Nuşteyê Edîtorî yê Rojnameyê Newepelî-9

Çendeyêk verî, mi keyepelê ANF de yew xebere wende (05.07.2011). ANF (Ajansa Nûçeyan a Feratî), ajansêka kurdan a. Xebere de qalê rojnameyê Apoyevmatînî kerdêne. No rojname 11 temmuze1925 ra nat, bîy 86 serrî ke Îstanbul de bi rumkî weşanîyeno. Xebere de ameyê vatene ke rojname do bêro girewtene.

Dezgeyêk bi nameyê TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı) roja 25 hezîrane 2011 de Îstanbul de panelêk organîze kena. Wayîrê Apoyevmatînî Mihail Vasiliadis zî nê panelî de qiseykerdox beno. Qalê rewşa rojnameyê xo keno, vano, “Halê rojnameyê ma baş nîyo. Krîzê ekonomîkî yê Yunanîstanî ver Ethniki Bank ke bîy des serrî reklam dayêne rojnameyî, êdî reklamê xo birna. Îhtîmal o ke ma roja 12ê temmuze de hûmara xoya peyêne vejîn û rojnameyî bigîrîn.”

Rojnameyê Apoyevmatînî cadeyê Îstîqlalî yê Beyogluyê Îstanbulî de pasajê Sûrîye de bi teknîkê verênî, bê fotograf û sîya-sipî, 2007 ra nat hewte de reyê 8 rîpelî weşanîyeno. Rîpelê Apoyevmatînî û rojnameyê kirdkî (zazakî) Newepelî pêqas ê.

Xebere de dergûdila qalê nê rojnameyî beno. Wayîrê rojnameyî Mihail Vasiliadis vano: “Serranê 1920ine de 150 hezar rûmî Îstanbul de estbî. O wext se ra 70ê rûman rojname herînayêne. Nika ma qasê 600 heb roşenê. Xora tena 600 heb rûmî Tirkîya de mendê. Rojnameyê ma sey şîrêzêk o ke cematê rûmî pêra girê dano.”

Mihail Vasiliadis wina dewam keno: “Cuya rojnameyî paralelê cuya cematê rûmî de dewam kerde. Badê ke problemê cematê rûmî Tirkîya de dest pêkerd, 1960yan ra nat rojnameyê ma zî probleman reyde dest bi mucadeleyî kerd. Nika pereyo ke vaya rojnameyî ra yeno, bi zor qîmê mesrefê vilakedişî keno. Mesrefê rojnameyê ma menge de 10-12 hezarî TL yo. Qasê se ra 40ê nê mesrefî ardimê cematê rûmî ra yeno.”

Dima, roja 12.07.2011 de mi keyepelê rojnameyê Hürriyetî yê tirkan de wend ke Apoyevmatînî padîyayîş ra xelisîyayo û hûmara xoya newîye bi sernuşteyê tirkî veto. Sernuşte wina yo: “Rumca bilmeden gazetemize abone olan değerli dostlar” (Dostê erjayeyê ke rûmkî nêzanê la bîyê aboneyê rojnameyê ma).

Gama ke wayîrê rojnameyê Apoyevmatînî derheqê rewşa rojnameyî de melumat dano, karbidestê “Bilgi Üniversitesi” seba xelisnayîşê rojnameyî kampanyaya paştgîrîye danê dest pêkerdene. Akademîsyenê sey Baskin Oran, Samîm Akgönül û embazê xo hem bi prestîjê xo hem zî fîîlen mucadele kenê ke rojname nêgêrîyo. Eynî unîversîte ra gelek ciwanî seba rojnameyê Apoyevmatînî spotan amade kenê û înternet de weşanenê, fikrêumûmîye de hesasîyet anê meydan. Sewbîna zî gelek nuştoxî rojnameyan de nuşteyan nusnenê û paştgirîya rojnameyê Apoyevmatînî kenê. Rojname û televîzyonê ke pêhesênê, wina dergûdila hîkayeya Apoyevmatînî weşanenê. Axir peynî de qasê 9 hezar kesî benê aboneyê Apoyevmatînî û rojname cuya xo dewam keno.

Hesabê nê rojnameyî ser o zaf keyfê mi ame. La esas ez na hîkaye ra zaf çî musaya. Mesela, ez musaya ke 600 heb rûmî ha Tirkîya de, heme zî rojnameyê xo taqîb kenê. Gama ke mi halê rûman û halê ma kirdan (zazayan) da têver, ez zaf mehzun bîya.

Ez çîyêna ra zî zaf mehzun bîya. Tarîx de reya verêne ma yew rojnameyo kirdkî vet. La ne ANF ne zî sewbîna keyepel yan rojnameyê kurdan derheqê vejîyayîşê Newepelî de hema zî tu xebere nêweşanaya. Seke çîyêko winasî bin ra çin bo. Hetê wayîrvejîyayîşî ra zî, qet fekê mi ra nêno ez çîyê vajî! Nika ma yew qoqo yew zî roqo yê, pê qewetê îmanî, bi hezar kul û qotik ma gureyenê. Hela ma biewnî, hetanî key ma xo ver ro danê, peynîya ma se bena!*

_______________

* Newepel, Rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare 9,  Dîyarbekir 16-31 temmuze 2011, r. 2