Hesen Zîrek 47 Yıl Önce Aramızdan Ayrıldı

Kürdistan’ın tatnınmış sanatçısı Hesen Zirek’in vefatının üzerinden 47 yıl geçti. Hayatı büyük zorluklar içerisinde geçen Hesen Zirek, yıllarca Kürt halkının acılarını stranlarıyla dile getirdi.

Ünlü sanatçı Hesen Zirek 29 Kasım 1921’de dünyaya geldi. Bazı kaynaklar Zirek’in Rojhilat’ın Seqiz ve Bokan kentleri arasındaki Hermêle köyünde doğduğunu belirtirken, bazıları ise Rojhilat’in Mukriyan kentinde doğduğunu belirtiyor.

Hermêle köyünde, ağanın yanında çalışan Hesen Zirek’in babası Ebdullah, çalışkanlığıyla bilindiği için ona çalışkan anlamına gelen “Zirek” adı veriliyor.

Henüz 11 yaşındayken babasını kaybeden Hesen Zirek, annesiyle birlikte Seqiz’e geçiyor. Annesinin evlenmesinden olumsuz etkilenen Zirek, 12 yaşındayken köyüne dönerek, köyde ağanın yanında çalışmaya başlıyor.

Stran söyleyerek işini yapan Zirek, etrafındakilerinin dikkatini çekmeyi başarıyor. Sesinin güzelliği ağanın kulağına kadar gider. Ağa, Zirek’i divanına davet ederek ondan köydeki şenliklerde stran söylemesini ister.

Köyden ayrılıp şehre giden Zirek, uzun bir süre restoranlarda çalışır. Zirek, daha sonra Seqiz’de Mina Xanî Erdelan’ın şoförlüğünü yapar. Qurederê köyünde araçla geçtiği sırada bir çocuğa çarpıp, çoğun yaşamına yitirmesine neden olan Zirek, cezaevine girmemek için Irak’ın başkenti Bağdat’a gider.

1953’te ilk şarkısını Bağdat radyosunda seslendiren Zirek, daha sonra sesi çok beğenilir. Bağdat’ta 70’e yakın stran kaydeden Zirek’in şarkıları Kürdistan’ın dört parçasına yayılır.

1958’den sonra bir kez daha İran’a dönen Zirek, Tahran Radyo’sunun Kürtçe biriminde çalışmaya başlar. Daha sonra Kirmaşan Radyosu ile iletişime geçen Zirek, Kirmaşan Radyosunda 83 stran kaydeder. Zirek, en iyi stranlarını Kirmaşan’da geçirdiği iki yıl içerisinde Kirmaşan orkestrası aracılığıyla ve Mucteba Mirzade’nin desteğiyle kaydeder.

Kürdistan’ın birçok kentini, ilçesini köyünü dolaşan Zirek, Kürt halkının yaşadığı acılara tanıklık eder. Kürdistan’ın doğasını ve halkının acılarını stranlarıyla dile getiren Zirek, Kürdistan’ın dört parçasındaki Kürtler tarafından severek dinlenir.

Her ne kadar okuma yazması olmasa da Zirek, seslendirdiği ve şiirlerini ezberinde tutar.

Bin beş yüz stran kaydetti

Hesen Zirek, yaşamı boyunca 1500 stran seslendirdi. Aynı zamanda Nalî, Wefayî, Seyid Kamil, İmamî, Kurdî, Pirêmerd, Hêmin, Tahir Beg Caf gibi birçok şairin şiirlerini besteledi.

Zirek’in stranları, Bağdat, Tahran, Kirmaşan, Tewrêz, Kerkük, Musul, Mahabad radyolarında yayınlandı. Stranları Bokan, Bane, Mahabad, Sileymaniye, Erbil, Musul, Bağdat, Kerkük ve Kürdistan’ın onlarca köy ve ilçesinde dinlenildi.

Sözleri Piremêrd’e ait olan Newroz Marşı, Zirek’in en tanınan eserleri arasında yer alıyor.

1971’de kanser hastalığına yakalanan Zirek, bir yıl yaşam mücadelesi verdikten sonra 26 Haziran 1972’de hayatını kaybetti.

Zirek’in cenazesi vasiyeti üzerine Urmiye’nin Bokan ilçesinde toprağa verildi.

Zirek'in Mahabad Kürt Cumhuriyeti için 1946 yılında bestelediği 'Ey Niştiman' marşı ‘Ankara'nın taşına bak’ şeklinde değiştirilirken, ‘Cwane Cwane’ eseri ‘Bir dalda iki kiraz’, ‘Yallah Şofêr’, ‘Yallah Şoför’, ‘Çawit Ciwane Leyla’, ‘Çavuş kızı leyla’, ‘Nesrîn Emrim Bihare’, ‘Ağlama Yar Ağlama’ gibi eserleri kaynak gösterilmeden Türkçe'ye çevrilmiş.

__________

Kaynak: basNews