Serrgêra 18. ya Şehîdkerdişê Mûsa Anterî Ser o

Ewro sergêra 18. ya şehîdkerdişê roşinvîr, rojnameger û nuştoxê kurdan Apê Mûsayî ya.

Apê Mûsa 1920 de dewa Zivingê ya Nisêbînê Mêrdînî de ame dinya û roja 20 êlule 1992 de, 72 serrîya xo de Dîyarbekîr de ame şehîd kerdene.

Heyatê Apê Mûsayî derg o, hendayê dergîya xo kî gird o. No heyat binê zilmê dewleta tirkan de vêrd ra. No heyat hetê ra şahidê zilm, zordarîye û neheqîya dewleta tirkan, hetê ra şahidê mexdûrîya miletê kirmancî yo. Labelê no heyat heto bîn ra kî sembolê omid û xoverrodayîşê miletê kirmancî bi xo yo.

Apê Mûsa tarixê miletê kirmancî de wayîrê cayêde zaf qeyîm, qîymetin û taybetî yo. Merdim şikîno vajo no cayo taybetî hetê ra rolê hafiza, heto bîn ra kî rolê pirdî dayo bi Apê Mûsayî.

Heyatî rolê hafizayî da Apê Mûsayî, çike şahidîya zilmê serranê 1920-1930 qet xo vîrî ra nêkerd û her firsend de bi domananê miletê xo da zanayene. Ma tena şahidîye bîye? Bêguman ney. Verva dewleta tirkan a ke waştêne name, tarîx, ziwan, kultur, edebîyat, yanî bi kilmîye her çîyê miletê kirmancî orte ra wedaro, ey eşt ra xo ver. Çiqas ke destebere ra ame ey nê meselan ser o zanayîş, malumat û belgeyî arêday, top kerdîy, nusnay û ma azanê neweyan rê kerdî dîyarî.

Heyatî heto bîn ra kî rolê pirdî da Apê Mûsayî. Bingehê pirdê virênî zewacê Apê Mûsa û Hale xanime de ronîya. Bi nê zewacî o orteyê tarîxê kar û gureyê Keyeyê Bedîrxanîyan û roja ewroyêne de bî pirdêdo qeyîm. Ma Apê ma orteyê kamî de pird nêbî ke? Hema merdim çim bierzo xatirayanê([1]) Apê Mûsayî bes o. Tede kam çin o ke: Kamuran Bedirxan, Seîdê Kurdî, Şukrî Baban, Abdurrahman Qasimlo, Nûrî Dêrsimî, Mezîyet Alî Bedîrxan, M. Remzî Bucax, Seîd Elçî, Seîd Kirmizitoprak (Dr. Şivan)…

Apê Mûsayî xêle rojnameyî vetîy: Dicle Kaynagi, Sark Mecmuasi, Sark Postasi, Ileri Yurd… Ey xêlê kî kitabî nusnayî. Nînan ra Ferhenga Kurdî, Birîna Reş… bi kurmancî amey nuştene.

Apê Mûsayî mîyanê xêlê komel û rêxistinan de kî ca guret. Serranê 1940-1950 de organîzekerdîşê Dicle Talebe Yurdu, Firat Talebe Yurdu… de rolê xo zaf muhîm bî. Serranê 1970an de DDKO, TÎP ra kî nêzdî bî û paştî da şorişgeran.

Serranê 1959, 1963 û 1971 de xêlê rey gêrîya û zindanan de mend. Serra 1976 ra hetanî 1989, bi vatena xo “agêra dewa xo, sîyaset û polîtîka ra dûrî mend û xo rê aresîya”.

Serranê 1990 de ancîna nêzdîyê şoreşgeranê miletê xo de cayê xo guret û paştî da komel, rojname, organîzasyon û enstîtuyanê miletê xo.