Konferansa 43. ya Komîteya Aştî ya Nuştoxanê PENa Mîyanneteweyî Slovenya de Virazîya

Konferansa 43. ya Komîteya Aştî ya Nuştoxanê PENa Mîyanneteweyî Biled / Slovenya de Virazîya

PENa Kurdan emser zî bi hawayêko aktîf beşdarê konferansa Komîteya Aştî ya Nuştoxanê PENa Mîyanneteweyî (Enternational PEN- Writers for Peace Committee) bîye û tayê averşîyayşî muhîmî qeyd kerdî.

Kombîyayîşê 43. yê nuştoxanê cîhanî ke rojanê 04-08 gulane de hetê Komîteya Aştî ya Nuştoxanê PENa Mîyanneteweyî ra şaristanê Biledî yê Slovenya de organîze bi, nameyê merkezê PENa Kurdan ser o sekretera PENa Kurdan xanim Bêrîvan Doskî beşdar bî.

Rojevê serekeyî yê kombîyayîşê Biledî de babetê edebî û aştî estbî.

Roja çarê gulane badê roniştişê akerdene yê kombîyayîşî, PENa mazubane merkezê PENa Slovenya tayê madeyê sereke yê rojeve ke vernîya nuştoxan de ufqê edebî akenê û astengan wedarenê, seba munaqeşeyî pêşnîyaz kerdîy.

Sekretera PENa Kurdan Bêrîvan Doskî

Badê, Komîteya Aştî ya Nuştoxan babetê serekeyî yê rojeve munaqeşe kerdîy. Nê babetan ra yewe “Kurdîstan de Aştî” bî.

Badê temambîyayîşê nê roniştişî PENa slovenan mêmanê xo berdîy tayê cayanê welatê xo Slovenya ra çarnay.

Roja diyine, heyetanê beşdaran çarçewaya sernameyanê “Zafrengîya Edebîyatî û Îstîqbalê Nuştoxan” û “Hetê Averberdişê Aştî ra Edebîyat de Îmajê Cîyafikirîyayîşî” pêşkêş kerdîy.

Nê qisman de nuştoxanê sey serekê PENa slovenan Marjan Strojan, PENa fransizan ra Sylvestre Clancier, PENa macaran ra Elisabeth Csicsery Rònay, Gèrard Bini, Zoran Paunovic, Marek Halter û gelek nuştoxanê bînan teblîxê xo pêşkêş kerdîy.

PENa Kurdan ra zî birêze Bêrîvan Doskî bi sernameyê “Edebîyatê Klasîk û Newe de Îmajê Yewbînanqebulkerdiş û Nasname” pêşkêş kerd. Babeta xanim Bêrîvan Doskî de qalê zîhnîyetê mutleq û girewte yê welatanê ke kurdî tede ciwîyênê yeno kerdiş ke senî heme fikr û îfadeyê teberê hukimdarîye de xerîb yenê hesibnayîş, nênê qebulkerdiş û vera înan de vejîyenê. Na çayçewa de, behs beno ke edîbê kurdan, hem ê klasîkî hem zî ê modernî, sey sermîyanê cematî hertim vera zîhnîyetê serdestan vindertê û bi ziwanêko cîya lebitîyayê ke cîyayîye, edet û fikranê cîyayan dekerê rojeve û bi cematî bidê qebulkerdiş.

Sekretera pêroyî ya PENa Kurdan xanim Bêrîvan Doskî teblîxê xo pêşkêş kena

Teblîx de “Hîkaya Şêxê Senanî” ya Feqîyê Teyranî edebîyatê kilasîkî ra sey nimûneyêka cîyafikirîyayîşî û şîîra “Milwanke” ya Şêrko Bêkesî zî edebîyatê modernî ra sey nimûneyêka xoverrodayîşî, vera edetanê cematkî de sey rayîrêkê cîyayî ameyê nîşandayîş.

Qederê nuştoxanê kurdan ra aqibetê nuştox Ferzad Kemangerî ke meslegê xo yê nuştoxîye de seba helwêsta xo ya kurdane ra Kurdîstanê Rojhelatî de hetê rejîmê Îranî ra ame îdamkerdiş, sey numûneyêk ame nîşandayîş.

Teblîx de numûneyê şîîra Şêrko Bêkesî “Milwanke” analîz beno û goreyê referansanê na şîîre ra yeno vatiş ke şansê ciwîyayîşê kurdan Tirkîye de çin o, Tirkîye rayîrê ciwîyayîşê nasnameyê kurdan anêkena. Tirkîya hîna zî tutanê kurdan ke wendegehan de wanenê, mecbur kena ke her roje serê sibaynan sond biwanê vajê, “werre bi ê kesan ke vanê ma tirk ê” û hîna şinê odaya sinifî. Na kerdene bena sedemê bêqîymetkerdiş û şikitişê nasname û rûmetê kurdan yê neteweyî.

Beşdaran eleqeyêko baş nîşanê teblîxê xanim Bêrîvan Doskî û tespîtanê aye da û qerar gêrîya ke no teblîx zî mîyanê teblîxanê muhîman yê PENa Mîyanneteweyî de bêro weşanayîş. Naye ra cîya zî gelek PENan qerar girewt ke na babete weşananê xo yê xoserbîyayan de zî biweşanê.

Kombîyayîşê roja 7ê gulane babeta aştîye rojeva sereke bî.

Pêşnîyazê PENa Kurdan ser o serekê Komîteya Aştî ya PENa Mîyanneteweyî profesorê slovenan Edvard Kovacî babeta “Kurdîstan de Aştî” arde rojeve û waştişê tayînkerdişê qederê xo seba kurdan heqêko rewa name kerd. Fikrê profesor Edvard Kovacî gore, lazim o ke hîna vêşî eleqe seba babeta “Kurdîstan de Aştî” bêro nîşandayîş û da zanayîş ke Kurdîstan her hetan ra wayîrê ê taybetmendîyan o ke xoserbîyaye bo.

Sekreterê pêroyî yê PENa Mîyannteweyî Hori Takeaki û sekretera pêroyî ya PENa Kurdan Berîvan Doskî

Dewamê munaqeşeyan de pêşnîyazê PENa Kurdan ke wazena bi serkêşîya Komîteya Aştî ya Nuştoxanê PENa Mîyanneteweyî de û bi hektarîya PENa Kurdan û PENa Tirkan Kurdîstanê Vakurî de kombîyayîşêk organîze bibo, ame qebulkerdiş ke kongreya PENa Mîyanneteweyî ke Belgrad de do virazîyo de na babete ser o qerar bêro girewtiş.

Kombîyayîş de beyanato muşterek ke hetê PENa Kurdan û PENa Tirkan ra rewşa nuştox û rojnamewanê ke Tirkîya de hepsî yê ser o amade bibi û tede yeno waştiş ke ganî nuştox û rojnamewanê ke Tirkîye de hepsî yê, serbest bêrê veradyîş zî ame qebulkerdiş.

Seba kurdan qezenco tewr muhîm no bi ke reya verêne babeta Kurdîstanî û kurdî sey ‘netewe’ dekewtîy mîyanê ziwan, edebîyat û munaqeşeyanê PENa Mîyanneteweyî. Mesela, ame waştiş ke seba ke Kurdîstan hîna zaf bêro şinasnayene, mîyanê hewteyêk de meqaleyak derheqê Kurdîstanî de bêro nuştiş û heme PENanê miletanê cîhanî rê bêro şirawitiş, weşananê heme welatan de bêro weşanayîş û protokolan de ca bigîro.

Qismê peyênî yê kombîyayîşî de dawetkerdişê serekkomarê Slovenya Dr. Danîlo Turkî ser o koşka Brdo de seba heme heyetanê beşdaran zîyafetê werdê perojî ame dayene. Serekkomarî bi nameyê xêramyîşê mêmanan qiseykerdişê xo de muhîmîya zafrengîya kulturî û hewceyîya hurmetnîşandayîşê fikr û kulturanê cîyayan ser o fikrê û hîsê xo îfade kerdîy.

Sekretera pêroyî ya PENa Kurdan Bêrîvan Doskî û serekkomarê Slovenya Dr. DaniloTurk

Şahîya werdî de ke serekkomarê Slovenya, PENa kurdan zî tede seba heme PENanê beşdaran ê kombîyayîşî organîze kerdbî, atmosferêko dostane de vîyarte û cenabê serekkomarî reyde mulaqatî virazîyay û serekkomarî zî zerrweşîya xo îfade kerde.

Mabeynê kombîyayîşanê PENe de serekê beledîya şaristanê Ljubljana, serekê beledîya şaristanê Biledî û serekê beledîya şaristanê Bohinjî zî mazubanîya heyetanê beşdaran kerd. Mabeynanê kombîyayîşan de mîyanê temsîlkarîya PENa kurdan û gelek PENanê bînan yê beşdaran de dîyalogê dostane virazîyay.

Nînan ra teber zî, temsîlkaranê PENan gelek dezgeyê kulturî û muzexaneyî zîyaret kerdîy.