Şaîr Şêrko Bêkes Şi Rehmet

Şaîro namdar Şêrko Bêkes vizêr peroj (04.08.2013), nêweşxaneyê Karulinsa yê paytextê Swêdî Stockholm de şi rehmet. Şêrko Bêkes rewna ra tayê nêweşîyan ra tedawî bîyêne.

Şaîr Şêrko Bêkes roja 2 gulane 1940 de Silêmanîye de ame dinya. Lajê şaîrê namdar Faîq Bêkesî yo. Badê ke Bexdad de wendişê xo yê berzî temam kerd, serra 1965 de beşdarê xebata rizgarîya neteweya kurde bi û hetanî serra 1986 pêşmergetî kerde. No dem de Radyoyê Vengê Şorişî de xebitîya. Ancî mîyanê hereketê pêşmergetî de ey û çend embazanê xo kovara edebî Rwanya weşana. 1986 de şi Swêd û uca îltîca kerde. Swêd de 1987 de destê serwezîrê ê wextî yê Swêdî Ingvar Carlsonî ra xelata edebiyatî ya Kurt Tuckholskî girewte. Badê ke 1991 de îdareyê Kurdistanê Başûrî ronîya, weçînayîşê tewr verênî de sey parlementerî weçînîya û ser û nêm wezîrtîya roşnivîrî û lawan yê hukmatê Kurdistanî kerde.

Hetanî nika gelek şîîrê ey tercumeyê erebkî, îngilîzkî, franskî, almankî, tirkî, swêdkî û yunankî bîyê.

Şêrko Bêkesî verê mergê xo wesîya xo kerda ke Parka Azadî ya Silêmanîye de defin bibo coka do cenazeyê ey Stockholm ra seba Silêmanîye bêro ardene.

Eserê şaîrê modernî yê kurdan Şêrko Bêkesî ke weşanîyayê nê yê:

Tirîfey Helbest, Iraq 1968
Kawey Asinger: Dastanêkî honrawayî sar shanoye le no tabloda, Mahabad 1971
Marâyâ saghírah, Şam 1988
Dall: çîrokî şê'r, Apec Publishers, Sweden 1989
Derbendî Pepûle, Apec Publishers, Sweden 1991
Små speglar: dikter 1978-1989 - Norsborg : Publ. House of Kurdistan, 1989
Les petits miroirs: poèmes, Translation of his poems in French, by Kamal Maarof, Preface by Guillevic, 95 s., L'Harmattan Publishers, Paris 1995
Dîwanî Şêrko Bêkes - I, Sara Publishers, Stockholm 1990
Dîwanî Şêrko Bêkes - II, Sara Publishers, Stockholm 1992
Dîwanî Şêrko Bêkes - III, Apec Publishers, Stockholm 1995
Gulbijêrek ji helbestên, Apec Publishers, Stockholm 1991
Geheimnisse der Nacht pflücken: Gedichte / aus dem Kurdischen von Reingard und Shirwan Mirza und Renate Saljoghi, Unionsverlag Publishers, Zürih 1993
Mêrgî zam-, mêrgî hetaw, Kurdistans folkförb, Stockholm 1996
Xaç û mar û roj-jimêrî şa'êrê, A poetic novel, Apec Publishers, Stockholm 1997
The secret diary of a rose: a journey through poetic Kurdistan, Ashti Bibani, 1997
Bonname: Şê'r. Binkey Edeb û Rûnakbîrî Gelawêj, Silêmanîye 1998
Çirakanî ser helemût: pexşan, Sardam Publishers, Kurdistan 1999
Piyawî la-darsew: Şê'r. Silêmanîye 2000
Qesîdey Rengdan, Xak Publishing Center, Süleymaniye 2001
Ezmûn: 1985-2000, Edited by Yasin Umar, Sardam Publishers, Süleymaniye 2001
Jîn û Baran, Silêmanî 2001
Ji Nav Şiîrên Min, Avesta, Îstanbul 2001
Xom ew wextey balindem!, Sardam, Silêmanîye 2002
Kukuxîtya bizêweke, Sardam, Silêmanîye 2003

Di şîîrê Şêrko Bêkesî ke Roşan Lezgînî tercumeyê kirdkî kerdê:

ŞÎRET

Zaf çî estê ke zenge gênê û

vîr ra şine

badê cû mirenê.

Seyê tace û

çogane û

textê binê linganê paşayan.

Zaf çîyê bînî ê dinya zî estê

vîr ra nêşinê û

çi rey nêmirenê.

Sey şewqa û

çogane û

sewlanê Charles Chaplînî.

DERBE

Min het, ewro

sereyê şîîre û sereyê mîxî

seypê yê.

Wexto ke nekula tûje ya her diyan

xorîn de şina

şîîre ser o derbê dejî

mîxî ser o derbê çakûçî.

Yew şîîra Şêrko Bêkesî ke tercumeyê kurmancî bîya:

JI NAV ŞIÎRÊN MIN

Eger ji nav şiiren min
gulê bavêjin derve
ji çar werzan
werzeke min dimire.
Eger yarê bavêjin derve
duduwê min dimirin.
Eger nanî bavêjin derve
sisiyên min dimirin.
Eger azadî bînin der
sala min dimire û
ez bi xwe jî dimirim.

Yew şîîra Şêrko Bêkesî ke tercumeyê tirkî bîya:

BİRLİKTE

Bir akşam bir kör
Bir sağır ve bir dilsiz
Oturmuşlar bir süre birlikte
Bir bahçede.
Hayat doluydular, zariftiler ve gülümsüyorlardı.
Kör gördü dünyayı
Bir sağırın gözleriyle.
Sağır duydu
Dilsizin kulaklarıyla
Ve dilsiz anladı dudakların
Hareketlerini ve diğerlerinin yüzlerini.
Ve üçü birlikte
İçine çekiyordu kokusunu çiçeklerin.

Çeviren: İsmail Haydar Aksoy