Nuşteyê Edîtorî yê Rojnameyê Newepelî-50

Ma resayî hûmara 50. ya Newepelî. Tam bîyî di serrî û aşmêk Newepel misêwa weşanîyeno. Seba ziwananê averşîyayan pancas hûmarê rojnameyêk qet tu çîyêk zî nîyê, belkî yew manaya xo zî çin bo. La seba kirdkîya ke warê nuştişî de hende erey menda, wayîrê kulturê nuştekî nîya, tew ser de zî binê hende zulim, teda û qedexeyî de ya, vîndîbîyayîşî de rî bi rî ya, belê, seba kirdkî vejîyayîşê rojnameyêk tarîxî û heyatî yo.

Kirdkî de estena edebîyatî, estena şîîran, hîkayeyan û romanan zaf muhîm o. Labelê rojname sewbîna çi yo. Rojnameyî reyde ziwan beno rojane, beno ziwanê şaristanî, modernîze beno. Yanî sey yew ziwanê cuya moderne xo îspat keno. Nika Newepelî reyde êdî her kes bawer keno ke her warê cuya moderne de kirdkî qîm kena.

Nê pancas hûmaranê Newepelî de keresteyêko zaf muhîm yê kirdkîya nuştekî ame meydan. Mesela, 276 nuşteyê muxtelîfî, 227 xeberî, 218 nuşteyê derheqê ziwanî de, 118 şîîrî, 44 fiqrayî, 35 sanikî, 30 roportajî, 30 meselayî, 25 grûbê arêdayeyê folklorîkî yê sey vateyê verênan, îdyomî, mamikî û lorîgî, 20 deyîrî, 20 kayî, 15 hîkayeyê modernî, 15 mesajî, 5 mektubî û 3 nuşteyê vateyanê wecîzan, pêro pîya 1081 nuşteyî weşanîyayê.

Nuşteyê ke Newepel de weşanîyayê, ê nuşteyî nîyê ke tena xîtabê roja xo bikerê û çend rojan ra pey tu qîymetê xo nêmano. Nê nuşteyî qasê ke xîtabê roja xo kenê eynî wext de xîtabê zemanan zî kenê.

Newepelî reyde kulturê wendiş û nuştişî mîyanê şarê ma de vila bi. Ancî 50 hûmaranê Newepelî de, nuşteyê ke eseran ra neql bîyê ne tede, 133 camêrd 19 cinî tam 152 kesan bîzat tede nuşto. Nînan ra qasê 120 kesan reya verêne Newepel de dest bi nuştiş kerdo. Zafê nê nuştoxan ciwan ê, qismêko muhîm yê nê nuştoxan êdî daîmî nusenê. Bi seyan kesî zî çarçewaya vilabîyayîşê Newepelî de wendişê kirdkî musayê.

Eke merdim biewnîyo profîlê nuştoxanê ke Newepel de nuşto ra, tabloyêko winasî vejîyeno meydan. Nuştoxanê ke Newepel de nuşto ra di hebî eslê xo kirdasî yê, ê bînî heme kird ê. Erzingan ra bigîrîn bi Dêrsim û heta bi Gimgim, Motkan ra bigîrîn heta bi Çewlîg, Dîyarbekir, Xarpêt, Riha, Alduş ra bigîrîn hetanî Puturge û Aqsaray, hema vajîn ke heme cayanê ke tede kirdkî qisey bena ra nuştoxî estê. Hetê bawerîye ra zî, hem elewî hem sunnî yê.

Tîya ra çar serrî verê cû mi yew nuşteyê xo de behsê muhîmîya kadroyan kerdbi. Mi vatbi, eke miletêk wayîrê çend sey kadroyanê zanayan bo, vernîya ê miletî akerde ya. Amancê ma yê vetişê rojnameyî ra yew no bi. Ma waştêne kadroyê ke eşkenê kirdkî qisey bikerê, fehm bikerê, biwanê û binusê vejîn meydan. Badê ke kadroyê wina kalîfîyeyî virazîyayî, êdî ê bi xo eşkenê waranê edebî, hunerî û kulturî de bibê aktîvîstê dînamîkî. Eke kadroyê ma çin bê, eke ma bi xo ziwanê xo qisey nêkerîm, ma bi xo bi ziwanê xo nêciwîyîm, dewlete heme qanûnanê xo lehê ma de bivurno, heme unîversîteyanê xo de qismê kurdkî (kirdkî û kirdaskî) akero zî fayde nêkeno. Labelê eke ma bi xo bi ziwanê xo qisey bikîm, biwanîm û binusîm, dewlete çiqas qedexe kena wa bikero, tu kes nêeşkeno vernîya ma bigîro. Newepelî reyde, ma gelêk kadroyê muhîmî vetî meydan. Nê kadroyî dînamîzmê heqîqî yê ziwanê ma yê. Êdî her kadro herinda xo de yewna merkezê averberdişê ziwanî yo. Her kadro herinda xo de xo zêdneno.

Newepel, sere de Dîyarbekir, şaristananê kurdan ra Çewlîg, Xarpêt, Dêrsim, Mêrdîn, Sêwregi, Bongilan û Erxenî de, ancî şaristananê Tirkîya ra zî, Anqara, Mêrsîn, Îzmîr û Îstanbul de bi hawayêko pêroyî vila beno. La zafê şaristanan de zî bi sîstemê aboneyîye vila beno.

Teberê Tirkîya de zî, sere de Almanya, zafê welatanê Ewropa de, Kurdistanê Başûrî ra bigîrîn heta bi Rûsya û Awustralya reseno destê aboneyan.

Eke hetê madî ra ma bala xo bidîm ser, ma keda amadekerdişê rojnameyî bidîm yew kîşte, butçeyêka cidî seba metbea, posta û kargoyî şîya. Nê warî de tayê dost û embazan ardimê ma kerdo, ma hemîne rê sipas kenê.

_______________

* Newepel, Rojnameyo Kulturî, Hûmare 50, Dîyarbekir, Nîsane 2013, r. 2