Tewrat ra Tayê Şîretî
Tewrat de qayde û şertê ke benî-îsraîlîyan ser o ameyê ferzkerdiş, zaf giran û wuşk ê. Cazayê înan zî zaf zêde giran ê. Senî bin ra vejîyayê, merdim nêzano. Mi gore, ancax kesê sey pêxamberan bieşkê rîayetê ê şertan bikerê. Seba însananê normalan zaf zêde giran ê. La tayê qayde û şîretî estê ke ewro zî eynen muteber ê. Neke tena mûsewî, her kes rîayet bikero, zaf rind beno.
Tewrat de 37 madeyê beşê 19. yê kitabê Levîyan winî yê:
19.1. Rebî Mûsayî ra winî va:
19.2. "Komelê Îsraîlî ra vaje, wa bimbarek bê, çimkî ez Homayê şima Reb zî bimbarek a.
19.3. Her kes wa dadî û babîyê xwu rê hurmetkar bo. Rojanê min ê Şabatî bigêrê. Homayê şima Reb ez a.
19.4. Pûtan rê îbadet mekerê. Xwu rê heykelan ra îlahan mevirazê. Homayê şima Reb ez a.
19.5. Wexto ke şima Rebê xwu rê qurbanê selametîye danê, bi hawayo ke qebûl beno serebibirnê.
19.6. Goştê qurbanî, roja ke serebirnîyayo yan zî roja bîne werîyeno. Goşto ke bimano roja hîrêyine veşnîyeno.
19.7. Eke roja hîrêyine bêro werdiş, îkrih beno. Do qebûl nêbo.
19.8. Kam ke biwero do cezaya xwu bianco. Çimkî çîyo ke çimê Rebî de bimbarek o, kerdo basît. Do mîyanê şarî ra bêro qewirnayiş.
19.9. Gama ke şima xeleyê welatê xwu de biçînê, hêgayanê xwu hetanî sînor meçînê. Weşeyê ke mendê arêmedê.
19.10. Wextê serê rezan, rezê xwu bin ra top mekerê, engura ke rişîyaya erd arêmedê. Aye feqîran û xerîban rê verdê. Homayê şima Reb ez a.
19.11. Mediznê. Hîle mekerê. Yewbînî rê zûrî mekerê.
19.12. Bi nameyê mi zûrî sond mewanê. Bi no qayde şima do nameyê Homayê xwu bifînê war. Reb ez a.
19.13. Cîrananê xwu rê neheqî mekerê, înan meşelênê. Heqê karkerî meverdê serê sibayî.
19.14. Kerrî rê lanet mewanê, korrî rê manî mevejê. Homayî ra bitersê. Reb ez a.
19.15. Gama ke şima mehkeme kenê neheqî mekerê. Feqîrî cîya mevînê, meylê hêzdarî mekerê. Cîranê xwu bi edalet mehkeme bikerê.
19.16. Mîyanê şarî de zemê ey û ney mekerê û megeyrê. Zerar medê canê cîranê xwu. Reb ez a.
19.17. Derheqê birayê xwu de sîneyê xwu de nefret weye mekerê. Eke cîranê şima gune bikero, îqaz bikerê. Nêke şima zî benê gunekar.
19.18. Heyfî dima megeyrê. Kesê miletê xwu ra kîne mekerê. Eynî sey xwu cîranê xwu ra hes bikerê. Reb ez a.
19.19. Qaydeyanê mi tetbîq bikerê. Cinsê cîya ra di heywanan meresnê pê (medê cima'kerdiş). Di tewir toxim merzê hêgayê xwu. Kinca ke bi di lakanê cîyayan ameya vawitiş medê xwu ra.
19.20. Eke merdimêk yew carîya dir rakewo, eke cîneke nîşanî, qalindê aye dîyayo yan zî azad a, her di zî yenê cezakerdiş la nînê kiştiş. Çimkî cîneke azade nîya.
19.21. Camêrd, Rebî rê, sey nîyazê sucî, yew kavir ano qismê dekewtişî yê Kona Dîyayişî.
19.22. Kahîn do bi nê kavirî, guneyo ke camêrdî kerdo, verê Rebî de bido efûkerdiş û do mêrik efû bibo.
19.23. Gama ke şima dekewtî welatê Kenanî, eke şima yew dara fêkî karite, hîrê serranê verênan fêkîyê aye heram û qedexe hesab bikerê, mewerê.
19.24. Serra çarine heme fêkîyê dare sey nîyazê şukrî do seba Rebî bimbarek hesab bibo.
19.25. Serra pancine şima eşkenê fêkîyê dare biwerê. Bi no qayde dare do hîna zaf fêkî bido. Homayê şima Reb ez a.
19.26. Goşto gonin mewerê. Reml merzê (kehanetî mekerê), mewnîyê fal ra.
19.27. Porê xwu yê kîştanê sereyê xwu meqesnê, eleqeyê kenaranê herdîşa xwu mekerê.
19.28. Seba merdeyan bedenê xwu birîndar mekerê, xwu medeqnê (xwu deq mekerê).
19.29. Keynayanê xwu tehn medê fuhûş û rezîl mekerê. Nêke fahîşetî vila bena û welat bi bêexlaqîye debeno.
19.30. Şima do rojanê min ê Şabatî bigêrê. Mabedê mi rê hurmetkar bê. Reb ez a.
19.31. Verê xwu medê cindaran û êyê ke venga ruhî danê. Bi înan meşêwirîyê, şima do qirêj bibê. Homayê şima Reb ez a.
19.32. Vera merdimanê rîsipîyan de wurzê pay, hurmet nîşanê pîlan bidê. Homayî ra bitersê. Reb ez a.
19.33. Xerîbê ke welatê şima de şima pîya ciwîyenê, xirab mewnîyê înan ra.
19.34. Seke ê zî şima ra yê, winî biewnîyê înan ra û qasê xwu înan ra hes bikerê. Çimkî şima zî Misir de xerîb bî. Homayê şima Reb ez a.
19.35. Gama ke şima mehkeme kenê, peymawenê û sencenê, neheqî mekerê.
19.36. Mêzîno raşt, kerraya giranîye, 'efa' û 'hîn' bikar biyarê. Homayê şima Reb ke şima Misir ra vetî ez a.
19.37. Gereka şima rîayetê heme şertan û prensîbanê mi bikerê û înan biyarê ca. Reb ez a."
____________
Ez nika Tewrat wanena coka.
Mi heta nika nêwendbi. Mi aşma Remezanî de zî mealê Quranî bi dîqet wendbi. Uca ra zî mi zaf çî nuştî.
Gama ke ez kitabêk wanena, çiyê muhîmî bikewê mi sere, ez wazena wendoxê ma, şarê ma zî ci ra îstîfade bikero.
Gelo eno zî bi sûc? Ma wendişê Tewratî zî sûc bivînin?...