“Kuş Dili”

Xîlaf tede çin o, ez hepisxaneyê Edîrne de hîrê serrî, hîrê mengî û hîrê rojî menda. Hîrê, hîrê û hîrê…

Ci ra vatêne “F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi”.

Wexto ke ez şîya, embazê ma zêde nêbîy. Ma çend kesî bîy. Pêrine ceza girewtbîy, keso newe tewqîfbîyaye çin bî. Ê embazanê ma ra yê tayênan cezaya xo qedîyaye, tayê zî îdareyê hepisxaneyî nefî (surgun) kerdbîy cayanê bînan. Ma mendîy şeş-hewt embazî.

Ver kerdbi ci, dorûverê Îstanbulî de kesê ke tewqîf bîyê, ardêne Edîrne de ca kerdêne. Kandira (Kocaeli) û Tekîrdag de ca nêmendbî. Ver kerdbi ci, kesê neweyî ardêne la musade nêkerdêne ma yewbînan bivînê. Odayê înan cîya, yê ma cîya bîy. Kesî kes nêdîyêne. Beno ke ti korîdor de dûrî ra yewerî bivîna. Ne ti ey nas kena ne zî o to nas keno. Xora kes kesî nas nêkeno. Ma ra ver uca endamê partîyanê çepgîranê Tirkîya estbîyê. Înan edetêk rast kerdbî. Korîdor ke kamî kam bidîyêne vatêne “merheba”, nameyê xo û numreyê odaya xo vatêne. Hende!...

Sewbîna îmkan/musade çin bî ke merdim bêro têlewe, destê yewbînan bigîro, hal-hewalê yewbînan pers bikero. Ma zî no edet girewtbî.

Xora ke cezaya to ya dîsplînî çin bo, heqê to yê spor û suhbetî esto. Hew hewte saetêk heqê sporî, di saetî heqê suhbetî esto. Timûtim nêno ca. Ge-ge vanê zîyaret esto ge-ge vanê personel çin o, gege vanê komputere xirabe bîya, ge vanê roşan o, ge vanê  esker ameyo…

Qey behane çin o!

Ma menge bi menge seba heqê spor û suhbetî waştişnameyî dayêne. Ma tede nameyê des embazan nuştêne û ma vatêne, na menge ma wazenê ke pîya spor û suhbet bikerê. Çike nê fealîyetî kome bi kome benê. Her kome ganî des kesan ra zîyadêr mebo. Bi nezerê îdareyê hepisxaneyî, kome des ra çiqas kêmî bo hende rind o!

Koma ma timûtim eynî ya! Ma şeş-hewt kesê hukmgirewte yê. Hukmê ma giran o. Ne ma daxilê komanê hepsîyanê neweyan kenê ne zî înan daxilê koma ma kenê. Heq zaneno ke ma şeş-hewt kesî êdî yewbînan ra bêzar bibîy! Ma û îdareyê hepisxaneyî qenaet ard ke wina nêbeno; ma daxilê komanê hepsîyanê neweyan bîy.

Cayê suhbetî salonêk a.

Seba sporî di cayî estê; salona sergirewtîye (kapalı salon) û cayê futbolî. Basketbol û voleybol, salona sergirewtîye de kay benê. Menganê bivarişan (yağışlı aylar) de salone serakerde ya. Xora, eke manayêk peyda nêbo, her hewte ma şinê saetêk uca xercelîyênê. Menganê bînan de ma şinê cayê futbolî. Uca çîm o, hebêk hîra yo. Panc û panc, des merdimî rehet tede gude kay kenê. Sey qefesî viraşto. Dorme sey binê serrade girewte yo. Ser, seraser tor a… Qefes zereyê dêsanê berzan de yo. Serê dêsanê berza-berzan de têl anto. Kuleyanê eskeran ra teber tebay nêaseno.

Hûmara ma zêdîyaya, ma hewtay-heştay merdimî estê. Di serr û nêm bîyê temam. Çend kesan ra teber çimê mi kesî nêginayo.

Axir ma hukmgirewteyî daxilê komanê hepsîyanê neweyan bîyê.

Roja ma ya sporî ya. Raver ra kaxide tesdîq kerda daya mi ke koma ma de kam û kam estê. Gardîyan ame, ez girewta berda salona sergirewtîye. Mi ra ver pêro berdê, peyêno peyên ez a. Wet ra çimê new kesan zîqê serê mi bîyê. Di teneyî, çimê korîdor de lingan ser o ginabî ci. Ê bînî xam-xeşîm ê.

Pêro xortê heştês-newês serre yê. Ma nasîya xo da yewbînan. Kewtîy volta.

Xortêk esto. Binê zimbêlan hende ke sîya keno. Erdîşa xo hîna sey tukê bazîyan a. Yewero dergo zeîfek o. Canşenik o, çust o. Qiseykerdiş ra hes keno! Hebêk şermayeno, la hema-hema tena o qisey keno. Ez ge-ge çend çekuyan erzena ver.

New mengê xo zere de bîyê temam. Tena reyêk mehkemeya xo bîyo. Nayo polîsan ra. Kesî rê teba nêbîya. Dirbete-mirbete nêgirewta. Polîsan mehekeme de îfade dayo ke ey nayo înan ra.

Xortekê ma ko-mo nêşîyo. Çekan ser o nêxebitîyayo zî. Bander nêbîyo yanî. Êdî kotî ra ke çeke kewta bi dest hema xo eşto bi teber, lule çarnayo bi polîsan ser, bêçîke naya linge ser. Wexto ke behsê a game keno, xemgîn beno, bi ax û wax dano xo ro, vano, “Heval heval, mi na pira ke lajê kutikî geber bibo, geber nêbî!”

Beno ke na kerdena xo ra hîris serrî zere de bimano.

Pîyê xo bi maya xo ciwanîya xo de mîlîtanê partîyêka çepgîre bîyê. Dima zewijîyayê, bîyê wayîrê zar-zêçî. Hîrê lajê xo bîyê. Her di lajê pîlî bîyê terefdarê partîyêka çepgîre, lajo qij bîyo terefdarê partîya kurdan, partîya ma.

Mi va, “Şima kotî ra yê?”

Va, “Ma sêwasij ê. Ma rew ra amey Îstanbul de ca bîyê. Ez Îstanbul de ameya dinya.”

“Şima kurdê yan?...”

Va, “Ya, ma kurd ê, elewî yê.”

Mi va, “Şima kirmanc yan kirdas ê?”

Çimê xo rîyê mi ra mendîy. Va:

“Ez nêzanena, kurd vanê.”

“Dayîka to çi ziwan qisey kena?”

Ancî çimê xo rîyê mi ra mendîy, va:

“Aye û pîyê mi ge-gane xo mîyan de qisey kerdêne, feqet çi ziwan o, ez nêzanena.”

“Çitur qisey kerdêne? Di-hîrê çekuyan vaje…”

Ver de mend. Nêzana ke di çekuyan vajo. Şopêk ra tepîya seke çîyêk sere de teq kerdo, çimê xo beriqîyay. Va:

“Haa!... Temam, temam… Ci rê vanê ‘Kuş Dili’, dayîka mi ‘Kuş Dili’ qisey kena!”(*)

_____________

(*) No nuşte “Newepel, rojnameyo 15 roje yo kulturî, Dîyarbekir, 01-15 teşrîne 2011, r. 6” de weşanîyayo.