Nuştoxîye û Gêcîtîye
Merdimo ke hiş sere de bibo, çi rey beno nuştox?
Yew vano beno, yew vano nêbeno!
Erê, çî rê nêbeno?
Ma nuştoxîye de kar çinê yo?
Nuştoxê ke bi milyonan dolar pere kar kenê, kitabê înan yenê rotiş, çinê yê?
Hmm.. Amena. Rast a. Estê û estê!
Çi? Nuştoxê winayinî estê?
Erê erê…
Baş o.
La ez meraq kena, gelo mîyanê ma kurdan de zî merdimê winayinî ke bi berhemanê xo bi milyonan dolar pere kar bikerê, estê?
Lazim o ma biewnîyê pîyase ra.
Gelo çend hebî kitabî yenê rotiş?
Çend hezar wendoxê kitabanê kurdkî estê?
Ma vacê wexto ke roman yan yew kitabê hîkayeyan vecêno, mudetê serrêke de çend hezarî yeno rotiş?
Min zêde va, yan nê?
Çend sey bo, hîna rast nîyo?
Yew hîkayeya Azîz Nesînî ameye vîrê min, ma aye ser o çiyêke vacê:
Ma Diyarbekir de yê.
Kitabo newe yê nuştoxê ma vecîyayo, nuştox mehlaya weşanxaneyan ra kewno rayîr ver bi Beryayê Xarpêtî şino, reseno cayê otobusan ke şiro keye, çend simsarê kitabroşî nat û wet ra qîreqîr kenê:
- Kitabo newe, kitabo newe, eserêko dahîyane!
- Leze bikerê qedêno! Kitabo newe!
Nuştoxê ma ewnêno ke behsê kitabê ey kenê. Ewil nêşino nêzdê înan, meraq keno, gelo ey nas kenê yan nê?
Ewnêno kes ey nêşinasneno. Şino verê yew simsarî, kitabêk herîneno. Heqê kitabî dano û dima ver bi otobusa mîyanê şeherî şino. Wexto ke linga xo erzeno zereyê otobuse, vengê simsarî yeno goşê ey:
- Ma gêc xapêna, yew kitabê ey rot bi ey!
* * *
Gelo çî rê kurmanc û zazayî bi kurmanckî û zazakî nêwanenê?
Yew nuştoxo/a ke kurmanckî yan zazakî nusneno/a, eserê ey/aye çap beno, nêno rotiş, la dima tercumeyê tirkî kenê û kurdê ma çend qatî zêdeyîr bi tirkî wanenê…
Ma na rewşêka normal a?
Fekê kurdan abeno, vanê 20 milyon kurdî Tirkîya de estê…
Nê vîst milyonan ra bi milyonan wende yê… Bi deshezaran kesî universîte qedênaya… La keyeyê kamî de, ma vacê 20-50 hebî kitabê kurdkî estê?
Uff de bê binuse!
Binê qamçîye tirkan de tirkî bimuse, wirze keremê zerrîya xo ra bi tirkî biwane, la tenezulê ziwanê pî û kalikanê xo meke!
De bê îzeh bike, nuştoxo!
Çi maneno?
Nê nê, wazenê bawer bikerê yan zî mekerê, nuştoxîye karê aqilî nîya!
Rewşêka winayine de seba ke merdim binuso, lazim o merdim gêc bo!
(Sîyatale yeno verê birayê min Roşan Lezgînî û gêcîtîya ey fît keno! Şima Roşanî bivînê, bala xo bide ci, mîyanê çimanê ey de “gêc” nuşte yo!)
Wilay zî, bîlay zî rast a, karê nuştoxîye gêcîtî ya!
Wendoxo/ê! Ti ke rey-rey nîyet kenî/a ke binusî, nêbo-nêbo!
Nuştoxîye nêweşî ya, nêweşîya gêcan a!
Nika ke ez ha zere de nusena, teber ra dinya weş a, roj akewte yo, tîjî ya, gul û vilî ewnênê yewbînan ra û huyenê…
Pirqînîyê keyna û lacan yena hetanî bi goşanê min…
Ez zî verê komputure de ronişta û sereyê xo dejnena, vana nuştoxîye çî ya, çi nîya!
Min ra dûrî yew ca de, cayêkê lêlî de, verê roşnê findan de, deyîran vanê…
Bi şewe, qedehê mey leylan danê…
Engiştê barîçekî xo ro mîyaneyê qedehan pêşenê.
Berz bike loo, lêê, noşş!
Wa şingînîye bêro cam ra.
Bişimê awa engura sîyaye, şîreyê Rezanê Qeracî yo…
Zerar tede çinê yo, verê vayê vakûrî de dersaya.
Gêcîtîya ma rê derman a.
Ma zî mey roşenê…
Meyê vatişan…
Meyê ma serxoş nêkeno, ma gêc ê, meyê ma gêc keno!
Noşş!
* * *
Çi nuşteyêko ecêb!
Bi karê nuştoxîye dest pêkerd, ame qedeha mey de vindert…
Min verî va, karê gêcan o, ro aqilîye megeyrê!
Reyna noşş!
Swêd, 23.11.2009