“Ez hema deyndarê welatê xwu ya”

Reya verîne bi wasitaya rojnameyê Newepelî mi nameyê Ehmedê Dirîhî şinawit. Rîpelê peyîn yê Newepelî de fotografê nebatêk estbî, bin de zî nameyê nebatî goreyê mintîqeyanê kirdkî û bi kirdaskî, soranî, tirkî û latînkî estbî. Arêkerdişê nameyê gulan, vilikan, vaşan û daran hem zaf weşê mi şibi hem zî keyfê mi ardibi. Dima her hûmara Newepelî de bitaybetî mi ena xebate teqîb kerdêne. O wext mi va qey sey hobî ha xwu rê nameyê nebatan arê keno la dima Ferhengê Navên Nebatan ke vejîya, mi fehm kerd ke xebatêka hobîyane nîya, xebatêka sîstematîk a.

Giringîya xebata arêkerdişê nameyê nebatanê kurdkî babeta yewna nuşteyî ya. La ancî zî ez wazena derheqê giringîya xebata arêkerdişê nameyê nebatan de çend çiyan vajî. Arêkerdişê nameyê nebatan, tenya nameyê nebatanê kurdkî vînbiyayiş ra nêxelasna, vîrê ma zî korbîyayiş ra feletna. Mekanê ziwanê kurdkî dewî û tebîet o. Eke nameyê nebatanê kurdkî bibiyêne vindî, mekanê ziwanê ma zaf teng biyêne, ziwanê ma biyêne sey hêgayê bejî. Sînorê mekanê ziwanêk çiqas hera bo, sînorê vîr û fikiriyayişê qiseykerdoxanê ê zî hende hera yo. Coka eke nameyê nebatan bibiyêne vindî ma hîna zaf biyêne bê vîr.

Çeleyê 2016î de bi minasebetê vejîyayişê hûmara 100. ya kovara Deng bi sernameyê "Ji Raborî Heta Paşerojê Çapemenîya Kurd" panelêk amebi organîzekerdiş. Moderatorê panelî Umît Tektaş bi. Roşan Lezgîn, Sîdar Basut, Ako Mihemed, Silêman Çevîk û Fehîm Işık zî panelîst bî. Cayê panelî Huzurevlerî de salona otelêk bi.

Panel ra ver mi qet mamosta Ehmedê Dirihî nêdîbi la seba ke çend rey medya de mi fotografê ey dîbi, mi o nas kerdêne. Dades deqayî mendbi ke panel dest pê bikero, beşdaran êdî salone kerdêne pirr. Ez zî rêza vernî de cayêk de ronişta. Ez ewnîyaya mamosta Ehmedê Dirihî zî ha yeno. Ame kişta mi de ronişt. Bi selamdayiş mi xwu da şinasnayiş. Mi verê cû seba xebata ey, ey rê sipasî kerde. Mi derbarê giringîya xebata ey de fikrê xwu va. Mi va “Eke ti nêbiyêne welatê ma de nameyê zaf vilan, gulan, vaşan bibî vindî şibî, to xebatêka zaf erjaya, bêhempa û pîroze kerda.” Qiseykerdişê mi ra dima ewnîya çimanê mi ra û ena cumle va: Ez hema deyndarê welatê xwu ya...

Ey zaf hêdî-hêdî qisey kerdêne, xwura çend cumleyan ra dima panelî dest pê kerd. La hende weş qisey kerdêne, her çekuya ey tehmêk dayêne mi. Nika qiseykerdişê ey ra tenya a cumle vîrê mi de menda û do bimano zî.  Wexto ke Ehmedê Dirihî vajîyeno, ena cumle yena mi vîr.

Mi o panel de camêrdêko aşiqê vaşan, vilikan û gulanê welatê xwu, camêrdêko dilziwan, dilwelat û niştîmanperwer, camêrdêk ke emrê xwu nayo welatê xwu ser la hema zî xwu vera welatê xwu de deyndar hesebneno nas kerd.

Mamosta Ehmedê Dirihî roja 13.05.2019 de dinyaya xwu bedelna.  Cayê ey cenet bo. Homa sebir û deyax bido merdiman û hesekerdoxanê ey.

Mamosta Ehmedê Dirihî!

Ti tirba xwu de rehet rakewe, to deynê xwu dayo, qurişêk deynê to nêmendo. Edebîyatê kurdkî, nuştox û şaîrê kurdan deyndarê to yê. Nameyê nebatanê ke to arêdayê, ganî edebîyatê kurdkî nameyê nabetan vîrê kurdan de newe ra zergûn bikero.

Gelo edebîyatê kurdkî bişo deynê mamosta Ehmedê Dirihî bido?