Şerefname de Mîreyê Suweydîyan

Şerefxanê Bidlîsî û Şerefname

Derheqê heyatê Şerefxanê Bidlîsî de çimeyo tewr hol hewna zî Şerefname bi xwi yo. Çunkî Şerefxan peynîya cîldê ewilînî yê Şerefnameyî de behsê cuya xwi keno. In rid ra malumatê tewr mezbutî ma fekê ey ra musenî.

Nameyê ey o esil Şerefxan bîn Şemsedîn Bidlîsî Rojkî yo. Zafane bi nameyê Şerefxanê Bidlîsî yeno naskerdiş. Bidlîs de ciwîyayo, coka ey ra vûnî “Bidlîsî” û semedo ke eşîra Rojkan rê mîreyîye kerda, coka zî vûnî “Rojkî”. Babîyê ey Şemsedîn, sebebêk ra şino welatê Ecemî. Uca keynaya Emîrxan bîn Gulabî reyde zewicêno. Şerefxan, serra 949 (1543) de 20ê aşma zilhîcce (edare) de dewa Kerxerudî ke besteyê bacarê Qumî ya de ameyo dinya. Ini bacarî de xeylê alîmî estbîy, Şerefxanî înan ra zaf îstîfade kerd. Serra 958 (1552) de gama ke newserre bi, hukimdarê Safewîyan Şah Tahmasbî Şerefxan guret qesrê xwi. Uca di pa babîyê xwi Şah Tahmasbî rê xizmet kerd. Serra 961 (1555) de wexto ke babîyê ey wezîfeyê xwi ca verda, inê ser, eşîra Rojkan ameye şahî het û va, wa Şerefxan mîreyîya ma bikiro.

Şerefxan hama duwêsserre bi, Salyan û Mehmudabad ke besteyê Şîrwanî yê de bi mîre. Hîrê serrî uca mend. Badê cû, lelê Şerefxanî Şêx Emîr Bilbasî merd. Şerefxan inê ser agêra qesrê Şah Tahmasbî. Şahî o şawit Hemedan, xalê ey Mehemedî het. Uca di xalkênaya xwi reyde zewicîya. Hemedan ra kar û gureyê eşîra Rojkanî îdare kerdîn. Hîrê serrî zî Hemedan de mend. Serra 984 (1576) de Şah Tahmasb merd û Îsmaîl Mîrza kewt herinda ey. Şawit Şerefxan ard Şîrwan. Uca de mîreyîya welatê Kurdistan, Luristan û Goranî pa pîyorê eşîranê ê welatan da ey. Labelê yew mude cuwa pey tayê merdimê hesudî beynateyê ey û Îsmaîl Mîrzayî xeripna. Inê ser Îsmaîl Mîrzayî o kerd walîyê Nexçiwanî. Şerefxan serr û çahar aşmî Nexçiwan de mend. Serra 986 (1579) de padîşahê Osmanîyan Muradê hîrinî xebere ey rê şawite û welatê Bidlîsî da ey. Wexto ke ina xebere rasa Şerefxanî, ca de pa 400 heb merdimê eşîra Rojkanî ra kewt rahar ame Wan. Uca de bi mêhmanê Xusrew Paşayî. Xusrew Paşa derheqê ey de yew nuşte padîşahî rê şawit. Padîşah zî welatê Bidlîsî da Şerefxanî û berat ey rê şawit. Yew kalmeyo zerrîn ke qesrê hukmdarê Memlukîyan Qilawunî ra amebi guretiş, o zî pa in berat a şawit. Şerefxan vera ina holîyê Muradê hîrinî şeranê Şîrwan, Gurcîstan û Azerbaycanî de paştî da padîşahê Osmanîyan. Serra 991 (1584) de wexto ke Ferhad Paşayî Erîwan guret, Şerefxan xezîne û cebilxûneyê ey ci rê kirişt. Inê ser Ferhadî vera ina holîya ey, welatê Mûşî pa dewanê ey da Şerefxanî. Şerefxan hetani serra 1012 (1603) ciwîya. Îna serre de merd û Bidlîs de defn bi.

Şerefname, qey tarîx û kulturê kurdan yew çimeyo erjaye û waharî qîymetî yo. Şerefxan in kitabê xwi serra 1005 (1597) de nuşto. Kitabê ey, di cildan ra yeno pê. Cildo ewîlin derheqê tarîxê dewletan û eşîranê kurdan de yo. Cildo diyin de zî behsê tarîxê Osmanîyan û Safewîyan keno. Destnuşteyê Şerefxanî bi xwi inka ha Kitabxaneyê Bodleian de yê.

Şerefname de rîpelo verên û peyên ke tede behsê mîreyanê Suweydîyan beno

Ma waşt ke in kitabo erjaye ra qismê mîreyanê Suweydîyan biçarnîn kirdkî ser. Qey inî zî ma yew destnuşteyo ke kitabxaneyê Suleymanîye de yo û qismê Halet Efendî numreyê 584 de qeyd bîyo, ma o destnuşte û çapê Rusya nay têver û çarna kirdkî. Destnuşteyo ke ma xwi rê binge guret, 20 serrî badê mergê Şerefxanî ameyo nuştiş, coka na yew nusxaya kuhun a. Çapê Rusya zî, V. Veliaminof-Zernofî beynateyê serranê 1860-1862 de yew nusxaya ke pê destê Şerefxanî ameya rastkerdiş aye ra çap kerda. Ma zî her di metnî zî semedê çarnayîşê xwi rê binge guretîy.

Mîreyanê Suweydîyan Çewlîg û dormalê ey de mudeyêko derg hukim kerdo. Serra 1650 de wexto ke Ewliya Çelebî ameyo bi Çewlîg, hama zî mîreyê Suweydîyan hukim kerdîn. Înan ra Elî Beg Suweydî Gînc de hukmdar bi û waharê henzar eskerî bi. Suweydîyan xwi dima zaf eserî verdayê. Cûmîya Gîncî, Cûmîya Meneşkurdî, Cûmîya Isfahan Begî nînan ra yê. Inî mîreyî eslê xwi kird (zaza) ê. Qey tarîxê kirdan zî in metn muhîm o. In rid ra ma waşt ke in metn ziwanê kirdan de bîyero wendiş. Homa nesîb bikiro, qismo ke behsê mîreyanê Mirdasîyan keno, ma ê zî çarnenê kirdkî ser. Xêr û xebate ma ra, murad û serfirazî Homayî ra.

Wisif Zozanî

* * *

Şerefname ra Qismê Heştin

Derheqê Mîreyanê Suweydîyan de

Kêberan û gulîstanan ra boya vistanikanê verînan vejîya û resa zinca nuştoxê inî kitabî: Vatişan gore, nesebê mîreyanê Suweydîyan şino reseno Bermekîyan. Eslê eşîra înan zî şino û bestiyeno Eswedî ra. In merdim embazanê Hezretî Mehemedî (saw) ra yo. Yew vateyo muhîm de zî vûnê, şarê ina eşîre dewa Suweyd ra yo. Ina dewe Medîneya Munewera ra di menzîlî ha dûrî de û hetê Şamî ser kuwena. Ina mesela de zanayîşo tewr hol Homayî het de yo.

Labelê Bermekî eslê xwi benê resnenê hukimdaranê farisan. Verînanê ina famîla bacarê Belxî de adirî rê îbadet kerdîn. Cuwa pey, nişka ra destegîrîya Homayî û roşnîya lutfê ey gîraneyê înan tepîşt û ê şay têra. Awka bawerîya zelale, çirê bedenê înan ra nesilîya û ameye war. Babîyê Xalid Bermekî, Cafer Bermekî wextê Ebdulmelîk bîn Merwanî de, goreyê vateyêkê bînî zî, vûnê, wextê Sîleman bîn Ebdulmelîkî de pa zaf mal û milkî ya ameyo bacarê Dimeşqî ke o wext paytextê Ebasîyan bi. Wexto ke padîşahê Ebasîyan pêhesîya, şawit Ceferî dima û o ard dîwanê xwi.

Wexto ke Cafer ame dîwan, rengê rîyê padîşahî bedilîya. Ca de emir da, Cafer kerd teber. Merdimê ke dîwan de hazir bîy, persay va, gelo çira rengê rîyê padîşahî bedilîya? Padîşahî va: Ê merdimî zehîr xwi reyde ardbi û bêters kewt dîwanê ma. In gure weşê mi nêşi. In rid ra mi o eşt teber. Çunkî bazîyanê mi de di hebî şemamekî estê. Kam wext yew merdim xwi reyde zehîr bîyaro mi het, inî şemamekê mi leqenê.

Wexto ke padîşah ina qale vano, merdimê ke dîwan de hazir bîy, Caferî ra persenê vanê: To çira in zehîr xwi reyde ard bi dîwan? Cafer vano: Ez in zehîr binî giştaneyê xwi de nimnena. Beno ke bêbextîyêk bi mi bibo, ez inî ‘bermekem’. Yanî, ez in zehîrî sipena û a bêbextîye ra xelisîyena. Ini rid ra merdimê ke dîwan de bîy, nameyê “Bermek”î na ey ra.

Hasilê kelam, ina camêrdî û egîdîya Caferî zaf weşê padîşahî ya şî. Padîşahî het payeyê Caferî ruej bi rueje bi berz. Peynî de zî bi wezîrê padîşahî. Yew mudeyo derg wezîrîye kerde. Badê cû, yew mudet zî wezîrîya Ebul Ebas Sefahî kerde. Cafer pa lajê xwi Xalid û tuernê xwi Cafero birayê Sefahî, Ebu Cafer Dewanîqî rê wezîrîye kerde. Wextê Harunê Reşîdî de lajê ey Cafer Yehya bi wezîrê padîşahî. Mal û milkê Yehyayî bi zaf, quwet û ezametê ey resa dereceyêko wina ke ey ra ver in tewir yew seltenet û esalet çewî rê zî nesîb nêbibi. Hîrê hebî lajê Caferî estbîy û hîrê heme zî in qayde waharê esaletî bîy. Nameyê înan Fezl, Cafer û Mûsa bîy. Rueja ke îslamîyet tede vejîya û bi vila, a rueje ra hetanî wextê Bermekîyan, çi kesî in tewir seltenetêk nêdîbî. Labelê bi destê fesadan beynateyê Yehya Bermekî û Harunê Reşîdî xeripîya. Cafer bi fermanê Harunê Reşîdî ame kiştiş. Yehya û lajê xwi Fezl hetanî peynîya umrê xwi zindan de mendîy û uca merdîy. Mal û milko ke wextê wezîrîya xwi de dabi arê, serekê dîwanê Harunê Reşîdî dest na pêroyê ey ser.

Merdimo ke wazeno hal-wezîyetê ina famîla bimuso, wa sere bido kitabanê tarîxî ro. Çunkî in kitabê ma yo kilm qey îni rê qîm nêkeno. Ez aqibetê Mûsayî kitabanê tarîxî de cigêraya la ez nêeşkaya bimusî. Beno ke Harunê Reşîdî babî û birayê ey wexto ke eştê zindan, Mûsa zî remayo şîyo hetê koyanê Kurdistanî ra û uca ca dayo xwi.   

Ina esta, vûnî hîkaya meşhur a ke ziwanan û lewan ser o vajîyaya: Bermekîyan ra hîrê tenî wextê Ebasîyan de Bexdad ra hetê Kurdistanî ya amey. Welatê Gîncî de koyê Şeftalu ra nizdîyê dewa Xançukî de nayo ro. Birayê înanê pîlî xwi dayo îbadet, teqwa û taetê Homayî. In rahar de zî payeyê ey zaf bîyo berz û bîyo holêkê Homayê (c.c.) ke duayê ey ameyêne qebul kerdiş. Ruejêk birayo qij qey yew gureyî ya şino cayêk. Şarê ê welatî qaydeyê xwi ser o ratibê Şêxî û murîdanê ey ard. Şêxî, birayê mîyanên û murîdanê ey bara xwi werde û bara birayê qijî zî wedarte. Gama ke birayo qij gureyê xwi ra agêra, barê xwi werd waşt. Birayê mîyanênî va: Seba ke ti erey kewtî, mi xwi rê xwi de va, tu hetanî înkê nûn werdo, mi zî bara to werde. Birayo pîl, yanî Şêx ina nemerdîya ey ra hêrs bi, o nalet kerd û zewtî day piro, va: Seba ke ti bi bara xo razî nêbî Homa Teala zî zerrîya to pare-pare bikero. Ca de o xort gina erd ro û ruhê xwi teslîm kerd. Bawerîya şarî ê welatî derheqê Şêxî de yew bî, ini hedîse ser o bî se.

Mîr Şehab

Nameyê birayê Şêxî yo qij mîr Şehab bi. Şêxî birayê xwi de vateyê xwi kerd yew û o xwi ra ver tepîşt. Her di birayî zî Xançuk de mîyanê eşîr û şarê Suweydîyan de mendî û idareyê în cayan guret bînê destê xwi. Xançuk de yew diza xişne viraşte û qedîna. Yew mudet Şêxî ina eşîre rê serekîye kerde. Badê cû, şi rehmet. Ey dima qijê lajînî nêmendîy. Birayê ey mîr Şehab herinda ey de bi serekê eşîre. Pê destegîrîyê Homa Tealayî ma qijanê mîr Şehabî ra înanê ke in welat de mîreyîye kerda, nameyê înan tîya de rêz kenê.

Mîr Celalo Lajê Mîr Şehabî

Badê mergê babîyê xwi gureyê îdareyê mîreyîye guret xwi mil. Yew mudet in gure rahar ra berd. Peynî de goş da vengê Homayî va belê û dima şi rehmet. Badê ey lajê ey mîr Mehemed kewt herinda ey.

Mîr Mehemedo Lajê Mîr Celalî

O zî kewt herinda babîyê xwi û çend serrî mîreyîye kerde. Peynî de şi axret. Ey ra pey lajê ey kewt herinda ey.

Mîr Fexredîno Lajê Mîr Mehemedî

Badê babîyê xwi bi mîre. Şarê xwi bi edalet îdare kerd. Welatê xwi kerd şên. Peynî de ina wareyê xapî ra wedar bi şi axret. Lajê ey kewt herinda babîyê xwi.

Mîr Hesen

Herinda babîyê xwi de şi serê textê mîreyîye. Merdimêko bêters bi. Zaf gonî rijnaye. Peynî de vînayê çimanê ey şî û bi kor. Gemîya gureyê îdareyî kewte lajê eyê pîlî mîr Fexredînî dest. Nameyê lajê eyê bînî mîr Mehemed bi. Yew merdimo waharê cesaret û fazîletî bi. Exlaqê ay hol û xisletê ey zî baş bîy. Yew merdimo camêrd û sexî bi. Dost û nasê xwi ca verday û welatê xwi ra wedar bi şi Dîyarbekir Uzun Hesenî het. Wexto ke resa ê padîşahê qedirşinasî het û lew na bînberê ey ra, padîşahî ey rê îkram kerd û o guret xwi het. Badê cû zî welatê Xançuk û Çepaqçurî da ey. Mîr Mehemed hetê welatê xwi ser kewt rahar. Labelê kalme û xiştî kewtîy beynateyê di birayan. Xeylîyek herb û şer ra pey mîr Mehemed ame kiştiş. Îdareyê mîreyî bê muxalefet û bê şerîk destê mîr Fexredînî de mend. Çend serrî mîreyîye kerde û şi rehmet. Lajê eyo pîl çin bi, in rid ra birarzayê ey Ebdal Begî herinda ey gurete.

Ebdal Bego Lajê Mîr Mehemedî

Badê mergî apê xwi şi serê textê mîreyîye. A esna de serekê qizilbaşan Ayqutoxlî ke waharê Çepaqçurî bi, hetê Xançukî ya ame û eşt Ebdal Begî ser. Beynateyê her di hetan de heşt rojî û heşt şewî herb dewam kerd. Her di hetan ra zî zaf merdimî bi derbanê kalme û tîran amey kiştiş. Peynî de hewayê fethî hetê Ebdal Begî ra tadîya serfirazîye ser û bi embazê kar û gureyê Ebdal Begî. Ayqutoxlî kewt bin, pêro mal, milk, xeym û estorê ey zî amey talan kerdiş û kewtî destê merdimanê Ebdal Begî. Çend serrî badê in hedîse hukmê xwi dewam kerd û peynî de zî ruhê xwi na waharê dunya dest a. Ey dima di hebî lajî mendîy. Nameyê înan Subhan Beg û Sultan Ehmed Beg bi.

Subhan Bego / Isfahano Lajê Ebdal Begî

Badê babîyê xwi kewt herinda ey. Birayê xwi Sultan Ehmedî reyde vateyê xwi kerd yew. Vera dişmenî semedê pawitişê welatê xwi de zaf cad û xîret kerd. Vûnê: “Dewletî pîyor îttifaq ra nîyên pîye ra. Bêdewletîye zî, pîyor îxtîlaf ra virazyenî”. Semedê pêkerdişê birayan ra Homa Tealayî guretişê zaf cayan kerd nesîbê înan. Înan ra yew badê mergê Xalid Beg Pazukî ra bacarê Gîncî merdimanê Çolaq Xalidî ra guret û vist binê destê xwi. Badê şerê Çaldiranî wexto ke Sultan Yawuz Selîm Xanî Dîyarbekir guret, pa îtya wa diz û welatê Çepaqçurî destê Ayqutoxlî ra guret. Welatê Axçaqale Mensur Beg Pazukî ke nameyê Şah Îsmaîlî ya îtya îdare kerdêne, destê ey ra guret. Welatê Zag û Meneşkurd bi quwetê xwi Qadîr Begê Qizilbaşî dest ra vet, guret binê destê xwi. Badê cû her di birayan welatê xwi mîyan de kerd bare. Çepaqçur pa cayê ke besteyê in bacarî ey, bara Subhan Begî kewtî. Ca û dizê bînî zî bara Sultan Ehmed Begî kewtî. Çend serrî in qeyde vîyertî. Badê cû rîyê fesadîya tayê merdiman ra dişmenî û xirabîye herinda dostî û birayî guret. Gerreyê Ehmed Begî ser o birayê ey Subhan Beg bi fermanê Sultan Suleymanî ame kiştiş. Çepaqçur zî dîya beganê Osmanîyan ra yew tenî. Subhan Begî ra yew laj ca mend û nameyê ey zî Meqsud bi.

Camîya Isfahan Begî

Sultan Ehmedo Lajê Ebdal Begî

Birayê ey Subhan Beg ke ame kiştiş, ey ra pey xeylîyek yew mudet hukim kerd. Mudetê mîreyîya ey 50 serrî vîyartbi, o ina dunyaya diberine ra kewt teber. Ey dima di heb lajî mendî. Yew Murad Beg û o bîn zî Mehemed Beg bi.

Meqsud Bego Lajê Subhan Begî

Badê mergê babîyê xwi seferê Nexçîwanî de sultanê Osmanîyan Silêmanî het de bi. Mintiqayanê Nexçîwanî ra Arpaçay de wexto ke nobete tepiştîn, raştê qizilbaşan ame. Meqsud Beg in herb de zaf egîdîye muete ra. Ina egîdî û camêrdîya ey şî resa gueşê Sultan Silêmanî. Inê ser o sultanî sencaxa Çepaqçurî ke wextê babîyê ey çi qayde îdare bîyêne, hewna in qaydeyî ser o da ey. Fermanê padîşahî bi nameyê ocaqlixî ser o vejîya. O wext de Îskender Paşayo Çerkes mîrê mîranê Dîyarbekirî bi. Bêtersî fitretê miletê kurdî de esta. Meqsud Beg zî xizmet û fedakarîya ke semedê sultanî ya kerda, paştê xwi aye ra şidêna û in rid ra sereyê xo nêkerd binê Îskender Paşayî ra, tede nêvîyarna û pênêkerd. Inê ser o Îskender Paşa bacarê Çepaqçurî ey dest ra vet da beganê Osmanîyan ra yew merdimî. Inê ser o Meqsud Beg qey halê xwi erzê padîşahî bikero û dişmenîya ke Îskender Paşa vera ey de keno ra padîşahî pêbihesno, hetê welatê Silêmanî Îstanbulî ya bi raywan. Hewt serrî Îstanbul de mend. Wezîrê pîlî rîyê pawitişê xatirê Îskender Paşayî ra ehwalê ey erzê padîşahî nêkerd. Peynî de o zî zey her kesî şi rehmet.

Murad Bego Lajê Sultan Ehmed Begî

Mîrê mîranê Dîyarbekirî Îskender Paşa welatê Sultan Ehmed Begî beynateyê lajanê ey de bare kerd. Xançuk û Axçaqale day Mehemed Begî û bê Çepaqçur cayê bînî zî day Murad Begî. Bacarê Çepaqçurî destê beganê Osmanîyan de bi. Her di birayan welatê xwi pîya îdare kerd. Çewê înan neheqîye bi yê bînî nêkerdîn. Des û şeş serrî mîreyîya înan ser ra vîyartîy. Peynî de Murad Begî mîreyîya xwi razîya zerrîya xwi ra da lajê xwi Silêman Begî. Çend serrî ra pey zî Murad Beg şi rehmet. Ey dima bê Silêman Begî hîrê hebî lajê bînî mendîy. Nameyê înan Elîxan Beg, Uluxan Beg û Mistefa Beg bi. Mistefa Beg herbo ke tede Tebrîz gêrîya, o herb de mîreyanê kurdan het bi û Sedabad de destê qizilbaşan ra ame kiştiş. Elîxan Beg zî in herb de êsîr kewt destê qizilbaşan. Di serrî diza Qehqeha de heps mend. Badê cû pa mîrê mîranê Dîyarbekirî Murad Paşayî xelisya û agêra welatê xwi. Pê destegîrîya Murad Paşayî hewna agêra ke sencaxê Çepaqçurî bifîno xwi dest. Hêvîya ma a ya ke serfiraz bibo. Birayê Silêman Begî Uluxan Beg zî Dîyarbekir de merdimanê pîlan het de wextê xwi vîyarneno. Mîr Mehemed zî Xançuk û Axçaqale de hukim keno. Labelê pawitişê welatê xwi û îdarekerdiş de kêm mend. In rid ra Ferhad Paşayo serdar sencaxê ey kerde sencaxê Silêman Begî ser. Semedê inî çend serrî beynateyê Mehemed Beg û Silêman Begî de xeylîyek munaqeşeyî virazîyay. Peynî di Mehemed Beg merd.

Xirabeyê Camîya Meneşkurdî

Sîlêman Bego lajê Murad Begî

Bêşik û şubhe, hempayanê xwi mîyan de bi cesaret, sexîtî û camêrdîye ameyêne şinasnayîş. Serranê ciwanîya xwi de mîrê mîranê Amed û Bexdadî de, hetê Erebîstanî de zaf cefa dî û xurbetîye ante. Mîyanê mîreyanê Kurdîstanî de niştişê estoran û şuxulnayîşê cerge de merdimêko asaye bi. Wexto ke qisey kerdêne, qala xo peymawitên hema vatên. Suhbetê xwi de merdimêko nuktedan bi. Wextê verî ra nat cayê bawkalanê ey bacarê Gîncî bi. In bacar yew cayo zaf pawite û xişn o. Verê koyêk de û kişta royê Feratî de yo. Hende serrî hedîseyî ameyê û şarê în bacarî sere ra vîyertê labelê în pîyor bi selametîye xwi ser ra eştîy. Silêman Beg yew merdimo waharê zanayîş û hîmetê herayî bi. In rid ra bi in bacarê qijî razî nêbi. Inê ser deşta Meneşkurdî ya hera de yew bacar viraşt, kerd şên. In bacar de dest bi viraştişê yew camîya berze kerd. Çend serrî estê ke xeylîyek xebate kerde hema zî viraştişî aye nêqedînaya. Hela ke welatê Ecemî, Şîrwan û Azerbaycan pê destê Osmanîyan ameyêne guretiş, zaf xizmetê holî kerdîy. Xaseten wexto ke Nîyaz Beg Pazukî pa di-hîrê henzar eskerê Sadçuqurî eşt Qarayazî ser û eşîra Badillî talan kerde, a hele Silêman Beg pa çend hebî merdiman û birayanê xwi Pazukîyan dima şi. Şerê camêrdan înan de kerd. Pê quwetê bazîyê xwi mal, astuer û pesî destê înan ra guretî. In herb ra weş-war û zengîn vejîya û agêra welatê xwi. Serdarê Mustafa Paşayî ra xelatî guretî. Wexto ke babîyê ey hema weş bi, o mehel ra nat hetanî serra 1005 (1597) û serê aşma zîlqade (mîyanê aşma hezîranî) hema ra zî ho serê mîreyîya welatê xwi di. Ma hêvî kenê bi qabîlîyetê xwi gureyanê holan de serfîraz beno.     

Camîya Gîncî

______________

NOT: No nuşte Nûbihar, Kovara Çandî Hunerî Edebî, Hejmar 114, Sal 19, Cild, 15, Rîpel 52-57 de weşanîyayo.