê, yanî, na pakête rê vajê “ney”. Qey?