Münihli Doğan asimilasyona karşı tek başına direniyor

 

Almanya’nın Münih kentinde 20 yaşındaki Mahir Doğan kendi imkanlarıyla Kirmanckî (Zazaki) dersleri veriyor.

Münih kentinde doğup büyüyen Dersimli Mahir Doğan, liseyi bu sene Nisan ayında bitirdi. Şimdi de Almanya’da askerlik yerine geçen sosyal alandaki iş (Zivieldienst) yapması gerekiyor. Önümüzdeki yıl üniversitede ekonomi okumayı düşünen Doğan şu an 22 öğrenciye Kırmancki ders veriyor. Kürt dilinin yanısıra Kürt kültürü, tarihi ve siyaseti ile de ilgileniyor.

Münih’te Selbsthilfezentrum’daki Kırmancki dersi yaz tatilinden sonra ikinci dönemine girdi. Haziran ayında başlayan kurs iki bölüm halinde veriliyor. Okul tatilleri hariç her Pazar günü 12 ile 16 yaş grubundakilere saat 12.15 – 13.45 arası, 16 yaş ve üstündekilere ise saat 14.00-15.30 arası ders veriliyor.

Derse gösterilen ilginin kendisini sevindirdiğini söyleyen Doğan, “Kursumuza olağanüstü ilgi var ve bu beni hem sevindirdi, hem de şaşırttı. Sadece anadilimiz Kırmancki’yi bilmeyen gençlerimizin yanı sıra Kırmancki’yi konuşabilen ama okuma ve yazmasını bilmeyen birçok yaşlı Kürdistanlı da anadillerinde eğitim görmek istiyor. Dilimizi bilmeyen bir arkadaşımız da öğrenciler arasında bulunuyor” diye belirtiyor.

“Aslında anadilimizi insanlarımıza öğretmek benim için her zaman bir hayaldi” diyen Doğan, Kırmancki öğretmenliğine nasıl başladığını şöyle anlatıyor: “Bir zorunluluktan çok güzel dilimize olan büyük ilgi ve keyif de beni buna yöneltti. Geçen bahar bazı Dersimli arkadaşlar bana geldi ve dil kursu açmak istediklerini ve buna imkânların da olduğunu belirtti. Yetkili öğretmen aradıklarını söylediler ve ben de kendimi önerdim. O günden beri kursu hazırlıyor ve yönetiyorum.”

Haziran sonundan beri kursun yoğun bir şekilde sürdüğünü ve kapılarının herkese açık olduğunu söyleyen Doğan, “Tek şartımız istekli olması” derken, koşullardan dolayı ancak belirli sayıda öğrenci alabildiklerinden yakınıyor.

GENÇLER DİLİN KAYBETME TEHDİDİ ALTINDA

Doğan, Kırmancki konusunda ise şunları söylüyor: “Bilindiği gibi, zengin olan bu tarihi Kürt dilimiz UNESCO atlasına göre yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. 3 milyon konuşanımız vardır ama ne yazık ki nerdeyse bir asırdır sürdürülen asimilasyon ve inkâr politikası izlerini bıraktı. Birçok kişi korkudan ve asimilasyondan dolayı dil ve kültürünü unuttu ve bir sonraki nesille öğretemedi. Geriye kalan az sayıda konuşanlar genellikle yaşlı halkımız.

Bunun yanısıra çeşitli şiveler nedeniyle ki değişik yerlerden gelenler için büyük bir problem oluyor, birbiriyle anlaşamamakta. Buna rağmen dilimizi iyi bilenler, özellikle aydınlar, büyük bir avantaj oluyor. Bundan dolayı şöyle bir şey gözlemlemiş oluyoruz: Gençliğimiz, daha doğrusu mevcut durum hızla değişmezse, geleceğimiz kendi anadilini kaybetme tehdidi altında bulunuyor. Dilimizle birlikte kimliğimiz de yok olabilir. Buna karşı ben kendi payıma düşeni, küçük de olsa, yapmak istiyorum. Öğrencilerin yüzde 98’i Dersimli olduğu için Dersim şivesini öğretiyorum ama 1996’dan beri Kırmancki dilinde çalışmalar yürüten Vate Grubu'nun standardını kullanıyorum. Kursumuzun da başarılı olduğunu da söylemem gerekir.”

Kurs haricinde başka projelerinin de olduğunu söyleyen Doğan, imkan olursa Almanca, Türkçe ve Kırmancki yayın yapan bir internet sitesi kurmak istediklerini belirtiyor. Bu sitenin (Kirmanciye.de) de Kürt gençliğine hitap edeceğini ifade eden Doğan, Kırmancki’nin yok olmaması ve daha geniş bir kitleye ulaşması için çeşitli malzemeler sunduğunu anlatıyor.

‘İNSANIN ÖZ ÜLKESİ DİLİDİR’

İnsanın anadilinin nefes kadar önemli olduğunun altını çizen Doğan, dilin kimlik olduğunu vurguluyor. Birçok yabancı dil arasında kendi anadilin yeniden öğrenmekle hayatında çok büyük bir değeri yeniden keşfettiğini dile getiren Doğan, “Anadilde eğitimde temel bir insan hakkıdır. Ama aynı zamanda ne yazık ki ülkemizin çeşitli Kürt lehçeleri olmadan önemsizleştiğini unutuyoruz. Albert Camus, Fransızcanın (Fransa değil) kendi vatanı olduğunu söylemişti. Wilhelm Freiherr von Humboldt da insanın öz ülkesinin dili olduğunu söyler. Ben buna bağlıyım. Biz Kürtler, Kürtçe olmadan özgürlüğün zevkini nasıl çıkarabiliriz ki? Bunun için hepimizin temel görevinin anadiline bağlılık olduğunu düşünüyorum.” (*)

_________________
(*) Bu haber Doğan UÇAR tarafından hazırlanmış, 02 Ekim 2009, 08:23 da ANF NEWS AGENCY İnternet sayfasında yayınlanmış. İlgili kişiler ve kurumdan alınan izin üzerine Zazakî.NET’te de yayınlıyoruz.