Raywanîya Dolmîşe de

Çewlîg, yew bajaro qij o. Tede heştay henzar tenî cuwîyenî. O tewir yew bajaro qij o ke her kes yewbinî qet nêbi yew hewe dîyo. Dormaleyê Çewlîgî pêro ko yê. Çewlîg ho beynatê nê koyan de yew çale de yo. Mîyanê Çewlîgî de di hebî layî vîyarenî. Nameyê yewî Çebexçur o, o bîn zî Xêyd o. Seba şîyayîş û ameyîşê wever û naverî zî di hebî pirdî virazîyayê. Layê Çebexçurî, Çewlîgî keno di leteyî. Leteyo ke hetê vakurî de maneno nameyê ey bi tirkî panîyayo, vanê “Duzaxac”. Keyeyê zafîne ho uca de. Çarşîyê (sûke) Çewlîgî zî ha hetê başûrî de ya.

No semed ra çewlîgijî her roje keyeyê xo ra yenî çarşî û şewe şînî keyeyê xo. No şîyayîş û ameyîş de o ke erebeyê ey esto bi erebeyê xo, o ke erebeyê ey çin o bidolmîşan şino û yeno. Çewlîgijî nê dolmîşan ra vanî “xet erebasî”.

Keyeyê mi zî ho Duzaxac de. Xora ez zî bidolmîşan şina sûke û yena keye.

Rojan ra yew rojê ez sûke ra semedê şîyayîşî keyeyî nîşta dolmîşe. Çewlîg de ti nîştî dolmîşe û yew qoltix to rê heya, ti nişenî ro. Eke nêheya, xora ti ha yî pay ra. Mavajî ti niştî ro, ancî zî cayê to garantî nîyo. Çunke bê hetê vernî û peynî ti vanî qey cayê cinîyan yan zî keynayan o. Ti qoltixanê mîyanênan de ronişî û yew cinîke bîyero cinişo, ti mecbur cayê xo danî ci. Ti qayîl nêbî zî ti danî ci. Ti cayê xo ci nêdi, muewînê dolmîşe bêminet to ra vano wirze uja ra, wa na cinîke ronişo.

Camêrdê Çewlîgî zî naye zanenî; aye ra qoltixê mîyanînî veng bê zî nênişenî ro, yan şînî hetê pey a yan zî şînî hetê vêrnî, verî şoforî.

Ez ke nîşta dolmîşe, hama venge bî. Ez şîya hetê pey. Hetê pey de çahar hebî qoltixî estî. La nê qoltixî biney teng î. Yew merdimo xurt biameyênî uja roniştînî, cayê di qoltixan guretînî. Ez nişta ro. Dima zaf nêvîyert çahar ra di û hîreyin zî bîyî de. Mudeyêna vîyert. Yew mêrik ame seba roniştişê qoltixa çaharin a. Ez ewnîyawa ho yeno, mi kiftê xo ardî pê. Mi va, wa mi ra eciz nêbê û ê ke ha yê mi kîşt a ronişte wa rehet bî. Mêrik ame mi kîşte de ronişt û tengbîyayîş ra kiftî ma sawîyayî yewbînan rê. Dolmîşe bibî de. Cinîyan cayê xo guretbi. Xora cadeyê Çewlîgî zaf hol nîyî. Çalî tede zaf î. Dolmîşe zî xora no semed ra zaf şîyena tê. Ma zî, ti vanî qey govend a û ma vejîyayê verî def û zirna kiftanî xo şanenî tê. O qeyde ma zî şîyenî têra. Mi kiftê xo antibî pêser la ê ke ha yê raşt û çepê mi de bin ra xemê înan nêbi. Xo vera dayo, ti vanî qey koşkê babîyê xo de yê. Dolmîşe bineyna şî. Xora zaf zî şîyeynî têra. Dezayanî mi (ê ke ha yê kîşta çep û raştê mi de) xo zî vera dayo, giranîyê leşê înan ha mi ser o. Mi xo hewêke aver da û newe ra şana qoltixe. Nê willay! Dezayanê mi qet xemê înan nîyo. Mi va lîya ca verde. Ti bineyna yenî war, deymîş be. Çewî rehetîya xo ra meker. La nê! Dezayanê mi, bi kiftê xo û giranîyê leşê xo ha mi ser de. Ez ewnîyewa wina nêbeno. Willay mi zî giranîyê xo vera da. Pêserantişê kiftanî xo ra zî fek verada. Seke ti kolî xo dest ra zît biker bierzî erd. O qeyde mi kiftê xo vera dayî. Sey yew meyîtî mi giranîyê xo da înan ser. Binî çiman ra zî ez ha ewnîyena dê hê se kenî. Senî ke mi xo verda wirdine (her diyan) zî xo ant pêser. Cayê mi kerd hîra. Bi rehetî ez resaya cayê xo û ameya war.

Ez duşunmîş bîya. Mi va: “Hetanî ke giranî nêkewte înan ser, înan qet xo nêant pêser. Nêva no mêrik zî ho beno narehet. Xo kerd yew gude. Key ke giranî ame înan ser hema ferq kerd ke yew sixletî esta.

Eceb nê însanê ma se benê wina? Gereke ma tim çuwedest bî?*

__________

*No nuşte “Newepel, Rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare 26, Dîyarbekir, 01-15 nîsane 2012, r. 6” de weşanîyayo.