Diştarîya Kemalîstîye

Jon-tirkan ra nat o mîyanê roşinvîran û brokratanê tirkan de nêweşîye kewta kar, Rojhelat û Rojhelatê Mîyanênî ra xudig gênê. Timûtim xo Rojawan ra vînenê, ewropayij hesibnenê. Esl û feslê xo, kultur û tarîxê xo erzenê bi kîşt û kinar, dest bi teqlîdkarîye kenê ke êl-alem înan ra bivajo şima rojawanij ê. Pê meyero zî kincanê ewropijan xo ra danê, ci ra fehm mekerê zî muzîkê înan goşdar kenê, sey înan sifre ronanê… To ke yewerê winasî ra vat ti ewropayîj î, dinya bena yê ey!

Nê kesê winasî her çîyê Rojhelatî û Rojhelatê Mîyanênî nizm/qijek vînenê. To ke Rojhelato Mîyanên ra behsê çîyêk kerd, rîyê xo kenê tirş û tiloq. Eke to Ewropa ra behsê çîyêk kerd, fekakerde manenê, kewenê xeyal-xecalan dima.

Ez hetê ziwanî ser bivaja.

Senî ke hetê îlm û dînî ra Ewropa de wextêk latînkî ziwano serdest bîyo û xeylê ziwananê Ewropa latînkî ra zaf çekuyî girewtê, Rojhelato Mîyanên de zî erebkî bîya serdest û ziwananê bînan erebkî ra zaf çekuyî, îbareyî girewtê.

Kemalîstê tirkan ke ewkê jon-tirkan ra kewtê, heştay serran ra zêde yo xebitênê ke mîyanê tirkî ra çekuyanê erebkî bivejê û tede çekuyêk meverdê. Karê înan rehet nîyo! Tirkî de çend des hezarî çeku û îbareyê erebkî estê.

Ma roje bi roje vînenê ke tirkî de ecêb-ecêb çekuyî peyda benê: edebîyat bîyo yazın, merkez bîyo özek, merkezîyet bîyo özekçilik, muhtemel bîyo olası, refah bîyo gönenç, halef (xelef) bîyo ardıl, zamir (zemîr) bîyo adıl, pratik bîyo kılgısal…

Na diştarî pêşkarê qismêkê kurdanê ma zî bîya. Xeylê wext o kewtê ver kirdaskî (kurmanckî) de ecêb-ecêb çekuyan peyda kenê. Çekuyê erebkî yê ke çende se serrî yo dekewtê mîyanê ziwanê kurdkî, înan erzenê, bi nameyê “kurdîya xwerrû” newe-newe çekuyan virazenê ke ne tehmê xo yo ne tujê xo yo! Edebîyat ra vanê wêje, derse ra vanê wane, sinif ra vanê pol, defter ra vanê lênûsk, qeleme ra vanê pênûs…

Na xuya kutike perraya çend kirmancanê (zazayanê) ma ser zî. Tayê şêrgeleyê ma estê, hema rayîr ro şonê, nata-weta xo sere ra çekuyan ronanê. Kerge ke kerg a, pungal de yena pêser, dima hakê xo kena. La nê meretî qasê kerge bîle bimesulîyet têwnêgêrenê. Yê nînan hak nîyo zîrç o!

Wexto ke ez xebata nê kesan ra ewnêna, zerrîya mi bena tenge. Karo ke nê kesî kenê, teqlîd bîle nîyo. Teqlîdê teqlîdî yo. Êyê ke mîyanê kirdaskî de peyda bîyê, kemalîstan teqlîd kenê, nê kesî zî înan teqlîd kenê. Cewab kerdo verpers, zemîr kerdo caname, zerf kerdo hevalkar, derse kerda wane, nuqta kerda xale, defter kerdo nûsnek, eksê mana kerdo dijwate, “pêvajo”yo viraşte yê kirdaskî ver ra “ravîreyî” viraşto…

Eke to ci ra vat, heyran qurban no çi halê şima yo, no çi ûsul o, şima qey wina kenê? Beno qarr-wara xo! Rast yan xelet, kenê têmîyan ra ke înan ver ra merdim xo rê şermayeno. Ti bivaja nêbeno, mevaja nêbeno.

Homa ma her tewirê kemalîstan ra sitar bikero!