Miqateyê Madeyê Xo Bibe
Zazakî.Net
Pisporê tenduristîye vanê, verî ke merdim çîyê biwero ganî ser o bifikirîyo ke fayde yan zerarê xo esto. Çîyê ke merdim weno, mîqdarê înan, kalorîyê înanê rojaneyî, germ û serdîya înan zaf muhîm a. Merdim çiqas werdê xo dîqet bikero zî problemê ke vêjênê vernîya merdimî stresî kêmî nêkenê. Labelê barê stresî, heme made anceno.
Eke merdim demeyêko derg vêşan bimano asîtê madeyî zerar dano betaneyê madeyî. Eke merdim badê vêşanîye zêde ra werd biwero, na rey zî barê madeyî giran beno, made nêşêno werdê zêdeyî bihemêno. Merdim lezûbez werd biwero, made de xaz virazîyêno û madeyê merdimî nepixîyêno. Coka eke merdim werd hêdî biwero û hol bicawo, karê madeyê asan beno, werd madeyî narehet nêkeno.
Germî û serdîya werdî zî zaf muhîm a. Werdo zêde germ zî zêde serd zî madeyî rê baş nîyo, zerar dano betaneyê zereyê madeyî. No semed ra ganî merdim werd û çîyê şimitene şîrgerm biwero.
Eke merdim werd biwero û qeldîyo, yanî xo derg bikero, awa madeyî acor kewna ziqlulika werdî, coka qirika merdimî veşena.
Merdimanê qelewan de problemê madeyî hîna vêşî yê. No semed ra merdim zêde kîlo nêgêro madeyê merdimî rê zî baş o.
Çîyê ke rûn de sûr benê û werdê rûninî madeyî rê baş nîyê. Zebze û meyweyanê xagan û cisnê beqlayan de seba ke posa zêde ya, coka kesê ke madeyê xo ra nêweş ê ganî nê çîyan bidîqet biwerê, nê merdimî ganî zebzeyan bipewcê, meyweyan zî bipacê, hîna biwerê.
Çîyê şimitene ke asît tede esto û awa meyweyan madeyê merdimî veşnena. Kafeîn zî seba ke veşnayîş, tirşbîyayîş û dejê madeyî zêdneno, coka made narehet beno. Ganî merdim qewe, çay, çîkolata û sosan zêde nêwero.
ganî ma her kesî biance xo, ma qezenc bikere. înan vîndekerdiş ma rê teway nêdano.
to rê û heme wendoxan rê serkewtiş wazena, bimane weşî de...
_______________________________
Notê Edîtorî:
Keko ez to fehm kena, hetanî dereceyêk zî heq dana to.
Feqet ez bi xo “örgütçü” nîya. Ez behr zî nîya. Ez zî nornal yew însan a. Hîsê mi zî estê. Ge-ge asabê mi zî xeripîyêno. Xo vîrî ra meke, qismêk merdimê ke şîroveyan kenê, hende zî masum nîyê! Şeqiznayîş heq kenê. Merdimê masumî bellî yê, înan rê hurmetê mi esto. Ez wina bawer kena, merdimo şeqizîn, şeqiznayîş heq keno.
Heto bîn ra, ez ne kesî ra vana bêrin biwanin ne zî ez kesî ra vana mewanin. Xora wendoxî kontrolê mi de nîyê.
Kamo ke bikewo Înternet, eke biwazo, xora waneno, eke nêwazo, ez nêşêna kesî “dûrî fînî” yan “nêzdî bikerî”. Ez nêşêna heyran û qurban zî bikerî.
Eke qismêk wendoxî nameyê xo nimnenê, xo danê peyê perdeyî, goreyê zerrîya xo ra, bêkontrol, hema çi ke yeno fek vanê, ez vana qey heqê mi zî esto ke ez cewab bidî.
Eke ez şîroveyê înan nêweşanî, ez demokratîya xo kêmî vînena.
Seke ti vînenî, ez şîroveyan weşanena. Eke mi eleqedar bikero ez cewab dana.
Sipas keno, bimane weşî de.
_________________________________
Notê Edîtorî:
Birêz Têkoşîn,
Seba eleqeyê to, seba îqazê to, seba rexneyê to zaf sipas.
Ez hurmet nîşanê fikrê to dana. Labelê ez fikrê to rast nîvenena. Ti tena pencaraya xo ra, hetê xo ra ewnênî.
Mesela, ti bi nameyê "têkoşîn" nusenî, ti xo nimnenî, ez nêzana ti kam î, çi kes î, çi kare yî. Ez nêzana nîyetê to çi yo. Feqet ti fikrê xo vanî, ez zî weşanena.
Zafê wendoxan de, ez xo mecbur vînena ke cewab bidî.
Esas, caran nîyetêkê mino ke ez kesî bişeqiznî çin o. Labelê eke yewî şeqiznayîş heq kerdo, ez zerrîya xo pêneveşnena! Çira biveşnî?!
Ez wina bawer kena, eke ez cewab bidî, do wendoxê bînî hîna bisewîye û bikontrol binusê.
Eke wendox bi cewabê mi şeqizîyêno zî wa bişeqizîyo!
Yanî, eke şeqiznayîş heq kerdo wa bişeqizîyo. Seke mi va, eke bişeqizîyo, do hîna bikontrol binuso.
Heme cewabanê mi de îzeh esto, maqulîye esta, ez wazena çarçewaya fikrê wendoxî hîna hîra bo.
Madem ke heqê wendoxî esto xîtabê mi bikero û qisey bikero, fikrê xo vajo, heqê mi zî esto ke ez cewab bidî.
Mesela, ti nika rasterast xîtabê mi kenî, çira ez cewabê to nêdî?
Ti nê cewabê mi ra şeqz benî?! Ez bawer nêkena.
Derheqê cewabdayîşê mi de fikrê to îzafî yo, keyfî yo.
Ti cewabanê mi bi hawayêko îzafî şîrove kenî. Yanî, to gore "şeqiznayîş" o, mi gore "meşrû" yo.
Beno ke tayê zî estê vanî ti cewaban rast danî. Tabî, no zî îzafî yo, keyfî yo.
Çîyêko zaf muhîm zî, zafê şarê ma qayîl o ke yew qusur bivîno û pê gala merdimî bikero. Teqdîrkerdiş, qedrê kede zanayîş ra zaf dûrî yê.