Xirîstîyan

Zerrîya mi wazena ez ancî dest bierza meseleyanê etîmolojîyî! Ez se bikera, xeylê çekuyî estê ke sey sey şeytanî mi qurdî kenê ha kenê.

Ez wazena çekuya “xirîstîyan”î ser o bivinda û şima rê îzehet bida ke na çekuye bi esl û feslê xo çi ya, kotî ra yena.

Ez nika ra bivajia; na çekuye safî û safî kirmanckî (zazakî) ya!

Vengê şima ho goşanê mi ra çingeno, şima hê vanê ancî tere-ture qisey keno…

De şima qisaya xo, xo vîr ra mekerê…

Goreyê îtîqadê xirîstîyanan Pî/Babî esto, Laj esto, Ruhulqudus esto.

Pî kam o?

Pî, Heq/Homa yo. Pexamber Îsa vano Heq pîyê min o, seba ke rîyê erdan ser o qisaya ey bizanîya û biyera ca, pîyê mi ez rusnaya rîyê erdan ser. Û Hazretî Îsa bi sînagog, dewe bi dewe, bajar bi bajar gêreno, qisaya pîyê xo vano.

Laj kam o?

Laj, Hz. Îsa yo. O lajê Heqî yo delalî yo. Hz. Îsa vano:

“Ez û pîyê xo, ma yew ê (Yuhanna 10:30).” “Pîyê mi ez semedê xo cîya girewta û şirawita bi dinya (Yuhanna 10:36).” “Ez ke karê pîyê xo nêkena, şima îmanê xo bi mi meyarê (Yuhanna 10:37).”

Hz. Îsa zaneno şagirtanê ey ra Yahudayo lajê Sîmun Îskarîotî pê xayînîye keno. Waxto ke Yahuda bişoro gerreyê ey bikero û ey bido dest, Hz. Îsa zaneno ke êdî wextê xo bîyo temam. Coka şagirtanê xo rê wina vano:

“Domanênê! Leyê şima de wextê mi kêmî mendo. Şima pê mi gêrenê, la seke mi cihudan rê vato, ez nika şima rê zî vana; cayo ke ez şona, şima nêeşkenê biyerê uca (Yuhanna 13:33 ).”

Ruhulqudus kam o?

Ruhulqudus, keso nesîhetkaro ke Îsayî dima yeno rîyê erdan ser, o yo: Hz. Îsa şagirtanê xo rê vano:

“Kam ke mi ra hes keno û qisaya mi ano ca, pîyê mi zî ey ra hes keno (Yuhanna 14:23).” “Eke şima mi ra hes kenê û qisaya mi anê ca, ez zî pîyê xo ra minet kena û o, seke hetanî peynîye leyê şima de bo; yewna nesîhetkarî, Ruhulqudusî şima rê rusneno (Yuhanna 14:15-16).” “Hîna ke ez mîyanê şima de ya, mi nê qisayî şima rê vatî. La nasîhetkar, Ruhulquduso ke babîyê mi şima rê rusneno, do her çîyî şima rê bivajo û çîyo ke mi vato bîyaro vîrê şima (Yuhanna 14:25-26).”

Ez zanena, çîyo ke mi nuşto, şima zî pê zanenê. Şima zî zanenê xirîstîyanîye de hîrê çîyî estê. La şima bi ziwanê xo wa ney, bi ziwanê tirkî wa zanenê. Eke şima bi ziwanê xo bizanayêne, mi rê nêvatêne, “ancî tere-ture qisey keno”.

Goreyê îtîqadê xirîstîyanan hîrê çîyê ke estê:

Yew, Pî

Di, Laj

Hîrê, Ruhulqudus

Coka, înan rê vanê, “Hîrê-este-yan-”. Bi tirkî, “üçvarlıkçılar”! Na çekuye badê-badê vurîyaya bîya “xirîstîyan”.

Ez tere-ture qisey kena ha!!!

__________

* No nuşte "Newepel, Rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare 35, Dîyarbekir 16-31 Çele 2013, r. 6" de weşanîyayo.