Nuşteyê Edîtorî yê Rojnameyê Newepelî-33

Mi rê seke yarî bo la ma resayî hûmara hîris û hîrine ya Newepelî. Belkî zafê wendoxanê ma rê yan zî zafê şarê ma rê karêko basît aseno. La rastîye na ya ke ma bi gelek zehmetî resayî na merhele. Helbet tayê embazanê delalan hertim piştgîrîya ma kerde, goreyê qewetê xo ra destek da ma. Ma hûmaranê xo yê verênan de behsê înan kerdo. Ancî ma hemîne rê sipas kenê.

Vanê çar mîlyonî nufusê kirdan (kirmanc, dimilî, zaza) esto. La mîyanê nê nufusî de, eke merdim vetişê yew rojnameyî de hende zehmetî bianco, herhal uca yew muşkileyo cidî esto.

Qestê mi muşkile ra no yo. Ansîklopedîyê Ethnologe ke rewşa 6900 ziwananê dinya katalog keno, derheqê sedemanê vîndîbîyayîşê ziwanêk de gelek çîyan vano. Nînan ra yew no yo: “Hîsê mîlî û vera ziwanê xo de eleqeyê qiseykerdoxan.” Yanî eke miletêk de hîsê mîlî zeîfî bê û vera ziwanê xo de wayîrê helwêstêka pozîtîfe nêbo, eleqeyo ke hewce keno nîşanê ziwanê xo nêdo, o ziwan mîyan ra darîyeno we, vîndî beno.

Helbet serranê hewtayan ra nat nesrê kirdkî nusîyeno. Ancî gelek kovaran de zî kirdkî nusîyaya. La taybetîyê Newepelî no yo ke kirdkî sey ziwanê xeberan şuxulna. Ma bingehê ziwanê xo ser o, bi ûsulêko îlmî game bi game kirdkî aver berde. Yanî, warê rojnamegerîye de kirdkî senî yena şuxulnayîş, ma no ware de mesefeyêko muhîm girewt. Çîyo tewr muhîm, hetanî ewro kesî şuxulnayîşê ziwanî de ma rê îtîraz nêkerdo. Tam tersê naye, ma hertim reaksîyonê pozîtîfî girewtî. Yanî ma vanê, neke zerar karê ma resayo ziwanê ma.

Ma bi na xebata xo ya mutewazî, bitaybetî hetê averşîyayîşê kulturê wendiş û nuştişî de zî mesafeyêko muhîm girewt. Gelek kesan Newepelî reyde dest bi wendiş û nuştişê kirdkî kerd. Ez nêzana nimûneyêko winasî cîhan de esto yan ney la 32 hûmaranê Newepelî de 102 kesan nuşto. Nînan ra 75 kesan reya verêne Newepel de dest bi nuştiş kerd. Nê 75 kesan ra qismêko muhîm êdî daîmî nusenê. Xora hedefê ma zî no bî ke ma kadroyanê kirdkî vejîn meydan.

Hetanî nika nê kesan Newepel de nuşto:

Adir Dêrsimij, Adir Tilistone, Alî Aydin Çîçek, Alî Beytaş, Ayhan Sarigol, Bawer Xebat, Bedrîye Topaç, Berxwedan Pîranij, Bîlal Zîlan, Burçîn Asna, C. Zerduşt Pîranij, Cemal Azij, Cemîl Robar, Ciwan Sutpak, Deniz Dilar Pîrejmanij, Dilo Bargiran, Dîyadîn Şewsipî, Doxan Karasu, Doxan Munzuroglu, Duzgun Axdat, Edalet Işiktaş, Ednan Bermazî, Ehmed Kirkan, Ehmede Dirihî, Elîyê Qasimûn, Emîne Guzel, Enwer Yilmaz, Erdal Demir, Esad Namdar, Esra Altun, Ezîz Derdan, Ferat Roşna, Ferîde Sêwrekij, Gursel Bîngol, Haqan Yaşar, Hesê Belê, Hesen Alkiş, Hesen Çakir, Hesen Fehmî Kara, Hesenî Giran, Huseyîn Çakan, Huseyîn Karakaş, Îbrahîm Bîngol, Îdrîs Yazar, Îlyas Gîzlîgol, Îrfan Kaya, Îrfan Sîmserkîsij, Îsmaîl Guven, J. Îhsan Espar, Lezgîn Gozen, M. Arif Ayçiçek, M. Sebrî Akgonul, Mahîr Dogan, Malmîsanij, Mehmed Seyîtalîoglu, Mehmed Yergîn, Mehmûd Oktar, Mela Eyub Kizilaxacî, Menaf Mutlu, Meqsed Muqrîyanî, Mistefa Gomayij, Mistefa Karadagli, Mistefa Şahîn, Mucahîd Baran, Mujdat Gîzlîgol, Murad Bakudan, Murad Canşad, Mutlu Can, N. Celalî, Nadîre G. Aldatmaz, Netîce Altun, Newzat Anuk, Newzat Valêrî, Nurî Keleş, Nusret Uzel, Osman Tetîk, Pala Muslim, Pişar Xançukij, Remezan Yalinkaya, Rinde Becerîklî, Rohelat Aktulum, Roşan Lezgîn, S. Ozan Aslan, Serdar Bedirxan, Serpîl Karişli, Seyîdxan Kurij, Sînan Sutpak, Şengul Arslan, Şeyda Asmîn, Tekîn Agacik, Umer Farûq Çetînkaplan, Umer Faruq Ersoz, Umer Kiliç, Usman Kiliç, Wehdet Sîwanij, Weysel Hanyildiz, Wisivê Murtî, Xeyrî Yaşar, Xurşîd Mîrzengî, Yaşar Baluken, Zerîn Azrawa û Zerrweş Xodî.

Xulasa, her çî yew sînorê xo esto. Eke piştgirîyêka xurte çin bo, zehmet o ke ma binê nê barî ra bivejîn.

Seba na hûmare qet pereyê ma çin bî, coka rojname bineyke erey kewt. Badê ke embazê ma Henîfî Pîranijî mesrefê na hûmara Newepelî da, ma şawit metbea. Keyeyê ey awan bo. Ma do yewna hûmare zî amade bikîn, eke îmkanê ma virazîyayî, ma çap kenê. Eke nêvirazîyayî, êdî Homa pîl o.

_______________

* Newepel, Rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare 33, Dîyarbekir 16-31 temmuze 2012, r. 2