XAL MEHMED

Dewa ma Cewze, tewr vernî de, cor de awan biya. Heta tayê dewijanê ma gore, Cewze, cayo ke nika ci ra vanê “Goreke”, o ca de awan biya. Cayo ke awan biya, yew cayo tayê berze yo.

Awanbiyayişê dewan de bêguman awe zaf muhîm a. Keyeyê ma Cewzijan zî tewr vernî de dorûverê yew hênîyî de virazîyayê. Coka dewijî nika zî uca ra vanê “Mehleya Hênîyê Dewe”. Awa enê hênî, serre duwês aşmî herikîyena. Yeno mi vîr, verê cû yew dole zî binê enê hênîyî de estbî. Dewijan a döle ra bostanê xwu awdayne. Verî, dora awdayişî ser o zaf qewxeyî biyê. Heta hema zî miyanê şarê dewe de yew meselaya qewxeyê dora awdayişê ena dole behs bena. Vanê rojêk, Dat Temir bostanê xwu awdano. Yew dewij şino awe tadano hetê bostanê xwu ser. Dat Temir hêrsan ver beno sey pizoteyî. Dat Temir şino awe tadano hetê bostanê xwu ser. Mêrik yeno, o û Dat Temir danê pêro. Pêrodayişê înan hema dewam keno, Dat Temir ewnîyeno ke lijneya firingîyan ke awe veradaya ser, şiya sere, gereka şêro awe tado yewna lijna ser. Cînîya xwu ra vano “Nazê! Ti qewxeyî sûr bike, ez ha yena.” Şino awe tadano yewna lijna ser, yeno reyna qewxeyê xwu dewam keno.

Dewe de keyeyê verînî kerran û herrî ra bî. Ekserîyet enê keyeyî diqat bî. Hema vajê pêro keyeyî zî yewbînan ra dusyaye bî. Merdim wexto ke fotografan de ewnîyeno ê keyeyanê ma yê verînan ra, seke nika keyeyanê Hewremanî yê Rojhelatî bivîno, wina bi yew mimarîya muntezeme bî.

Wexto ke ez qij biya, maya mi ge-ge ez şirawitêne keyeyê bawkalê mi. Keyeyê bawkalê mi Mehlaya Hênîyê Dewe de bi. Rojêk, reyna ez ha şina keyeyê bawkalê xwu. Êdî veraşan bi, seba ke ez erey nêkewî, mi tayê lez kerdêne. Ez ameya verê Hênîyê Dewe, mi xwu tada hetê rojhilatî ser û rahîrê xwu dewam kerd. Ez ameya nizdîyê keyeyê bawkalê xwu, ez kişta xwu ya çepe ra ewnîyaya ke miyanê ê heme keyeyanê kerrayinan de yew keyeyo beton ra esto. Mi xwu rê va “Hela hela! Eno keye key virazîyayo?” Dima mi bala xwu daye enê keyeyî ser, mi bi teferuat çimê xwu ser o çarnayî. Yew keyeyo zaf balkêş bi. Ziqfêra berî ra heta teberê bexçeyê berî de darî estbî. Miyanê enê daran de zî reng bi reng vilikî estbî. Miyanê bexçeyî de, serê yew dare de yew radyo estbî. Radyo ra bi Tirkî yew deyîrê vatêne. La seba ke mi Tirkî nêzanayne mi a deyîrê ra çiyêk fam nêkerd. Çim çarnayişe mi hema dewam kerdêne ke mi dî kişta min a raşte ra yew merdimî va “Pixxx!” Ez di metreyê erzîyaya hewa. Ez ewnîyaya ke yew merdimo dergo dekerde, çongala ci ha dest de û ewnîyeno mi ra. Mi ca de lingê xwu lez eştî, ez uca ra dûrî şiya. Senî ke ez tayê dûrî kewta, ena dorime mi vazda. Vazdayişê mi hema dewam kerdêne, ez ewnîyaya ke tîqtîqa ê merdimî ya.

Mi naşta-daşta pers kerd, mi va “Eno merdim kam o?” Eksîreyet hevalanê mi va “Eno merdim delû yo. Nameyê ci Mehmedê Medresa yo.” Mehmedê Medresa… Hela-hela! Heta nika heme nameyê ma bi nameyê piyan, yan zî bi nameyê mayanê ma ameyne şinasnayiş. Mi bi îsnadkerdişê “medresa” yew nameyo newe şinawit. A roje ra dima, mi kamca Mehmedê Medresa bidîyêne, mi tersî ver rahîrê xwu tadayne.

Mi ke mektebo miyanîn qedêna, semedê wendişê lîse û unîversîte ez şiya teber. Mi lîse di serrî Xarpêt Axîn de wende, di serrî zî Hêne de wende. Unîversîte zî mi Mûş de wende. O wext, ez tenya roşanan û tehtîlan de ameyne dewe. O semed ra mi zaf kes nêdîyêne. Ez wexto ke unîversîte de biya, mi waştêne ez bêrî dewa xwu de malimtî bikerî. Zaf zor û zehmetîyan ra dima, peynî de tayîna mi vejîya dewa mi. Mektebo ke nika ez tede xebitîyena, serê sibayî saete heşt de dest pê keno, saete hîrê rê vîst deqayî bimano paydos beno.

Rojêk, dormareyê saete hîrê de sey her wextî ez mekteb ra vecîyaya ameya keye. Mewsîman ra hamnan bi. Eno semed ra mişterîyanê qehwexaneyî kursîyê xwu girewtbî ameybî teber de roniştbî. Qefleyê extîyaran dame kaykerdêne. Qefleyêk behsê kar û gureyê yabanî kerdêne. Înan ra hîrê-çar metreyî dûrî yew merdim, paşneyê solanê xwu şikite, kefî sere ro lefnaye, çonqale dest de, tenya ronişte bi, cixara antêne. Ez çiqas uca ro bivîyertêne, mi eno merdim tim tenya dîyêne. Yew, di, hîrê rojî vîyartî. Labelê eynî saete de eynî ca de tim eynî merdim.

Eno merdim kam o? Ez şiya mi qehwe ra yew kursî girewte, ameya enê merdimî het de ronişta. Mi silam da va “Silamuneleykum xalo.” Va “Eleykumsilam.” Mi va “Ti senîn ê, baş ê?” Va “Ez baş a, weşîya to.” Mi va “Xalo qey her kes xwu rê piya ronişto, tayê dame kaykenê, êyê bînî zî têreyde suhbet kenê la ti tiya de tik û tenya yê?” Bineyke fikirîya, va “Ez se bikerî. Kayê dameyî gureyê mi nîyo. Merdimê ke bahse cew, genim, kerge û bizan kenê… Çiyo ke ê vanê bala mi nêanceno. Kê vano qey ina dinya kergan ra îbaret a!...”

Ena rey ey mi ra persa va “Ti kam ê, keyê kamî ra yê?” Mi va “Nameyê mi Mehmeşa yo. Ez Keyê Hecî Harûnî ra ya…” Va “Eke ti Keyê Hecî Harûnî ra yê, mesela çinê ya. Çimki tarîxan ra ma yewbînan ra çiyêk nêvato.” Dewam kerd, persa va “Ti çi kar kenê?” Mi va “Ez malim a.” Va “Baş o. Ti zanê pîyê mî zî malim bi. Heta ena dewe ra, tewr vernî de ey malimtî kerda.” Mi va “Xalo nameyê to çi yo?” Va “Nameyê mi Mehmed o. Mehmedê Medresa.”

Senî ke va nameyê mi Mehmedê Medresa yo, çimê mi abiyî, mûyê mi biyî sey telîyî, qelbê mi lez da piro. Mi va “Qey to ra vanê Mehmedê Medresa?” Va “Wexto ke kê bêkes bo, heme nameyî kê ra niyenê: delû, dizd, nezan, filan û bêvan…” Dima dewam kerd va “Ez yew deme medresa de menda, beno ke eno semed ra mi ra vanê Mehmedê Medresa.” Mi va “Xalo ti çend serre yê?” Va “Ez nêzana.” Mi va “Ti çawa nêzanê ke ti çênd serre yê?” Va “Ez to rê tenya enê vacî. Ez çarêsserre biya dewe ra remaya. Ez hîris û çar serrî xerîbîye de biya. Biyî vîst û şeş serrî zî ez ha dewe de…”

Mi xwu zere de hesab kerd: çarês + hîris û çar + vîst û şeş, kenê hewtay û çar. Mi va “Ti hewtay û çar serre yê.” Va “Ez nêzana. Ti malim ê. Madem ti vanê hewtay û çar, a game raşt o.” Mi va “Ti qey dewe ra remayî?” Erd ra yew qurçik girewt, pê herrî kende. Dima tadîya mi ser. Va “Zaf sebebê ci estê. Ez bi saetan to rê vacî, nêqediyenê.” Dima, va “Nika tayê gureyê mi esto. Haydê xatir bi to.” Û wurişt şi.

Xal Mehmedî paşneyê solanê xwu raşt kerdî, çonqala xwu girewte xwu dest, ver bi keyeyê xwu şi. Şiyayişê Xal Mehmedî dima ez zaf biya xemgîn. Mi xwu rê va werrekna mi birînê ci anêkerdêne. Belkî xwu rê qaşil besto.

Merdim tenya ameyoxê xwu ra nê, vîyerteyê xwu ra zî berpirsîyar o. Bingeyê hîsanê ma û bingeyê cûyayişe ma yê ewroyî de tesîrê demê vîyerteyî gelek esto. Însan gereka têkilîya yewbînan da enê çiyanê hesasan biyaro çimî ver.

Roja bîne, peynîye hewteyî bî. Ez serê sibayî rew wurişta. Çimkî peynîya hewteyî rojê min ê tebîet ra geyrayişî yê. Ez çend firsed bivînî, xwu erzena tebîetî miyan. Tebîet çimeyê cûya însanî yo. Her çiqas tenya însan bi nameyê medenîyetî ey talan bikero zî, o reyna zî însanan ra nêheredîyeno. Bi teyr û turê xwu, bi dar û birr, bi awe û zadê xwu her tim însanan keno weye. Tarîxan ra nat zaf rey merdimê eşqî rê, merdimê qaçaxî rê û merdimê ke zaf sebeban ra cûya komelkî ra remayê, tenyatîye de xeneqîyayê la nêmerdê, yanî merdimê vindîbiyayî rê tenya tebîet wahîr vecîyayo.

Sey heme dewanê ma kurdan, tebîetê Cewze zî zaf weş o. Wexto ke ez tenya vecîyena yabanan, bi taybetî şina serê yew tilî. Enê tilî ra vanê Tilê Şêx Evdilheyî. Kişta raşte de zî yew yaban esto, ey ra zî vanê Bêlimê Şêx Evdilheyî. Şêx Evdilhey Cewzijan ra ciya ameyo uca de keye viraşto. Şêx Evdilhey kalikanê mi ra yew o. Ez qijekîya xwu ra derheqê ey de zaf çiyan pêhesîyaya. Vanê yew merdimo zaf namdar biyo. Dima tayê serebutî ey sere de yenê, hêş perneno. Heme malê xwu roşeno dano Hemdî begî. O zî şino nizdîyê Diyarbekirî de yew tepe de miyanê tenyatî bêkes mireno. Badê Cumhurîyetî bawkalê mi Hecî Harûn Hemdî begî dano mehkema, heme malê Şêx Evdilheyî tepîya gêno.

Bi seatan tenya tebîet temaşakerdiş çend weş o. Extîyarê ma vanê “Gureyê Homayî nexşîn ê!” Tewir bi tewir darî têkiştê de berz biyê, kê vanê qey hunerê xwu nawnenê ma. Seke ma ra vacê “Ma pêro bi rengê xwu rind ê û bi rengê xwu estê. Û ma caran semedê tehmê dinya yewbînî nêkişenê. Her kes risqê xwu weno. Şima qet dîyo ma sewbîna daran ra vato gereka şima zî bibê sey ma? Miyanê ê daran ra tewr zaf yew dara simzêre bala mi ancena. Ena dara simzêre miyanê yew zinarê zixmi ra xwu veto û derg biya. Zinar nêeşkayo verba têkoşînê cûyayişê ena dare de deyax bikero, şeqîyayo û ena simzêre miyan ra vecîyaya. Ena simzêre nika seke sey yew mêrxasî hêzê xwu nişanê ma dana.

Temaşakerdişê min yê tebîetî heta ke roj şi awan dewam kerd. Dima ez ewnîyaya her ca biyo tarî, tepîya ez ageyraya ver bi dewe şiya. Ez ameya miyanê dewe. Gama ke ez verê qehwexaneyî ra vîyartêne ke şêra keye, seba ke şan bi, tu kes serê rahîran de miyanê kuçayan de nêasayne. Ez tayê aver şiya, ewnîyaya ke yew merdim serê peyarayê yew dikanî de, miyanê tarîtîya yew hoke de tenya ronişte yo. Eno merdim dûrî ra Xal Mehmedî mandêne. Labelê normal saeta Xal Mehmedî bewlî ya. O ekserîyet dormareyê saete hîrê yan zî çarî yeno uca. Ez şiya nizdîyê ci, mi silam da, ez ewnîyaya ke Xal Mehmed o. Mi va “Xal Mehmed ti ena saete de tiya se kenê?” Va “Yaw mi saete têtemiyan kerda. Ez hewn ra wurişta, mi ewnîya saete ra, mi va qey saete hewtê serê sibayî ya, mi va ez yew tûr bierzî serê rahîrî. Mevace ke saet hewtê şanî ya. Keye de zî kesê mi çinê yo, mi ra vaco ti ena saete şinê kamca.” Ma piya peşmirîyayî. Dima dewam kerd va “Ti ena saete kamca ra yenê?” Mi va “Ez yaban ra yena.” Va “Werrekna ez zî bieşkayene şêrî yaban. Ax, ena extiyarîye zaf zor dana mi.” Dima tunekê xwu ra di hebî cixarayê tutinî vetî. Înan ra yew daye mi, a bîne zî ey girewtê. Ma cixarayê xwu tavistî û gelek behsê derd û kulê dinya ra dima, mi ra va “To a roje mi ra persê sebebê şiyayişê min ê xerîbîye kerdbi, ne?” Mi bi xemgînî va “Ê”. Dima dewam kerd va “Ax axx! A ke mi sere de amaya, wa dişmenê mi de nêro. Ez to rê senî vacî…”

Dima, dewam kerd, va “Ez hema qij biya maya mi rehmet kerd. Pîyê mi şi reyna zewecîya. Ma di birayî û di wayî bêkes û belengaz meydan de mendî. Seba ke ez pîlê înan biya, heme bar mi mil de mend.

Hamnanî ma serê banan de rakewtêne. Şewe waya min a qijê wurzena ban ra kewena war. Merde. Hema ez banderê şiyayişê maya xwu nêbiya, ena dorime waya mi. Ma keyeyê dapîra xwu de mendêne. Dapîre zî seba ke nêweşa weremî biye, nêeşkayne biewnîyo ma ra. Der û cîranan ma miqayt kerdêne.

Rojêk, mi va ‘Yew roje nîya di rojî nîyê, ez ganî tiya ra şêrî, se beno wa bibo.’ Mi da piro ez şiya Diyarbekir. Diyarbekir de Berê Mêrdînî de ez wenişta yew ereba. Ena ereba se ra şina, ez nêzana. Ma şî yew tesîsê arisîyayişî de vindertî. Ez ereba ra ameya war û mi vazda. Şoferê ereba va ‘Dur dur dur!...’ Ez vinderta. Şofer Urfayij bi. Mi ra va ‘Ti kam ê, se ra şinê?’ Mi va ‘Ez keye ra remaya, ez nêzana se ra şina.’ Şofer wahîrê rehme vecîya. Mi ra va ‘Oxil ti ziwan nêzanê, çiyêk nêzanê. Dinya pîs a, ez tersena ti yew xafilbela de şêrê.’ Enê merdimî ez berda keyeyê xwu. Mi keyeyê ey de sere û cilê xwu şutî. Cilê neweyî dayî mi ra. Se kerd nêkerd nêeşka mi îqna bikero ke ez tepîya ageyrî Diyarbekir. Teselîya xwu mi ra viste. Tayê pereyî dayî mi, heqê bîleta mi birna û dima ez teslîmê yew şoferî kerda. Enê şoferî ez berda Adena.

Adena de o wext xanî estbî. Ez pê ê peran şiya yew xane de panc rojî menda. Mi çiyêk nêzanayne. Ez xwu rê her roje kar geyrayne ke bixebitî. Rojêk, ez raştê di hebî kirdanê ma ameya. Mi înan ra va mi rê kar bivînê, ez xwu rê bixebitî. Înan mi ra va ‘Simsarî estê. Senî ke simsarê heywanan estê, înan roşenê, dîmsarê însanan zî estê. Simsarê însanan eke yew merdimi rê kar bivînê, hem ey ra heqê xwu gênê, hem zî wahîrê karî ra simsarîya xwu gênê.’ Ez şiya mi yew simsarî ra va mi rê zî kar bivîne. O wext, Adena de tewr meşhûr karê hergelecîtî û bekçîtî bî. Mi va ‘Ez zaf peran nêwazana, hema ez veyşan nemanî bes o.’ Simsar rojêk ame mi ra va ‘Mi yew axayî het de tam to gore yew kar dîyo, ti xebetîyenê?’ Mi qebûl kerd. Nika seke aşma merdimî çer milyarî bo, mi bi di milyarî qebûl kerd.

Ez Adena de verê Qele Qapî de vinderta. O wext, Qele Qapî cayê dizdan, berdoşan, emeleyan û uçkaxitçîyan bi. Nîm seate dima yew merdimo forsin, cilê rindî piradaye ame. Ez ewnîyaya pira, seke yew merdimo baş bo. De kê bi insanî nêzanê. Va ‘Oyo ke simsarî behsê ci mi rê kerd, ti yê?’ Mi va ‘Ê.’ Mi ra va ‘Bê ma şêrê.’ Ez kewta ey dima. O se ra şino, ez ha ey dima. Ma şiyî yew mekan, ez ewnîyaya ke serê masayan de tewir bi tewir werd esto. Mi mirêkî ra va ‘Şima zehmet kerdo, hende werd mi rê amade kerdo. Ez di loqmeyî vêşêr nêwena.’ Mêrik huya û mi ra va ‘Tiya lokanta ya. Lokanta de merdim qasê peranê xwu werd weno.’ Mi nêzanayne heta nika çiyêko winasî esto. De qey mi caran teber dîyo!

Werd ra dima ma weniştî yew pîqabe şiyî keyeyê mêrikî. Keyeyê mêrikî dewa Necar ya qezaya Mîsîs de bî. Di hebî keynayê mêrikî, yew veywe, yew zî cînîya ci mendêne. Ma ke şamî zî werde, cînîya mêrikî ez berda yew oda, mi ra va ‘Şo uca de sereyê xwu bişuwê, enê cilan bide xwu ra.’ Tabî, ma ziwanê yewbînan ra zêde fam nêkenê. Seba ke pîyê mi malim bi, mi çend çekuyê Tirkî fam kerdêne. Ez şiya hemam ke sereyê xwu bişuwî, ez ewnîyaya ke yew bêdrok, yew tase û di hebî çirran vêşêr çiyêk çinê yo. Mi kerd nêkerd, mi nêzana ê çirran akerî û sereyê xwu bişuwî. Çimkî mi dewe de zereyê keyeyî de çirrî nêdîbî. Nêke zereyê keyeyî de, mi tu ca de çirrî nêdîbî. Dima mi veng da, mi va ‘Ez çawa sereyê xwu bişuwî?’ Cîneke fam kerd ez nêzana hênî akerî, ameye mi rê hênî akerd, dima çirra awa serdine û çirra awa germine mojnayî mi. Mi sereyê xwu şut, ez hemam ra vecîyaya. Ez ewnîyaya ke înan sifre amade kerdo. Ma şamîya xwu werdê.

Ma hema serê sifreyî ser o yê, zerrîya mi biye tenge, ez bermaya. Çimkî mi emrê xwu de yew kesî ra zî caran hende eleqe nêdîbî. Êyê ke o keye de bî, pêro mi rê bermayî. Înan mi ra va ‘Nika ra dima ma to rê wahîr vecîyenê. Ma to rê hem mayîtî, hem zî pîyîtî kenê. Tenya di çiyan meke bes o: zûrî yew, dizdî didi.’

Wextê rakewtişî ez şiya serê cila xwu de rakewta. Ez yew kişte ra zaf keyfweş a ke raştê eno hewa merdiman ameya. La yew kişte ra zî ez tersena. Ti zanê çi semed ra? Ez vana, eke enê merdimî mi rê hende weş reftarî kenê, beno ke yew sosret biyarê mi sere de.’ A game, eno fikir kamca ra ame mi hiş, ez nêzana. La verînanê ma sey ge-ge vatêne ‘Şima şiyî yew ca, yan zî cayêk de yew şima tepîşo, şima dima nêşêrê. Ê armenî şima benê serebirnenê ha!’ O vate ame mi vîr, mi va ‘Nêbo ke enê ê gawurî bê. Nika do bêrê pê darey milê mi bibirnê…’ Heta serê sibayî tersan ver hewnê mi nêame. Yanî, mi bawer nêkerdêne merdimê hende pankî estê.

Ez gelek wext verê ê merdiman de menda. Ez ke biya gird, mi înan ra va ‘Êdî ez şina.’ Înan kerd nêkerd mi va ‘Ez şina.’ Ez ewnîyaya ke fek mi ra veranêdanê, mi va ‘Ez ageyrena Diyarbekir.’ Mi uca de yew zûrî zî kerd. Nika çi gama ke yeno mi vîr, ez xwu rê vana dêmek ez yew merdimo baş nêbiya ke mi ê merdimî caverdayî.

Dima, ez zafê bajaranê Tirkîya ra geyraya. Mi zaf bêrîya welatî kerdêne la mi nêwaştêne ez bêrî welat. Rojêk, ez ha Kapadokya da. Ez binê yew dare de ronişta. Ez bi hesreta welatî veşena. Mi yew lûlî girewte xwu fek, cenite. Mi çimê xwu qefelnayî, ez tenya alemê hîsanê xwu de cûyayne. Gelek wext dima mi çimê xwu akerdî, ez ewnîyaya ke yew keyneke ha verê mi de. Keyneke turîste bî. Kam wext ra uca ya, ez nêzana. Keyneke mi ra bi Kurmancî va ‘Tu kurd î?’ Mi va ‘Erê.’ Ena keyneke welatê Fransa ra bî. Mi ra va ‘Ez Enstîtuya Kurdî ya Parîsî de Kurmancî mûsaya.’ Mi ra va ‘Mi vengê lûlîya to ra nas kerd ke ti kurd ê.’ Halê min ê madî zî baş bi. Mi yew kitab de yan zî yew rojname yan zî yew kovare de tarîxê çiyêk biwendêne, mi dayne piro ez şiyênê mi uca dîyêne. Ti Qonya de Eladîn Tepesî vacê, Trabzon de Manastirê Sumela vacê, ti Çanaqele vacê, ti Îstanbul vacê… Ti kamca vanê vace, ez şiya. Mi fîlmê Yılmaz Güney Înce Cumalî û fîlmê Tarık Akanî Îsa, Musa, Meryem de kaykerd. Fîlmê Înce Cumalî de rolê mi çi bi, nîno mi vîr, la fîlmê Tarık Akanî Îsa, Musa, Meryem de rolê mi yeno mi vîr. Fîlm de to dî panc tene merdimî sereyê înan rût o, cilê sipî piradaye yê, dorûverê yew dara simzêre de şinê û yenê. Miyanê înan ra oyo ke erebane ceneno, a o merdim ez a.

(Fîlm de, Xal Mehmed sehneyanê deqaya 55:40 ra hetanî 57:15 kay keno. Koma Xal mehmedî peynîya fîlmî de zî di sehneyan de kaykeno)

Rojêk ez û çend hebî hevalê xwu ma raywanîye de yê. Ez rakewte biya. Ma ameyî nizdîyê Sêwasî, erebaya ma qeza kerde. Miyanê hevalanê mi ra, di tenan rehmet kerd. Raşta ci ez zî mirena. Mi benê erzenê morg. Senî beno ez nêzana, yew personel yeno ma ser ra geyreno. Linga xwu dano kaleka mi ro ke kaleka mi germin a. Fam keno ke ez gane ya, ca de veng dano doktoran. Êdî midaxale kenê. Ez şeş hewt aşmî nêweşxane de menda. A qeza ra dima, mi wicûdê xwu ra tu xeyr nêdî. Badê, tayê dewijanê ma ez dîya arda dewe. A roje ra nat ez Cewze de cûyena.

Belê, bi kilmîye hîkayeya mi wina ya.

* * *

Beyntar ra hîrê-çar rojî viyartî. Ez pê arqilyaya ke Xal Mehmed qet nêaseno. Mi wahîrê qehwexaneyî ra pers kerd, va “Xal Mehmed çend rojî yê nêameyo.” Mi serê rahîrî de yew-di kesan ra pers kerd, pêrune eynî cewab da va “Ma nêdîyo.” Ez şiya dikanê Sedatî. Xal Mehmed demo peyîn de şiyêne dikanê Sedatî. Sedat yew merdimo haydar û zanaye yo. Rewşa ruhê însanan ra baş fam keno. Coka Xal Mehmed ge-ge şiyêne dikanê ci, ey û Xal Mehmedî xwu rê xeberî dayne. Sedat biyo çend serrî ke beşe Malimîya Zanayişê Sosyalî (Sosyal Bilgiler) ra mezûn biyo la tayîna ey nêvejîyaya. Badê, bi keda xwu xwu rê dikanê telefonan akerd û pê debara xwu keno. Ez şiya mi hal û mesela Sedatî rê vate. Sedatî va “Hayîya mi ey ra esta. Raşt a zî Xal Mehmed çend rojî yê ke nêaseno.” Senî ke destê Sedatî bi veng, min û Sedatî ma piya da piro şiyî keyeyê Xal Mehmedî.

Ma ke resayî keyeyê Xal Mehmedî, mi bexçeyê Xal Mehmedî dî, yew dej, yew huzin ame serê sîneyê mi de ronişt ke qet mepersê. Halê ê bexçeyî o verîn ra tu eser nêmendbi. Darê ke fekê berî de bî, pêro pilusîyaybî. Vilîkê ke reng bi reng akerdêne, nika bibî wuşk. Bexçe wêran aseyne. Belê, nika seke boya mergî keye ra bêro. Nê, boya mergî nê, seke boya tenyatî keyeye ra bêro. Ma berê bexçeyî akerd şiyî zere. Ma ewnîyayî ke Xal Mehmed serê yew sedirî de, miyanê yew nivîne de rakewte yo. Ey senî ke ma dîyî, hêz da xwu ke wurzo labelê nêeşka xwu raşt bikero. Ma şiyî verê ey de roniştî. Ma halê ey pers kerd. Xal Mehmedî çimê xwu akerdî, wina xorîn xorin ewnîya zereyê çimanê ma ra û dima enê vateyî fek ra vejîyayî: “Ez mirena. La nêweşîye ra nê, bêkesîye ra, bêtalîhîye ra, tenatîye ra...”

Cewze, 14.07.2022