Însîyatîfê Zergûnî Roşanê Kurdkî Pîroz Kerd

Însîyatîfê Zergûnî roja 19.05.2019, Îstanbul de, Weqfa Îsmaîl Beşîkçî de bi minasebetê roşanê ziwanê kurdkî yew çalakî tertîb kerde. Çalakî de dahîris kesî ameyî pêser.

Destpêk de bi nameyê Însîyatîfê Zergûnî Şadê Agon qisey kerd. Şadê Agon bi selamdayiş û pîrozkerdişê roşanê ziwanê kurdkî dest bi qiseykerdişî kerd û derheqê Însîyatîfê Zergûnî de melumat da.

Şadê Agon eşkera kerd ke Însîyatîfê Zergûnî adarê 2019î de Îstanbul de hetê çend kirdan ra sey Grûba Wendişî roniyayo. La badê pey, semedo ke endamanê ena grûbe waşto averşîyayişê ziwan û kulturê kirdan rê paştî bidê, grûbe açarnaya însîyatîfî ser û bi nameyê “Însîyatîfê Zergûnî” do xebata xwu dewam bikerê.

Melumatê ke Şadê Agon dayî gore Însîyatîfê Zergûnî girêdayeyê tu partî, komele û sazgehêkê sey nînan nîyo, armancê Însîyatîfî tenya paştîdayişê xebatanê ziwan û kulturê kirdan o.

Badê qiseykerdişê Şadê Agon, M. Mamet Qetekonijî qisey kerd. Mametî zî verî derheqê taybetmendîya roja roşanê ziwanê kurdkî de melumat da. Dima behsê Mîr Celadet Alî Bedirxanî û kovara Hawar kerd. Xisûsen micadele û armancê Mîr Celadet Alî Bedirxanî ser o qisey kerd. Behsê nuşteyê  Mîr Celadetî yê bi sernameyê “Zilamek û Zimanek” kerd ke Celadet enê nuşteyî de behsê Elyêzar ben Yehûdayî keno. Mîr Celadetî enê nuşteyî de nîşan dayo ke îbrankî bi micadeleyê Elyêzarî newe ra biya ganî. Mametî çarçewaya enê nuşteyî de rewşa yehûdîyan û kurdan zî muqayese kerde. Peynî de muhtewaya kovara Hewar û xisûsen xebatanê Mîr Celadet Alî Bedirxanî yê zazakî ser o zî melumat da.

Dima Tahir Barasî qisey kerd. Tahirî verî behsê Mem û Zîna Ehmedê Xanî kerd û tesewufê Ehmedê Xanî ser o tayê çî îzeh kerdî. Dima derheqê Mem û Zîna kirdkî ke Murad Canşadî kurmancî ra açarnaya de melumat da.

Tahir Barasî behsê Mehdî Özsoy û Mem û Zîna ey zî kerd. Ey xisûsen îzeh kerd ke Mem û Zîna Mehdî Özsoyî Mem û Zîna Ehmedê Xanî ra ciya ya labelê her di eserî zî bingeyê xwu destanê kurdan yê milî Memê Alan ra gênê.

Dewamê qiseykerdişê Tahir Barasî de Mamet Qetekonijî Mem û Zîna Mehdî Özsoyî ra dades beytî wendî ke enê beytan de Mem pesnê Zîne dano.

Çalakî de qismê wendişê şiîran, xoşebere û deyiran ra ver dades deqayî yew mabên ame dayiş. Badê pey, çend endamanê Însîyatîfê Zergûnî şiîrî wendî. Şiîran ra dima zî beşdaran tayê persî persayî û xoşebere dest pê kerd.

Mabênê beşdaranê çalakî de hunermend Doxan Çelîk zî estbi. Ricaya Însîyatîfê Zergûnî ser o Doxan Çelîkî derheqê ziwanê dayîke de qisey kerd û yew deyîre vate. Peynî de zî hunermend Xoser Rayirwan bi enstrumanê xwu vejîya sehne, çend deyîrî vatî û binêk qisey kerd. Tewr peynî de Însîyatîfê Zergûnî beşdaran rê sipasdarîya xwu pêşkêş kerde, roşanê înan yê ziwanê kurdkî reyna pîroz kerd û çalakî qedîya.