Xebata Gramerî!

Birêz Sebahedîn Gultekînî bi kirmanckî (zazakî) kitabê gramerî amade kerdo. Weş û war bo, keyeyê ey awan. Xizir linga ey kemere meverdo.

Seke ma zanenê, giramerî kirmanckî ser o bi tirkî da-des kitabî amade bîyê. Xebata Deniz Gunduzî, xebata Munzur Çemî, xebata Harun Turgutî, xebata Çekoyî… Kitabê ke bi kirmanckî amade bîyê, kêmî yê. Seba ke bi kirmanckî amade bîya, ez xebata birêz Gultekînî muhîm vînena.

Kitab 2010 de Enstîtuya Kurdkî ya Îstanbulî neşr kerdo. Merdim didil maneno ke verî nuştoxî tebrîk bikero yan neşrkerdoxî. Na enstîtu 19 serrî yê ke cayêkê sey Îstanbulî de bi nameyê kurdan karî ser o ya. Xeylê kar û bar kerdo. Pancas ra zîyadêrî kitabî vetê. La na reya verên a ke kirmanckî ser o xebatêka xo bena.

Çimê mi ke gina bi nameyê kitabî ro ez şaş menda: “Ro Ser Zarawaya Kirmanckî Xebata Gramerî” Temam. “Zarawa”, “kirmanckî”, “xebate”, “gramer” ra fehm beno ke kitab dîyalekta kirmanckî ser o amade bîyo. Ma sere û qine qey wina kewtê têmîyan?

Ez ser o fikirîyaya. Homayî ra ke ez hebêk kirdaskî (kurmanckî) zanena. Ma êyê ke nêzanê çi wele xo ro bikerê!

Ma ke nameyê kitabî bi kirdaskî nuşt, wina beno: “Li Ser Zaravaya Kirmanckî…” “Li ser”, kirmanckî de yeno manaya “ser o/ro”yî. Seba ke kirmanckî bibo sey kirdaskî, birêz Gultekînî “ser o”yê kirmanckî girewto kerdo “ro ser”. Helal bo! Çi keleşêr û şêrgeleyê ma estê!

Ma kitabo ke nameyê xo wina çewt-çewtela bo, mîyanê xo caran rast-rastela beno?

Xeletîya birêz Gultekînî çi ya?

Eke merdim rîpel bi rîpel binuso, beno ke kitabê birêz Gultekînî ra hîna qalind kitabêna vejîyo meydan. Ez wazena xeletîyan ney, çimeyanê xeletîyan rêz bikerî:

1.Kirmanckî ser o tespîtê ey ê bingehînî xelet ê.

2.Termê gramerî goreyê keyfê xo ra name kerdê.

3.Hetê gramerî ra tewirê çekuyan xelet tesnîf kerdê.

4.Seba ke bimano gramerê kirdaskî, gramerê kirmanckî xeripnayo.

5.Masa ser o goreyê keyfê xo ra qaydeyê gramerî afernayê û daxilê kirmanckî kerdê.

Bi no hawa (tore) nêbeno. Bi no hawa kirmanckî aver nêşina. Apey manena, zerar vînena. Ez bawer nêkena ke nîyetê birêz Gultekînî wina bo. Ganî birêz Gultekîn xebata xo û kirmanckî bîyaro têver. Faydeyê xo çi yo zerarê xo çi yo?