Geyrayîşê Armenîstanî

Seba sempozyumî ma 26ê menga oktobre di şî Erîwan. No sempozyum derheqdê zazayan di ameyo sazkerdeni. Sempozyumî hîrê rojî dewam kerd. Cîya-cîya cayan ra û dewletan ra xeylê beşdarî estîbî. Herçendi qandê îlm û zanayeni kombîyayîşê tertîb bîbî zî bingehdê ci di zaf polîtîkayi estîbî.

Gama ki ma kewtî Armenîstan çîyêndo zaf balkêş ame vernîya çimandê ma. Armenîyê ki awtîya ra nefî bîyê, cayo ki şîyê ujayan di nameyê welatê xo nayo pa. Sey ki merdim yan zî mayi domanê xo yo ki merdo, nameyê ey domandê xo yê newî ya no. Sukandê ma di edet o, eki domanêndo qij bimiro nameyê ci, seba ki vinî nêbo, nanê domanê newe ya. Hend halêndo travmatîk û balkêş o ki qeçdê merdî ra omid nêbirnayîş, tim û tim ey fikiryayîş o. Labelê no hal semedê kom û civakan babetna yo. Bi nê nameyan a aqil û fikrê milet zînde tepişêno. Rik û xincê merdiman ci vîr ra nêşino.

Bi desan a cayan di nameyê sukan yê hemnameyî estîbî. Mesela, sey Amasya, Maraş (Nork Maraş), Cermuk, Xarpêt, Karaz, Vanacorî, Ayntab, Sewas, Ararat…

Erîwan di zaf merdimî estîbî ki rojawan ra şîyê rojhelat. Hewna zî nê merdiman kokê xo xo vîr ra nêkerdo. Çaxo ki qalê Amed, Sêwregi, Dêrsim, Xarpêt û Vartoyî beno, çîkê çimandê ci di akewna. Mîyanê çimandê ci wuhîyeno û rîyandê ci di vilî abênê. Aya o wext merdim fam keno ki welat ra dûrî vînayîş çend zulmêndo gird o.

Armenîstan di ma şî Madenataran. Na muze û kitabxane di nezdîyê 18 hezar kitab û destxetî estê. Çaxo ki armenî welat ra nefî bîyê, mal û milkê xo viradayo labelê kitabê xo berdê. Hem zî armenîyê ki remayê derheqdê dewandê xo kitabî nusnayê. No xususîyet kurdan di çinî yo. Qandê coy tarîx zanayîş û nusîyayîş di ma muhtacê sewbîna miletan benê. Derheqdê Sêwregi, Xarpêt, Amed û cayê ki armenî tede cuydar bîyê zaf çimeyê nuştekî estê. Raşte-raşt nê kitabî bi ziwandê armenkî û bi herfandê armenkî ya yê. Ganî merdim banderê nê ziwanî û herfan bibo.

Armenî westayê sîyan ê. Erîwan di zî Meydanê Azadî di zaf bînayê weşî estê. Labelê çaxê sovyetan bînayê ki virajîyayê pêro pêmanenê, bêruh û bêkarekter ê. Demê sosyalîstan no bi polîtîkayên a virajîyayê. Roja hîrêyin ma şî Echmîadzîn. Serekê dînî yê armenîyan Echmîadzîn o.

         Erîwan sukênda qesawetin a. Hîrê rojê ki ma uja di bî tim û tim varan estibî. Eger kes qayîl bo şiro Erîwan, yan wesarî yan zî hamnanî hewce yo şiro. Beno ki koyê Agirî rîyê xo yê xofinî bimusno kesî û zerrîya merdimî geş bibo.