Dîdarîya Medyakaranê Başûr û Bakûrî - IV

Roja 27.11.2011, badê arayîya serê sibayî otobusêka kane ke mîyanê toz û tobarî de mendbî, nêzana key ra dilopê awe nêbîyo piro coka caman ra teber nêasayêne, ameye verê otele. Xora Başûr de otobus û mînîbusî hema vaje ke çin ê. Her ca otomobîlê nip-neweyî, cîpê luksî. Wina aseno ke zafaneyê nufûsî wayîrê otomobîlan o. Serra 2005î de gama ke ma şîbîy Başûr, ancî otomobîlî zafî bîy, la hem hende zaf nêbîy hem zî zafê înan kanî bîy. Nika wina nêbi. Başûr de eke ti cayêk ra şirî cayêna, yan ti pê erebaya xo şinê yan zî pê taksî şinî, sewbîna laternatîf çin o.

Ma ra amebi vatiş, badê ke Duhok de dîdarîya ma biqedîyo, ma do şêrîn Hewlêr, Silêmanîye û Helebçe. Xora gama ke ma newe berê Xaburî ra dekewtî zere, hetê Başûrî de karbidestanê Wezaretê Roşnvîrî û Lawan ra heyetêk amebi vernîya ma, êdî tim nê heyetî serpereştîya ma kerdêne. Serekê nê heyetî zî kek Azad Heynî hewlêrij û kek Muhsîn Osman zî duhokij bi. Roja verê cû mi kek Azadî rê pêşnîyaz kerdbi ke serê rayîrê Hewlêrî de qasê saetêk ma bibero Laleş. Zafê hevalan zî piştgirî da na pêşnîyaza mi. Mevaje ke datizayan zî pêşnîyaz kerdo ke ma rast şêrîn kampa Mexmûrî, dima agêrîn bi Hewlêr. A roje serê sibayî gama ke ma otele ra vejîyayêne, heyeto ke serpereştîya ma kerdêne, ê zî bi pîqabêk serê rayîrê ke şino Laleş de teberê Duhokî de pabeyê ma vinderê. La şofero ke otobuse ramitêne şaş fehm keno, yewna rayîr ra şino. Axir ma ke yewbînan nêdî, pê telefon ma qisey kerd, hetanî ke ma pawibê yewbînan vindertî, hetanî ke ma yewbînan dî, saetêk ra zêde wextê ma vîyart. Seba ke ma erey kerwtîy, şîyayîşê Laleşî ame betal kerde. Ez zî û gelek embazê bînî zî ma zaf kewtî ver ke çira ma nêeşkay şêrîn bi Laleş. Çunke ma zaf waştêne Laleş bivînin. Na rey qismet nêbi înşalah reyna.

Bi a otobusa xirbelose hetanî ke ma resay Mexmûr êdî esrêko teng bi. Xora serê rayîran de bitaybetî dekewtişê Hewlêrî de çend cayan de kontrolêko zaf pêt estbi. Başûr de her çî wina pêt kontrol beno. Çîyo tewr sereke kontrol o. Tam dekewtişê qesabaya Mexmûrî de ma dayî vindarnayîş. Eslê xo de Mexmûr nameyê yew qesaba yo. Peyê na qesaba de kampa penaberan esta. Kampe binê kontrolê Yewîya Neteweyan de ya. La hêzê kurdan û hêzê YN pîya kontrol kenê. Unîformayê leşkeranê YN sîya yê. Çîyo muhîm her di hêzî zî kurd ê. Nuqtaya kontrolî ya dekewtişê qesaba de ma gelek vindarnayî. Sedem zî no bî ke kampe de bi munasebetê 27 teşrîne şahîyêk estbî. Welhasil epey cayan rê telefonî ameyî kerdiş, netîce de destur ame dayîş ke ma şêrîn kampe. Ma mîyanê qesaba ra vîyartîy, nuqtaya tewr peyêne ya verê berê kampa penaberanê Mexmûrî de heme pasaportê ma ameyî arêdayîş. Çend berpirsîyarê zereyê kampe zî amey vernîyê ma, ê zî weniştî otobuse û ma pê otobuse dekewtîy mîyanê kampe.

Kampa Mexmûrî bi bananê xo yê yewlayanê êretîyan sey yew dewa pîl a. Ma otobuse ra peya bîy, rast şîy meydanê ke tede şahî esta. Îdareyê kampe ra çend kesan verê berî de destê ma girewt û ma derbas bîy şîy meydan. Erazîyêko meylin, bi îmkananê basîtan bîçimê arena de êretî ameyo tanzîmkerdiş, seba roniştişî qor bi qor têpeyde sekuyê derg û hîrayî viraştê, her emrî ra teqrîben qasê 3-4 hezarî însanî wina nîzamî ronişte yê. Qora tewr verêne seba ke protokol a, sendelîyanê plastîkan ser o ronişte yê, la ê bînî heme erdî ser o roniştê. Hetê cêrî de yew sehne esto, eynen şeklê veyveyê ke dewan de virazîyenê, wina çend anfîyê basîtî her di kiştan de ronîyayê, nat û wet ra çend afîş û fotografî aliqnîyayê. Ma ke şîy a arena, muzîsyen Braderî hem tembûr cenayêne hem zî deyîra “Girawa Îmralî” vatêne. Seba ma ksendelîyê palstîkî embar ra ameyî vetene, vernîya rêza protokolî de ma rê yewna rêza sendelîyan ronîya. Qismêkê ma, ser o roniştî la qismêko muhîm dekewtî mîyanê qelebalixî ke fotografan kaş bikerê. Xort û kênayê emrê xo dorê pancês serran ke kincê gerîlayan pirabeste, wina zeîfekê pejmurdeyî ke serdan ver xo anto pêser, pêro bi întîzamê wezîfedarîye, sey îkramî ma rê paketê qijkekî yê awe û awa meyweyan ardî la kesî çîyê nêgirewt.

Braderî ra pey, xortêko herdîşin ke eynî sey karakteranê fîlmê kartonan têwgêrayêne, vejîya sehne ke pêşkêşvanîye kerdêne û mîyan ra zî şîîrî wendêne. Pêşkêşvanî venga berpirsîyarê partîyêk da, camêrd hetê peyî ra vejîya sehneyî ser, wina slogankî tayê çî vatî. Badê ey heyetê ma ra venga di kesan ame dayene ke yew mesaj bidê. Her di embazanê heyetê ma waşt hema xo ver de kîşte ra vejîyê sehneyî ser la qebul nêbî. Pêşkêşvanî va, ganî şima tadîyê, wina hetê peyî ra vejîyê sehneyî ser. Înan zî wina kerd, agêray şîy hetê peyî ra, , peyê dêsan ra vejîyay sehneyî ser, mesajê xo dayî û ancî wina nîzamî hetê peyî ra tadîyay amey. Mi yew mana nêda nê qaydeyî. La wina wişk tetbîqkerdişê nê qaydeyî, tena dîsplînê rêxistinkî ard vîrê mi, seke vajê, tîya her çî goreyê yew nîzam û întîzamî ra beno, neke goreyê waştena zerrîya şima. Înan dima grûbêka folklorî ke kênayanê da-des serran ra ameyêne pê, vejîya sehne. Fîgurê înan zaf basît bîy la hewna zî xo şaş kerdêne. Axir domanan bi xeşîmîyêka masume numayîşê xo pêşkêş kerd û şî. Na rey kênayêk sey pêşkêşvane vejîya sehne, aye zî şîîrî wendî û grûbêka muzîkî ameye sehne ser. Êdî roj şi awan, dinya bîye tarî, roşnî takewtîy. Hewa zî baş bibî serd. Hende kincî mi ra daye bîy la bi mi serd bi. Mi va, ma werzin. Netîce ma weriştîy ke hetê otobuse ra şêrîn, berpirsîyarêkê kampe vernîya ma girewte va hetanî ke şima Malbendê Şehîdan nêvînî, nêbeno ke şima şêrîn. Ma zî da berpirsîyarî dima û şî Malbendê Şehîdan. Ma solê xo vetîy û dekewtîy zere. Dêsana çar hetan de heme resmê şehîdan aliqnaye bî, tabî mîyanê heme resman de resmê gelek girdî yê serekê partî estbîy. Nê tena hema vajîn ke heme şehîdê şarê ke kampa Mexmûrî de manenê, merdimê înan bîy. Kampe de nika 10300 kesî manenê. Hema vaje ke her keye ra çend kesî şerê çekdarî de şehîd bîyê.

Rast a ke kampe qismen binê kontrolê Yewîya Neteweyan de ya la ardim nêdana şarê kampe. Ardimo ke dayêne rewna ra birnayo. Çîyo ke ez pêhesîyaya, sey ardimî tena her menge sereyê merdimî 10 kg ardî, 2. kg şeker, 2 kg birinc û 2 kg zî rûn yeno dayene. No zî dewleta Îraqî, herêma Kurdîstanî zî tede, sey ardimê petrolî dana heme welatîyanê xo, no mîyan de dana penaberanê kampa Mexmûrî zî. Banê şarê kampa Mexmûrî heme wina basît û muweqet ê. Wina aseno ke verî çamur ra viraştê la nika, dêsê xo prîketan ra serban ancî herre ra yo, seba ke zimisrtanî vewre û varitî ra dalpeyî nêkero, naylon erzenê serê banê xo. Sedemê hende basît bîyayîşê banan helbet feqîrî û desttengî ya la eke pereyê merdimî estbo zî, seba ke uca muweqet o, mesref nêkenê û banêko baş nêvirazenê. Kam bibo zî wina keno. Kuçeyanê kampe de gelek erebeyî zî estbî, mi persa, înan va, şarê kampe xo rê erînayê. Mi va, şima pê çi benê weye, va, ma şinê xo rê hetê Hewlêrî de emeletî kenê, karê înşatan de, karê rojane de xebitênê. Verî destur çin bîyo la nika rojane kaxete îmza kenê ke bieşkê kampe ra teber kewê û şirê xo rê bixebitîyê. Her çiqas erebeyî estbî û wina qismen bo zî îznê xebate estbi, ancî zî zaf weş asayêne ke şarê kampe mîyanê feqîrîye de yo; rîyê domanan, xort û kênayan de gonî çin bî.

Beledîyaya înan esta, her serre seba îdareyê beledîya weçînayîş virazîyeno. Mecliso ke kampe îdare keno 60 kesan ra yeno pê. Hetanî lîse wendegehê înan estê ke bi kurdkî perwerde vînenê. Gelek xortî dekewtê îmtîhanê unîversîte, hetanî ewro qasê 300 wendekaran îmtîhanê unîversîte qezenc kerdo. Bitaybetî Unîversîteya Selahedînî ra hetanî nika gelek kesî mezûn bîyê. Qismêk mezûnê unîversîte nika wendegehanê kampe de derse danê. Mi verê cû vatbi kî bitaybetî kêna yan cînîyê ma yê sîyasî ke ma reyde Bakûr ra amebîy, xo mîyan de tirkî qisey kerdêne. La çîyo zaf ecêb, mi bi çimanê xo dî û bi goşanê xo eşnawit, di kênayê ke emrê xo dorê 13-14 serran o, kuçeyêk de mi ra ver şîyêne û xo mîyan de tirkî qisey kerdêne. Seke yeno zanayene, penaberê kampa Mexmûrî 1994 de, yanî tîya ra 17 serrî verê cû Şirnex û Colemêrg ra şîy Başûr. Yanî nê kênayanê ke nika bi tirkî qisey kerdêne, îhtîmalêko zaf pîl, uca ameyê dinya. Vatên, perwerde bi kurdkî yo. La nê her di kênayê ke cayê şahî ra ameyêne û şîyêne keyeyê xo, xo mîyan de bi tirkî qisey kerdêne. Ez xo rê heyret menda. No ziwanê tirkan çira hende kurdan rê şîrin o? Çira hende ro weşa şarê ma şino ke tirkî qisey bikero?

Ez nêşaya yew bi yew kesî de qisey bikerî, beno ke serbest zî nîyo ke merdim bieşkî kampa Mexmûrî de wina serbest her kesî de qisey bikero la eşkera yo ke şarê kampa Mexmûrî hetê îdareyê zereyî ra temamen binê kontrolê gerîlayan de yo. Vanê, hetanî ke meselaya kurdan çareser nêbo ma anêgêrenê Bakûr. Mi berpirsîyarêk ra persa va, eke kesêk yan keyeyêk biwazo agêro, serbest o, şima mudaxele nêkenê? Berpirsîyarî va, serbest o la ma înan îqna kenê ke kes bi tena sereyê xo hereket nêkero. Va, hetanî ke meselaya kurdan (qestê ey esas meselaya PKK bi) hel nêbo, ma anêgêrenê. Mi va, eke serekê partî seba agêrayîşî emir bikero zî şima anêgêrenê? Uca de vindert, va, ma heme pêra girêdaye yê.

Barpirsîyarî va, mîyanê kampe de hema zaf keyeyê kulturî, cayê xizmetî û îdareyî estê ke ganî şima bivînê, la êdî şewe bî.

Ma ke agêray, hetanî ke ma çendik û çend nuqtayanê kontrolî ra vîyartîy û ma resay bi Hewlêr êdî nêmeyê şewe bi. A roja ma zafê xo wina otobuse de vîyartbî. Ma zaf rincan bîy. Ez senî resaya otele, mi xo eşt serê nivîne, mi nêzana ke ez senî hewn ra şîya.

Dîdarîya Medyakaranê Başûr û Bakûrî – I>>>

Dîdarîya Medyakaranê Bakûr û Başûrî - II >>>

Dîdarîya Medyakaranê Bakûr û Başûrî - III >>>

Dîdarîya Medyakaranê Başûr û Bakûrî – IV>>>

Dîdarîya Medyakaranê Bakûr û Başûrî - V>>>

Dîdarîya Medyakaranê Bakûr û Başûrî - VI>>>