Dersa Ziwanî de Şîîra “Xezaloke”

Mi seba xebata atolye şîîra Serdar Roşanî “Xezaloke” amede kerdbî. Nuşteyî tewir bi tewir ê, şîîre zî tewirê nuştişî ra yew a. Ma karardişê şîîre hewteyo verên girewtbi program. Çend armancê ma estbî. Ma şaîranê xo bidî şinasnayîş û tayê taybetîyanê şîîranê xo bimusî. Seba rastwendişî metodî çi yê? Ma nê metodan ser o vinderî. Wendiş, mana û fehmkerdişî ser o zî ma kêmanîya xo bivînî û wextî mîyan de nê kemanîyanê xo wedarî.

Ez tayê herey şîya sinif. Embazî niştbî ro la sinif de şemate estbi. Hewce bi ke seba bêvengî, ez bale biancî xo ser yan zî bi çiman têkilî virazî. Mi dersa xo bi persan dest pêkerde:

- Gelo qicîtîya şima yena şima vîr? Kengulaya kamî estbî?

Cewabê embazan hîrê-çar deqayî ramitî. Ney ra pey reyna zî mi va:

- Ez nê xususîyetê kurdan zaf muhîm vînena. Wexto ke tutî rakuwenê, keye de mêse nêvizena. Gelo sebebê nê çî yo?

Bi rastî her cewabêk cewabê bînî ra vatê weta şo. Tutî pîroz î, pitekî melaîket î, qicî bêgune û masum î, keyf û şahîya keyî yî ûsn…

Nê vatişan ra pey ma de rehetî virazîya. Bineyke keyfê ma ame la çi heyf ke kezeba merdimî bi na şîîre bena parçe. Ez epey bîya teng la mi qet reng nêda. Bê mi kes hîkayeya şîîre nêzanayêne. Mi kopîya na şîîre pêrune rê kerde vila û mi va:

- Na şîîre bêveng biwanî, yewbînî de qisey mekerî û yewbînî ra çîyê mepersî.   

Ez cayê xo de nişta ro. Mi kovara Vateyî de çend şîîrê mamosta Nuredînî wendbî. Têkilîya ey bi şîîran estbî. Çimê mi ey de bi. Xebata derse girewte xo ser. Ez memnun bîya.

No mabên de tayê embazan şîîre ser o lomeyê xo kerd. Embaza Bedrîye Xanime derheqê rastnuştişî de lomeyê xo va:

- Wexto ke mi mekteb de wendêne, ez şîbîya yew kurs. Babeta kursî “şîîran de teknikê wendişî” bî. Ez uca de zaf çî musaya. Wendiş de idîaya mi esta. Bê nuqta, bê vîrgul, bê îşaretê dîqetî şîîre senî yena wendene? Na şîîre de çîyêk fem nêbeno. Ez şîîre de kêmanîya rastnuştişî vînena. Peynîya derse de ez wazena munaqeşe bikerî.

Badê ke musa rasnuştiş de kêmanî çin a, tede tayê çekuyê dewkî estê. Embazo psîkolog Zekî zî lomeyê xo va:

- Rêza yewine de ez manaya çekuya “deqdeqin” nêzana. Ez tîya de xetimîyaya. Mana “deqdeqin”î çî ya? Mi na şîîre ra çîyêk fehm nêkerd.

No hengame de mamosta pay ra bi. Dest bi wendişî kerd:

asmên deqdeqin o emşo
estareyî taviste yê emşo

ez serê banî de rakewta
min çilayê dûrî hûmaritî
min heme hûmaritî
û ez hewn ra şîya
çi hewnêko weş
çi hewnêko weş
estareyî asmên de geş ê

ez bîbîya vêşane
min dayê ra werd waşt
dadî va, xezaloka min
şîrin û delaloka min
şo bîyare bizêkanê ma
beno hadre werdê ma

verara min de yew vereke
sipî, sey pemeyî nermeke

ti xezala min a
ti weşika min a
ti rindika min a

ez bîya têşane
ez bîya vêşane
dayê nan pewto
ez do şirî

ez do nan biwerî
ez to rê zî bîyarî?
xezala min
berxika min
çimsîyaya min

oy dayê dayê
to va,
ez nan pewcena dayê
dayê ez vêşan a
dayê ez têşan a
zereyê min veşeno dayê
wî dayê, wî dayêêêê

Mamosta heqê heme dersan ra yeno la na şîîre keysa ey de bî. Bi kirmanckîya xo ya zelale şîîre neqişna. Seke ezber kerdbî, hêdî-hêdî wende, zaf rehet bi. Çekuyî raşt telafuz kerdî û ca-ca vengê xo kêm û zêde kerd. Ma hetêk ra fehmkerdiş ra bîbî şa, heto bîn ra zî kiştişê kênaya kurde Ceylane ame vîrê ma, seba kiştişê aye ma heme xemgîn bîy.

Ceylane dewa Licê Xiraba de şiwaneya pesê xo bî. Yew gule teqa, milçikî gilan ser ra perray. Bizêk û meşnayî nata-bota remay. La kênaya kurde Ceylane bi guleyê dagîrkeran kişîya.

Vîst û hîrê serran de 430 tutê kurdan bi destê dagîrkeran kişîyayê. Şarê ma seba tutanê xo desmala sîya girê daya. Hêsrê çimê şarê ma zuwa nêbenê.