Qehremanî Sereyê Mi Şikito!

Ê rojan ez şibîya yew veywe. Badê roşanê remezanî eno beno veyweyê şeşin. Ge-ge eynî roje de di veyweyî resenê pê, keye de mecbûr ma xwu rê kenê bare; di kesî şinê veyweyêk, di kesî şinê veyweyo bîn.   

Salone de, hetê ke camêrdî ronişteybî de, yew masa de çend kesê şinasî kewtî verê çimê mi. Mi selam da û ez masaya înan de ronişta. Gurmegurmê def û sazî bî. Ma bi sereyê xwu merheba da yewbînan. Dima ma xwu rê temaşeyê govende kerd.

Xwura govenda ma zî tim eynî ya: hîrê gamî aver, hîrê gamî apey, here û were, here û were!...

O mîyan de, mî dî yew merdimo sey dîkê eleloyî zî ame, verê masaya ma de sendelîya venge ser o ronişt. Kesê ke uca roniştebî ra herhal yew şinasîyê ey bi. La senî çim gina mi ro, roniştiş û wuriştişê ey bî yew. Salone ra vejîya, şi. Kesê ke uca ronişteybî, xwu rê heyret mendî. Yewî va “Se bi pê, marî cena pede, cinî ameyî ci?...” Înan ra kesî çîyêk fam nêkerd. La mi zana mesela çi ya.

Zemanêk yew bufeya mi estbî. Ê doran hema yabanêkê Homayî bi, ma a bufe uca ronaybî. Dima Diyarbekir bi pîl, bi beledîyeya girde, ê doran zî kewtî mîyanê sînorê beledîye. Welhasil, beledîye zî kewte destê tutanê ma (!). Înan zî bi hîle û xurde, bi dek û dolabî bufe destê mi ra vete. Mi ê teslîmê Homayî kerdî. Dima şarî zî beledîyeyî destê înan ra girewtî, heme kar ra vetî eştî. Axir ena mesela derg a, wa uca bimano….

Kişta bufe de, verisnîya tuyêran de, binê çardaxê mehşilêre de sofayêka qasê des metrekareyî estbî. Mi tim uca çend kursî û yew sehpa ronayêne.

Seba ke bufe çatê rayirî de kenarê asfaltî de bî, însanî uca ra zaf vîyartêne. Ancî mînîbusê ke şinê hetê Hezro û Silîvanî ser, êyê ke şinê hetê Karaz, Hêne, Licê, Pasûr, Mûş, Dara Hênî û Çewlîgî ser, êyê ke hetê Egil, Erxenî, Pîran, Xulaman, Çêrmûg û Şankuşî ser şinê, pêro verê mi ra viyartêne. Kesê ke şîyêne enê cayan ameyêne verê bufe de, binê verisnîya tuyêran de roniştêne heta ke mînîbuse biameyêne. O wext otogarê mîyanbajaran zî Seyrantepe de bi, otobusê bajaran zî verê mi ra viyartên.

A sofa, kursîyê mi veng nêmendêne, tim însanî estbî. Heta kesê ke xwu rê viyartêne zî, ge-ge vatêne “Ma biyê rincan, musadeyê to esto, ma bineyke ronişin, biarisîyin.” Mi vatêne “Hay hay, çiman ser, kerem bikên.”

Ez des serrî ra vêşêr uca menda. De mi verê a bufe de çi dî, çi nêdî! Mi enwayî tewir merdimî şinasnayî; şima hewlan û xasan vanê, şima roşinbîr û maqulan vanê, şima casus û ajanan vanê, şima firlama û zûrkeran vanê, şima dizdan û hîlekaran vanê, şima tolazan û bêedeban vanê, şima çimpîsan û bexîlan vanê, şima bênamus û puştan vanê, şima heran û zircahilan vanê... Axir dinya de mexlûqo ke nîno şima vîr zî, raştê mi ame.

Payiz, zimistan û wesarî ez zere de roniştêne, mi xwu rê yan kitab wendêne yan zî nuştêne. La hamnanî zereyê bufe germ bi, ez teber ra sendelî ser o roniştêne. Eke muşterî çin bê, mi xwu rê kitab wendêne.

Zaf kesan persayê, vatê, o çi yo ti wanenê, tede çi nuşte yo, ti wanenê benê çi… Ez vajî se? Ez xwu rê peşmirîyayêne.

Rojêk mi dî yew erebaya lukse ameye vernîyê bufe de vinderte. Yew camêrdo maqul ame war. Yewêko derg û semt bi. Verçimêkê xwu yê siyayî verê çimanê xwu ra girewtî xwu dest, bi hawayêko modern selam da, va “Lutfen mi xelet fam meke. Ez doktor a. Ez ha filan nêweşxane de şuxilîyena. Ez her roje, şan-siba tîya ra viyarena. Ez vînena tim kitab ha destê to de, ti wanenê. Wulay zaf werrebê mi bi to yeno. Mi va ez to bişinasnî, ez biewnî ti çi wanenê…”

Destê mi de romanê Mehmûd Dovletabadî Cayê Xalîyê Selûç estbi. Mi metno fariskî wendêne. Mi kitab nîşan da. Xwu rê heyret mend ke ez bi fariskî roman wanena. Mi va “Ez bi kirdkî, kurmancî, soranî, hewramkî zî wanena. Xwura ez tirkî zaf baş zana, ez tirkî zî wanena…”

Ronişt, mi yew awe ci rê îkram kerde, ma suhbet kerd. Dima ez dawet kerda, va “Ez wazena, ti bêrê nêweşxane." Mi ci rê sipasî kerde û va “Doktorî zaf meşgul ê, ez nêwazena wextê şima bigêrî û guneyê nêweşanê şima bikerî xwu mil.”

Rojêk, ancî zimistan bi, ez ha zereyê bufe de xwu rê kitab wanena, mi dî yew keynaya rindeke, eşofmanî piradaye, yewêka atletîke bî, ameye selam da. Mi va belkî muşterî ya, çîyêk wazena. Mi va “Kerem bike, ti çi wazena?” Va “Ez çîyêk nêwazena. Ez Unîversîteyê Dîcle de beşê malimîya sporî wanena. Ez her roje tîya ra viyarena. Ez tim vînena ti wanenê. Mi ti meraq kerdî…”

Baş yeno mi vîr, destê mi de romanê Paulo Coelhoyî Veronika Ölmek İstiyor estbi. Mi nîşan da. Ameye zere, ronişte. Mi çay girêna, ma epey suhbet kerd. Êdî zaf reyî ameye. Hevaltîya ma çend serrî dewam kerde.

Bufe çatê rayiran de sey akvaryumî bî. Mi vatêne qey ez zî maseyê zereyê akvaryumî ya. Her kesî ez dîyêne, her hereketê mi temaşe kerdêne. La mi nêewnîyayêne dorê xwu ra, mi xwu rê wendêne, nuştêne.

Rojêk, serê hamnanî bi. Ez teber ra, tam fekê berê bufe de, sendelî ser o ronişta, ha kitab wanena. Mi dî di merdimî ameyî. Nivînê xwu piştê kerdê sey balya, malzemeyê xwu yê xebate dekerdê torbeyan, ha înan dest de. Bewlî yo ke şinê bajaran de karê înşatan de xebitîyenê. Serê kursîyanê vengan de roniştî.

Emrê yewî hîris filan estbi, bineyke kejiko sûrik bi. Mendêne dîkê eleloyî, yan zî sey mîrçika dodo. Wina sey biza vîte nişka ra sereyê xwu nat û wet çarnayê. O bîn zî çewres û panc serre aseyêne, por û zimbêlê ci baş bibî gewr, yewêko siyatale bi. Tîpê xayinanê bêrehman ser o bi.

Enerjîyê înan mi rê weş nêame. Çimkî ameyişê înan dir boya mi bîye tenge. Labelê mi goş nêda înan, mi sereyê xwu cena kitabê xwu ser, wendişê xwu dewam kerd.

O mîyan de yew muşterî ame, mi nîşane dekerd cayê ke mi wendo, kitab sendelî ser o rona, ez şiya mi îşê muşterî dî, ez ancî ameya cayê xwu de ronişta.

Mi ferq kerd ke her diyan çimê xwu kerdê biloq ziq ewnîyenê mi ra. Ez bineyke şermiyaya, heta ke ez xwu zere de aciz biya. Mi ewnîya sey gayê ke ewnîyeno trêne ra, çimê xwu mi ra nêkuwenê, mi va belkî rîyê mi de çîyêk esto. Ez wurişta şiya zere, mi ewnîya eyna ra. Nêharê, çîyêk çinê bi. Ez ameya mi wendişê kitabî dewam kerd, la awirê ê her di merdiman ez eciz kerdêne, coka mi ewnîya ez nêeşkena biwanî. Mi engişta xwu ya pîle dekerde zereyê rîpelan, ez fetelîyaya, mi waşt înan dir bineyke qisey bikerî.

O wext mi xwu rê tirkî kerdbî qedexe. Seba ke ez înan nêşinasnena, mi nêzana ez kurmancî yan kirdkî qisey bikerî, coka mi tenya va “Merheba!...” Û mi pawit ke cewabê merhabaya mi bidê, vajê “çiman ser” yan “ser çavan” ke ez bizanî kurmanc yan kird ê. La veng înan ra nêvejîya. Ez xwu rê şeqizîyaya. Ez bineyke vinderta, mi verê xwu tada hetê bufe ser.

Bineyke badê pey, wulay mi dî nişka ra veng gina dîkê eleloyî ro, bi kirdkîya dewanê hetê ma, va “Ti filan kes nîyê?” Nameyê mi raşt vatêne, eynen ez o biya.

Ez fetelîyaya, mi bi dîqet bala xwu da ser, mi nêvet ke kam o. Mi caran o merdim nêdîbi. Mi bala xwu da êyê xinizê xayinî ser. Nê! Wulay mi o zî caran nêdîyo. Qet mi rê şinasî nêameyî. La mi qiseykerdişê dîkî ra fam kerd ke şarê hetê ma yê. Mi va “Belê, ez a. Ez filan kes a.”

Mi dî qîçê xwu kerdî beş, dindanê ci mendêne yê qantire, zaf xişnî bî. Mi dî bi vengêko sey vengê kurrîyo ke hema newe museno zirrayişî, wina zîq-zîq huya û va “Yeno to vîr, mi mehsikî da sereyê to ro, sereyê to şikit.”

Wexto ke qisey kerdêne, heme çekuyê cumle reyêk de fek ra vejîyayêne. Ez xwu rê cayê xwu de cemidîyaya menda. Hewa germ bi, wulay mi vay qey yewî satilêk awa qeşayî cor de rişnaya mi sereyî ser de.

Ez rîyê mêrikî de xwu rê mat menda. Ge-ge zî mi ewnîyayêne êyê pîlî ra. O zî binê zimbêlan ra peşmirîyayêne, ziq ewnîyayêne miyanê çimanê mi ra. Seke tirkî de vanê, siritmîş kerdêne. Ruhê mi ci ra şi.

Mi da xîyalê xwu, gelo kesî sereyê mi şikito yan nê. Mi va “Çi wext to sereyê mi şikit?” Va “Ma hema sakulî bî.” Mi çekuya sakulî eşnawita, tayê cayan de tutanê dades serreyan ra vanê sakul.

Bi vatişê ey, wexto ke ez hema sakul biya, reyêk yew dewijê ma kerra eşte da çeneyê mi ro, sewbîna nîno mi vîr ke sereyê mi şikîyayo. O zî wina bi. Dewa ma ra ez tenya şiyêne mi Zoxasalan de mekteb wendêne. O çax mekteb serê sibayî ra hetanî şan bi, roja şemeyî zî ma hetanî nîmerojêk şîyêne. Tenya roja bazarî tehtîl bi.

Yew roja bazarî, ez û yew lajê apê xwu ma şî verê dewarê gayineyî. Wesar o. Tam wextê vamêranê ternikan bi. Ê doran yew vamêra zaf girde estbî, ma şî ke xwu rê gulhan biwerin. La ma ewnîya yew lajeko dewijê ma ha serê vamêre de. Lajek mi ra şeş-hewt serî pîlêr bi, êdî herdîşa xwu taştêne. Yewêko bineyke textesiz bi. Yeno mi vîr, vatêne ci rê cînî geyrenê la kes keynaya xwu nêdano ci.

Lajê apê mi zaf şeytan bi. Mi hew ke dî erd ra kerrayî girewtî û verdayî lajekê serê dare. Lajek heta ame war, çend kerrayî ginayî piro. Lajê apê mi çirp û rema, ez cayê xwu de vinderta. Çimkî mi çîyêk nêkerdbi, ez çira biremî? Lajek ame war, pey ra na lajê apê mi dima. Mi heta çimê xwu akerdî û girewtî, lajê apê mi sey arwêşî kendal ro kerd war, şi dere ra xelisîya, resa kendalê weverê dereyî. Lajekî çend kerrayî pey ra eştî ci, la yewe zî nêgina piro.

Dima, lajeko dewijê ma ageyra, yew kerra vir kerde, eşte mi zî. Tey zî va “Haydê, ti zî biteqizî şo!” Kerra ameye, hetê çepî de ginaye çeneyê mi ro. Çeneyê mi nêşikiya. La seke posteyê çeneyê mi bidusîyo astikê çeneyê mi wa.

Bi serran badê pey, badê ke emrê mi resa çewres, hema newe herinda a derbe rîyê mi de vejîya meydan. Nika çeneyê mi de, hetê çepî de, yew çalike esta ke estetîkê rîyê mi xeripnena. Ena çalikê rêça a derbe ya.

Mi caran kesî rê behs nêkerd, hema newe ez tîya nusnena. Labelê enê serran ez çiqas ewnîyena eyna ra û ez a çalike vînena, lajekê ke kerra da çeneyê mi ra vêşêr ez lajê apê xwu ra hêrs bena. Çimkî şeytanîya ey ra wina bi.

Mi çekuya “mehskî” nêeşnawitbî, coka mi ê dîkî ra va “Mehskî çi ya, ez nêzana.” Qîçê xwu yê fîqî tam kerdî beş, va “Şima vanê darey, ma vanê mehskî.” Mi va “Haaa! Dêmek to pê darey da sereyê mi ro, şikit, ne?” Mi dî bikeyf va “Ye.”

Ez xwu rê mat menda. Mi nêzana ez vajî se, ez senî cewab bidî. Mi va “Ti çend serre yê?” Va “Ez yetmiş iki doğumlî ya.” Mi va “Hiimm… Yetmiş iki!”

Dima mi va “Bewnî mi ra. Baş biewnî! Ez altmış dort doğumlî ya. Ha to rê kîmlikê mi. Mi het zûr çin o. Ez ke famberê xwu biya, tenya di serrî dewe de menda. Wexto ke ez zaf qij biya, keyê ma Bismil de bi. Yeno mi vîr, ma Bismil ra ancî ameyî dewe. La serêk badê pey, birayê mi Entab de dest bi wezîfe kerd, ez zî girewta xwu dir berda uca. Ez hîrê-çar serrî Entab de menda. Mi uca mekteb wend. Dima birayê mi şi esker, ez ameya di serrî dewe de menda. O zî, ez şîyêne mi Zoxasalan de mekteb wendêne. Serra ke mi mekteb qedêna, Licê de erd lerza, yanî 1975 de, ti o çax hema hîrêserre yê. Aşmêk badê erdlerzî ma bar kerd ameyî Diyarbekir. A roje ra nat hema linga mi nêkewta erdê dewe. Wexto ke ma dewe ra bar kerd, ez yewendesserre biya. Ti hîrêserre yê. To senî mehskî da sereyê mi ro, şikit? Dê vaje, palewan!...”

Wulay eynî seke here ser o biqefelnîyo, tede mend. Nêeşka pitî bikero. Yewêko sûrek bi, yew rey bi sûr, dima bi kewe. Niqika ci ginaye piro. La seba ke kutikan mîzî verdaybî rîyê ci, mi dî ancî qîçê xwu beş kerdî, xwu rê huya.

Mi va “Fekê xwu beş meke! To senî hîrêserrîya xwu de mehskî daya sereyê yew lajê yewendesserreyî ro, şikit? Madem ti zanê, to sereyê mi şikito, sereyê mi kamca de şikîya? Hela bêre sereyê mi bisehne, cayê şikitişî bivîne.”

Va “Eyla qey ti nêbî, yewna bi, mi va qey ti yê.”

Mi va “Cayo bîlasebeb, bîlaheq çira ti zûrî kenê? Merdim camêrd bo, zûrî keno? Qehreman!...”

O mîyan de ez ewnîyena her diyan ra û qisey kena. Mi va “Ma ferz bikin ke, zemanêk, tîya ra dahîris serrî verê cû, hema ma sakul ê, to sereyê mi şikito. Eyla nika ti ameyê serê kursîyê mi de roniştê û ti camêrdîya xwu qisey kenê?”

Ez hêrs biya. Mi va “Nika ez wurzî zere ra demançe biyarî, heyfê xwu şima ra bigêrî, linganê şima her diyan zî bikerî xerxel û verdî, weş o?”

Mi senî behsê sîlehî kerd, rîyê înan ra gwînî ancîya, bî sey kirêcî mendî. Mi êyê pîlî ra va “Şima çîyê yewbînan ê?” Va “Ma pismam ê; lajê apê min o.”

Wexto ke cewab da, vengê ci lerzayêne, qurtikî ginayî qirika ci ro. Mi va “Ti çend serre yê?” Va “Çewres û panc.” Mi va “Ti dades serrî enê herê çarlingî ra pîlêr ê. Ti hîna bi tecrube yê, qey ti ci ra çîyêk nêvanê? Ti sey gayî vindertê, ewnîyenê fekê mi ra!”

Pitî nêgina piro. Mi va “Lez wurzên! Tîya cayê heran nîyo. Yellah!...”

Wulay ne dart we, ne na ro, hema bîyî balîyê nivînanê xwu ro, eştî xwu serê kiftî, torbeyê malzemeyê xwu zî girewtî xwu dest û qet xwu ra pey nêewnîya, da piro şîyî.

Ê rojan veywe de, o dîk tesadufen ame masa de ronişt, la senî çim gina mi ro, nêzana senî şiro. Veywe terk kerd şi. Kesî ci ra çîyêk fam nêkerd, la mi zana mesela çi ya. Mesela ena bî.