Hûmara 60. ya Newepelî Vejîya

Hûmara 60. ya rojnameyê Newepelî bi muhtewayêka dewlemende vejîya.

Nuşteyê edîtorî yê na hûmara de behsê “edebîyatê mexdûrîyetî” beno. Edîtor nuşteyê xo de bale anceno ser ke “huner û edebîyatê kurdan pirrî hîkayeyê kederin ê. Hîkayeyê cîyayî, hîkayeyê ke boya cuyêka kewîye ci ra yena, hîkayeyê keyf û şahî, hîkayeyê serkewtişî, hîkayeyê sazkerdiş û awankerdişî zaf kêmî yê.” Vano “kam ke qeleme gêno xo dest, çîyê nuseno, ti ewnîyenê çekuyan ra dinyayêka kederin û qisawetine neqişneno.” Û pêşnîyaz keno ke “ganî ma kurdî huner û edebîyat ra dest pêbikin, êdî temaya ‘mexdurîyet’î ra vêşêr her war de ‘sazkerdiş/awankerdiş’ bidin xo ver, xeyalanê ‘serkewtiş’î bineqişnin. Verê heme çî ganî ma vatiş de, dima zî heme şaxanê hunerî de, bitaybetî zî edebîyat de sazkerdox/awankerdox bin.”

Na hûmare de di roportajî estê. Yew Alî Aydin Çîçekî hunermend Firat Guneşî reyde kerdo. Firat Guneş behsê cuya xo ya hunerî keno, derheqê rewşa ziwanî û hunerê muzîkî de fikrê xo îfade keno. Vano “Zon tarîxê însanî yo, zon hebûna însanî yo, zon bîr û bawerîya mordemî yo. Gere ma çêyanê xo de zav û zeçê xo de zonê xo qesey bikeme, îna hînê zonê bab û kalî keme. Yanî gere ma zonê xo ra wayîr bivejîme. Vîndbîyayena zonî merdena mordemî ya.”

Roportajo bîn zî Seyîdxan Kurijî hunermend Mucahît Gokerî reyde kerdo. Mucahît Goker derheqê albumê xo de û rewşa fikrî ya hunermendîye ser o melumat dano, vano “Her hunermend, derheqî dinya de waharî yow awirî, yow zanayîşî yo. La çend xwuser bo, çend azad û serbest bo, viraşteyê ey, eserê ey hende benî orjînal, benî zêde. Huner zêde midaxele niwazeno, mudaxele ra kêfweş nêbeno. Midaxele hunerî keno teng. Midaxele xuliqnayîşê hunermendî rê beno manî.”

Na hûmare de rîpelê 6. yê rojnameyî sey “Rîpelê Cinîyan” ameyo abirnayîş û nuşteyê ke cinîyan amade kerdê tede weşanîyayê. Nê rîpelî de Bedrîye Topaç seba rîpelê cinîyan hem veng dana cinîyan û hem zî sey nimûneyî menuyê viraştişê qeweyê kizwanan û derheqê weşîya fekî de nuşteyî amade kerdê. Şeyda Asmîn û Necîbe Kirmizigul, her yewe yew hîkaye nuşta. Fatma Çelîktepe yew şîîre nuşta û Sevîm Aydin zî yew fiqra arê daya.

Senî ke aseno, bi vejîyayîşê rojnameyê Newepelî hûmara cinîyanê ke kirdkî nusenê vera-vera zêdîyena.

Mamosta Murad Murxan û seyda Hemîd Hozanî bi şîîran eşto têver. Edebîyatê kirdkî de no edetêko newe yo. Mesela, Murad Murxan vano:

-Eşq adir o

Sîne d’ kil o

Mi nêzana

Barê mil o

Ey dima na rey seyda Hemîd Hozan vano:

-Ey dîlberê

Xayînzerrê

To adîr xwu

Eşt cîgerê

Bi no qayde dewam kenê… Îrfan Sîmserkîsij, Adir Tilistone û Yucel Eşsizogluyî zî na hûmare bi şîîran xemilnaya. Bîlal Zîlanî yew sanike arê daya, Asim Canî nameyê cayanê dewa Nêribê Mêlikanî arê dayê. Asim, reya verên a ke nuseno. Îsmet Bor, Ehmedê Dirihî, Mehemed Çelîkten û Mujdat Gîzlîgol zî bi arêdayîş û nuşteyanê xo beşdarê na hûmare bîyê.

Nînan ra teber ancî sey hûmaranê verênan xaçepers, ferhengek û gelêk xeberê muhîmî na hûmare de cayê xo girewto. Mesela, xeberan ra yewe, lîsteyê 43 hîrê kitabanê kirdkî ke Serra 2013 de weşanîyayê rojname de ca girewto.

Newepel baxçeyo zergun û kewe yê kirdkî yo.

Newepel mektebê musayîşê wendiş û nuştişê kirdkî yo.

Newepel arşîvê folklor û edebîyatê kirdkî yo.

Newepelî biwanîn, bidîn wendiş.

Wayîr vejîn, bidîn ciwînayîş…