Roja Cinîyan

8ê adare roja cinîyan a.

Na roje qey esta? Tarîx de seba na roje çi ameyo vatiş, ez naye ser o zaf nêvindeno. Zatî kemî û zêde her kes derheqê na roje de tayê çî zano.

Her kes zano ke, tarîxê merdimîye de rojê meqbulî zaf ê. Nê rojan ra, 21ê adare roja Newroze ya, 1ê gulane roja xebatkaranê dinya ya, 8ê adare kî roja cinîyan a.

Na roje kî sey rojanê meqbulan rojêde meqbul a.

Labelê wexto ke merdimî rojanê meqbulan de nîyada, ganî tayê çî rind bizano, rind û raşt bîyaro ziwan. Eke nîya mekero her çî kuno têmîyan û fikro rind û raşt nêno meydan. Fikrê raştî û xeletî kunê têmîyan. No kî çîyêde rind nîyo.

Eke merdim seba roja xebatkaran bîfikirîyo, şikîno vatişê xo anîya bîyaro ziwan;

“1ê gulane de têdê xebatkaran ênê lêw yêwbînî. Qêrayîş û wîrayîşê înan seba ked û emegê înan o. Vatiş û waştişê înan seba peran û azadîya înan o. Têdê xebatkaran ( cinî, cuyamêrd, xort, doman, xebatkar, betal, telebe, malim, kurd, tirk, laz, ereb ûêb.) a roje seba waştişê xo benê sey yew canî. Çimke waştîşê înan seba waştîşê mensubîya sinifa înan o. Ê têde mensubê yew sinif ê. Ked û emegê înan hetê sinifa dewlemende ra paymal bîyo. Ê wazenê ke duşê xebata xo de daha zêde pera bicêrê, daha azad bixebetîyê. Heyatê xo sey yew merdimê birûmetî derbaz bikerê. Coka mensubê sınıfa emegdara vanê, têdê xebatkaranê dinya, bêrê têlewe bibê sey yew canî. Na roje seba şima ya.”

Eke merdim seba roja Newroze bifikirîyo, şikîno vatîşê xo anîya bîyaro ziwan;

“21ê adare Newroz a. Newroze roja roşanê kurdan a. Têdê kurdan na roje de seba azadîya xo û kulturê xo benê sey yew canî. Seba waştişê xo qisey kenê. Na roje de cinî, cuyamerdî, kênayî (çênayî), domanî (gedeyî), kalî, xortî ûêb. têde ênê pêser û vatişê xo vanê û waştişê xo anê vatiş. Coka kurdî û mensubê şarê Rojhîlatî vanê, Bijî newroze, bijî azadîya kurdan.”

Seba qeyde nê rojanê nîyanêna qet îtirazê kesî çin o. Labelê eke vatiş ame roja cinîyan ser, nê qeyde û usulan ser o ganî xeylî vatişê merdimî bibê.

Çimke 8ê adare seba mensubîya sinifa xebatkaran nîyo. Na roje seba cîyabîyena emeg û sermaye nîya. Na roje seba azadîya Miletî kî nîya. Na roje qet nêşîyare rojanê bînan kî. Ma na roje çik a? Cewabê na perse no yo ke, na roje cîyabîyena cinî û cuyamêrdan a. Na roje seba duştê bandora komela cuyamêrdan de sereberzkerdena cinîyan a. Na roje seba azadîya cinîyan a. Coka roja cinîyan de ganî qet vatişê yew persa cuyamerdan çin bo. Qet yew vatişê cuyamêrdan na roje de pere mekero. Cuyamêrd, na roje de seba heq û huhûqê  cinîyan meqîro. Çimke o ke wayirê bandurî yo cuyamêrd o. A ke binê bandurî der a kî cinî ya. Yanî îta de, mucadeleyê makî û nêrkî esto. Ganî merdim nê tezatî rind fikr bikero. Tezatê emegî û sermaye çik o, tezatê cinî û cuyamerdî kî sey ey o. Seke 1ê gulane de sermayedarî û karkerî nênê têlewe, 8ê adare de kî ganî cinî û cuyamêrdî mêrê têlewe. Eke bêrê têlewe naye de zurêde zaf-zaf girse esta. Çimke, eke wayirê bandurî bandurê xo ra derbaz bo zatî qîmetê na roje kî nêmaneno. Labelê cuyamêrd bandorê xo ra hem derbaz nêbeno, hem zî lêy cinîyan de qêreno û azadîya înan wazeno. Na zûrî nîya? Qet çîyêde nîyanên beno?

Heto bîn ra kî fikrê nîya sexteyî zerar danê heq û huquqê cinîyan. Zerar danê mucadeleya  cinîyan. Çimke na roja cinîyan a. Ne seba kurd bîyene, ne seba tirk bîyene, ne kî seba karker bîyen a. Na roje seba cinîyîya înan a. Seba makî bîyena înan a. Seba paymalkerdîşê heq û huqûqê înan a.

Ganî cinî naye rind cêra bifîye. Eke na cêrafîstene rind mezanê, ked û emegê înan û mucadeleyê înan peynîya peynîye de qezencê xo hewna resneno cuyamêrdan. Cinî, qet çîyê kî qezenc nêkenê. Hewna binê bandurê cuyamêrdan de manenê.

Yew het ra kî ganî cinîyan mîyan de cîyabîyena çin bo. Mîyanê cinîya dewije û mîyanê  cinîya bacarîye de no derheq de qet ferq çin o. Mîyanê cinîya dewlemende û cinîya feqîre de kî qet ferq çin o. Mîyanê cinîya wendoxe û newendaye de kî qet ferq çin o. Eke bi persa kilme vajîme, cinî têde sey yewbînî yê. Mîyanê înan de qet ferq çin o. Ê sebetanê  cinîyîya xo ra kewtê binê bandurê cuyamêrdan. Mucadeleyê înan poxê makîyîya înan ra yo. Ê têde makî yê. Çelîşkî mîyanê makîyîye û nêrîyîye der o. Şîarê heq û huqûqê  cinîyan ra dot qet yew şîar kî raşt û rind nîyo. Şîaro en raşt o yo ke cinî vajê, “Bijî azadîya  cinîyan.”

Merdim ke raşt qisey bikero, çepgîrê Tirkîya zî raya raşt û rinde de nîyê. Ê kî seba menfîetê îdeolojîya xo vatiş anê ca. Ê kî no derheq de objektîf nîyê. Mesela, vanê “Roja  cinîyanê emegdaran pîroz bo.” Merdim şikîno înan ra pers bikero, vajo “Ma  cinîyê ke emegdarî nîyê, ê kî makî nîyê? Bandurê cuyamêrdan teyna seba cinîyanê emegdaran o? Guneyê cinîyanê bînan çik o? Ê cinîyê bînî binê bandorê cuyamardan de nîyê? Ê kî tawa azad ê?

Ganî têde cinî heq û huqûqê xo zaf rind bizanê. Bizanê ke na roje seba heq û huqûqê înan a. Heq û huqûqê înan kî hetê cuyamêrdan ra destê înan ra ameyê girewtene.

Ganî cinî rind bizanê ke no mucadele seba îqtidarê dewlete nîyo. Meselaya îqtîdarî aîdê mensubanê sinifa emegdare yo. Waştena cinîyan a ya ke mîyanê cinî û cuyamêrdan de seyyewbînanbîyene bêro viraştene. Bandorê cuyamêrdîye biqedîyo. Her di cinsî sey yewbînan bê.

Ganî cinî vajê ke, na roje roja ma ya. Karê ma û cuyamêrdîye pîya çin o. Îhtîyacîya ma bi aqilê cuyamêrdîye kî çîn o. Şuxulê na roje ma cinî bi xo anîme ca û seba waştişê xo mucadeleyê xo ma bi xo danîme. Şîarê ma o yo ke “Duştê bandorê cuyamêrdanê dinya de, roja têdê cinîyanê dinya pîroz bo.”

Mucadeleyê azadîya cinîyan seba seyyewbînan bîyena însanan o.