MERYEMA MAGDELAYIJE YAN ZÎ SILAMET

Nameyê mi Meryem a: mi ra vanê Meryema Magdelayije. Magdela nameyê dewa min a; uca hêgayê dadîya mi, rezê babîyê mi estbî. Ez Magdela de ameya dinya. Nîmerojêk waya mi Merta emeleyanê ke çewlîg de şixulîyayne rê şerbikan de bîra kiriştêne; la ez desteveng şiyêne înan het; înan peşmirîyayişê mi hewa ra qeşernayne; eke bineyna tîjî bidîyêne seke ez yew meyweya ke resayişî rê hedre ya û do lezetê mi temam bibiyêne, înan bi awiranê xwu ez sehnayne. Çimê mi di heywanê dirinde bî ke kewtbî torra mijanganê mi; hema vajêne fekê mi sey yew zelûyo ke bi gunî masayo siya bi. Boranxane heta fek bi boranan, seleka nanî bi nan, sindoqe bi sîkeyanê ke sûretê qeyserî ser o esto dekerde bî. Merta çimê xwu rincan kerdêne û herfê verînî yê Yûhenayî cihêzê mi ser o neqeşnayne. Dalyanê dadîya Yûhenayî estbî; rezê babîyê Yûhenayî estbî. Yûhena û ez roja veyweyî, ma binê dara încîrêre ya verê hênîyî de roniştbî, ma nika ra giranîya xidare ya seadetê hewtay serran xwu ser o hîs kerdêne. Eynî melodîyê dansî do veyweyê keynayanê ma de zî biameyne cenitiş; mi nika ra xwu bi tutanê ke înan do pîzeyê xwu de wegirewtêne barkerde hîs kerdêne. Yûhena xorînîya tutanîya xwu ra ver bi mi ameyne; seke tekane hevalanê xwu melekanê ke nêasenê rê peşmirîyayne; seba ke ez ey bigêrî mi teklîfê qumandanê Romayijî apey açarnabi. Meyxaneyanê ke fahîşeyan tede vera vengo harkerdox yê yew zela mehzûne de sey maran lef dayne xwu ra remayne; awirê xwu rîyo gilover yê keynayanê çewlîgî ra remnayne. Guneyê min o tewr verîn masûmîyetê ey ra heskerdiş bi. Eynî sey micadeleyê babîyê ma Yaqûbî ke melekî dir kerdbi, mi nêzanayne ke ez zî yew reqîbo ke nêaseno dir micadele kena û pêrodayiş semedê enê lajekî bi ke dasîyê simerî miyanê porê eyê vilabiyayeyî de sey helqaya roşnî vindertêne. Hema ke mi ey ra hes nêkerdo û hema ke ey mi ra hes nêkerdo, mi zanayne ke yewnayî Yûhenayî ra hes kerdo. Ez wextê werdê veyweyî yê odaya cînîyan de kunco serîn de ronişte biya; cînîyanê extîyaran goşê mi de nesîhetê delalanê muhabetî û usûlê fahîşeyanê kîbaran wendêne; zele sey yew bakîra naleyne, defê ke ceniyayne sey pirodayişê zerrî tep-tep dayne piro; cînîyê ke sey gilokê çarşewan û weşeyê memikan verisnîye de xwu derg kerdbi, bi yew vengo melisîyaye, seadeto pêt ke do Zamayî bidayne hesidîyayne. Hewş de mêşinê ke milê înan ameyne cirakerdiş sey masûmanê destê qesabanê qral Hîrodesî de bi vengo sote kalayne; dûrî ra, mi kalayişê Vereko ke berz beno şino asmîn nêşinawit. Dûyê serê şanî her çiyê odaya berze ya rakewtişî lêl kerd; roşnê rengê wele de mehnaya bîçiman û rengê çiyan miyan ra wedart; mi serserîyo rengeşte ke serê goşeyê masaya camêrdan de, miyanê eqrebayanê xwu yê feqîran de roniştbi nêdî; bi yew destkerdiş, bi yew maçkerdiş yew cuzamo wina sosret pêşkarê ciwanan kerdêne, ena nêweşî ê mecbûr verdayne ke her çî ra aqitîyê. Mi mewcûdîyetê Tehrîkkarî ferq nêkerd ke fek ci ra veradayiş qasê kerdişê guneyî şîrîn kerdêne. Berî gêrîyayî; seba ke şeytanan kung bikerê boyê weşî ameyî veşnayiş; ma tenya ameyî verdayiş. Gama ke mi çimê xwu berz kerdî, mi ferq kerd ke Yûhena seke şahîya veyweyê xwu de, eynî seke bi minasebetê pîrozkerdişî bivîyaro meydano ke bi qelebalixî dekerde yo, wina xwu ra şibi. Lerzayişê ey tenya dej ra bi; rengeştişê rîyê ci tenya şerm ra bi; tersê ey tenya seba ke do qewetê ruhê ey çinê bo ke bibo wayirê Homayî ra bi. Mi fam nêkerd ke Yûhena rîyê xwu îkrih ra yan waştiş ra qermiçneno; ez bakîre biya, xwura her cînîya ke hes kena yew masûma reben a. Çimê ey de sûcê bedenî o tewr xirab; guneyo ke meşrû hesibiyeno; bêke ez bipersî, mi dima fam kerd ke ez guneyo ke merdim nêşermayeno tede gilolo beno û seba ke caîz o coka hîna rezîl o, û seba ke tehlîkeyê ceza werdişî çinê yo zî hîna sosret o, temsîl kena. Seba ke ez keynayanê ke o esla nêeşkeno bireso înan la semedê înan yew hêvîya nimitîye xwu zere de weye keno û şino nizdîyê înan ra aya ke tewr baş xwu pêşena ez biya, coka ey ez weçînaya; mi seydê ke hîna zêde eşkeno înan biqefelno ra îkrihkerdişê ci heqdar vetêne; êdî ez yew cînîya ke serê nivîne de ronişta û xwu bi asanî pêşkêş kena ra wetêr çiyêk nêbiya. Bêîmkanîya mi dir şabiyayişê ci, mabeynê ma de yew pêmendişê tenaquzê cinsî yê yew pêmendişê ke mabeynê di însanan de pêbawerî şikneno û heskerdişî aver ano ra hîna hêzdarêr ardêne meydan: ma her diyan zî waştêne ke yew îradeyê ma ra xurtêrî rê sereyê xwu ronê, xwu teslîm bikerê û bikewê dest; seba ke ma yew heyato newe bixeliqnê ma şiyêne ke heme dejan verar bikerê. Enê ruhê pordergî ver bi yew Zamayî vazdayne. Çareyê xwu ariznabi camo ke helmê ey ver gewr biyêne. Çimê rincanî yê astereyan êdî ma teqîb nêkerdêne; hetê wetê berî de keynaya xizmetkare goşê xwu nabi berî ser, belkî zen kerdbi ke hîşqehîşqê bermişê mi nalayişê eşqî yo. Miyanê şewe ra yew vengo ke hîrê rey veng dayne Yûhenayî berz bi; Yûhenayî pencera akerde, seba ke xorînîya verisnî bipeymawo xwu çewt kerd, ey Homa dî. Mi tenya tarîtî, yanî pelerînê Ey dî. Yûhenayî çarşewê nivîne kaş kerdî berdî, yewbînan ra girêdayî ke bikero resene; asterekî erd de sey astereyan çim şiknayne, Yûhena eynî seke asmîn de asnawberî bikero aseyne. Eno qaçaxo ke muqtedîr nîyo yew cînî bi verarê Homayî tercîh bikero verê çimê mi ra vindî bi. Mi berê odaya xwu ya tenya yew şiyayiş tede biyêne rê hêdîka akerd; mi meymananê ke verê berê keyeyî de bi xirexir rakewtebî ser ra çil da; mi pelerîno kukuletayin yê Lazarî çangilê kincan yê dêsî ra girewt. Şewe qaso ke merdim nêeşko rêça linganê îlahîyan erd de bigeyro tarî bî; kerrayê peyarayiran ke ez verdiyayne ci, kerrayê ke vejîyayişê mektebî de mi ser ra çindik dayne nêbî; reya verîne biye ke mi keyeyî wina dîyêne, eynî seke cînîyê bêwayirî yê kuçeyan înan vînenê. Goşeyê kuçeyanê wayirê şuhretê xirabî de ancî nesîhetê mustehcenî feko bêdindan yê cînîyanê delalê muhebetî ra rişîyayne; viriteyê serxweşîya înan yê binê rêza kemberê cayê bazarî de golekê şerabî yê şênayîya veyweyî ardî vîrê mi. Seba ke dewrîyeyî mi nêvînê ez vîyero texteyin û sergirewte yê xane ro hetanî odaya milazimê Romayijî vazdaya. Eno xêvik bi şerabo ke sifreyê Lazarî de semedê şerefê mi qedehî noş kerdbî hema zî serxweş bi, ey mi rê ber akerd; bêguman ey va qey ez ê cînîyanê şenikan ra ya ke o mûsayo înan bigêro nivîna xwu. Mi kukuletaya xwu ya peşmîya siya ra rîyê xwu ser ra wenêdarte; seba ke mesela wicûdê mi bî, coka mi hîna rehet hereket kerd: gama ke ey ez şinasnaya, ez rewna ra bibiya Maria Magdelena. Seba ke hîs nêkero û xwu mecbûr nêvîno awa bêtehme ya waştişê xwu yê nefsanî dekero miyanê merhemetê şerabê xwu, mi nêva Yûhenayî şewa veyweyê mi de ez terk kerda. Mi destûr da ke o zen bikero ez nîsbet bi qolanê eyê mûyînan destanê nîşanîyê xwu yê ke tim kerdêne têzere tercîh kena. Mi Homayî dir remayişê Yûhenayî sey sirrê ey xwu zere de nimit. Tutanê dewe dî ke ez ça ya; înan ez daya kerrayan ver. Lazarî zen kerd ke do cesedê Yûhenayî vejo, dereyê arêyeyî da pankkerdiş; Merta wexto ke verê xane ra vîyarte sereyê xwu kerd xwu ver; dadîya Yûhenayî ameye mi het û hesabê qaşo întîxarê lajê xwu yê yewekî persa; seba ke heme bawer bikerê yew merdimo ke vindî biyo sey gêjan mi ra hes kerdo, ez fikirîyaya ke eno hîna tay merdimî fîneno, coka mi xwu midafea nêkerd. Aşma badê pey Maryûsî emir girewt ke Xezza de beşdarê Tumena diyine ya Filîstînî bibo; seba ke ez mewqîyo hîrêyin yê erebeyo ke zemananê tewr verînan ra nat pêxemberan rê, feqîran rê, eskerê ke îzin girewto rê û mesîhan rê ameyo abirnayiş de xwu rê yew ca bivînî ez nêeşkaya pereyo ke hewce kerdêne peyda bikerî. Seba ke ez qedehan pank bikerî xandarî ez xwu het de verdaya; ez patronê xwu ra sinetê hîleyanê waştişê cînsî mûsaya. Cînîya ke Yûhenayî dîbî nişka ra kewtbî halê cînîyanê tewr kewteyan û eno bi weşê mi şiyêne; her derbe, her maçkerdişî şekil dayne yew wicûdê min o bîn ke heskerdoxê mi destê xwu nêsawito rî û memikanê ê wicûdî ra. Yew bedewîyo wayirê karwanê deveyan vera reyêk mi bigêro verara xwu de razî bi ke mi bibero Yafa; yew qaptanê Marsîlyayijî ez girewta keştîya xwu; mi peynîya keştî de xwu derg kerd û mi xwu teslîmê leqayişo germin yê keştî kerd ke pêlanê kefinan yê behrî ver leqayne. Yew fîlozofê Yûnanijî Pîre de, yew bar de, zanayişo ke yew biçîmo bîn yê sefahetî yo mûsna mi. Îzmîr de, sayeyê destakerde biyayişê yew bankadarî de ez mûsaya, madeyo ke zereyê îstîrîdye ra vejîyeno û posteyê heywananê wehşîyan posteyo viran yê cînî çiqas nermek keno; wina bi ke cînîyan hem werrebê xwu bi mi ard hem mi ra hesedîyayî. Qudis de yew Fêrisî ez mûsnaya ke rîyakarîye xwu rê bikerî edet, ke sey boyaxî rîyê merdimî ra caran nêvejîyena. Qeyserîye de, yew batakxane de, yew mêrikê felicinî ke şîfa dîya mi rê behsê Homayî kerd. Melekî zaf xebitîyayî ke ancî Ey apey biberê asmîn, înan zaf lavey kerd, la Homayî kahînî kepaze kerdî, zengînan ra nengî çînayî, nîfaq dekerd miyanê aîleya înan, cînîya ke zîna kerdbi efû kerde, her ca de o mesleko rezîl yê Mesîhî îcra kerd û dewe bi dewe geyrayişê xwu dewam kerd. Roje bêro do ebedîyet bîle rexbet bivîno: ê rojanê sêşemeyan ra yewe de ke tenya kesê namdarî dehwet kerdêne, ame vîrê Şimûnê Fêrisî ke veng bido Homayî zî. Sirf seba ke ez yew reqîbo hîna xeşîm vejî vernîya enê Dostê fewqiledeyî mi hende kelsûyîtî kerdbî: eke mi Homa tehrîq bikerdêne eno ameyne a mehna ke delîlo sereke yê Yûhenayî heta bi heta destê ci ra gêriyayo; ameyne a mehna ke ez do zor bidî ey û o zî bi temamê giranîya bedenê xwu ancî bikewo mi ser. Seba ke Homa çinê yo, coka ma gune kenê; seba ke yew çiyo bêqisûr raştê ma nîno, coka ma benîademan dir piya benê. Seba ke Yûhenayî vatêne qey Homa tenya camêrd o, coka do yew sebebê ci nêmendêne ke herinda Homayî de memikanê mi tercîh bikero. Seke ez şina balo mi wina xwu xemelna; seke ez do şêrî nivîna yewî mi wina boyî sawitî xwu ra. Ez senî ke dekewta odaya ke tede ziyafet diyayne fekê her kesî akerde mend; hewarî bi terso ke pêşê fistanê mi sawîyeno erd ra û eno sebeb ra do nêweşî pêşkarê înan bibo, bi qîrayiş wuriştî payan; çimê enê însananê başan û binamûsan de seke daîma gunî mi ra şina ez qirêj biya. Tenya Homa serê sedirê melextî ra nêwurişt; mi linganê ey ke temamê rayiranê cehenemê ma de şiyayiş û ameyiş ra heta bi aste werîyayê, porê ey ke astereyî tede sey aspican xilxilîyenê, çimanê ey ê xişnan û zelalan ke sey yew perçeyê ke asmîn ra ci rê mendê ra tavilî o şinasna. Qasê dejî çirkîn bi; qasê guneyî qirêj bi. Mi tifê xwu qurtna û ez şiya çokan ser. Qewetê mi çinê bi ke ez yew leqmatike îlaweyê giranîya qehrê ke Homa anceno bikerî. Mi tavilî fam kerd ke ez nêeşkena ey tehrîk bikerî, çimkî mi ra nêremayne. Seke ez biwazî viranîya guneyê xwu hîna baş bitemernî, mi porê xwu akerd; mi şûşeyê xatirayanê xwu vernîya ci de rişnayî erd. Mi fam kerd ke eno Homayo teberê qanûnan de êdî Teslîsê ke di kesî mendê û şaş biyê xwu dima verdayê, yew berê serê sibayêk ra herikîyayo şiyo teber. Amebi ke xana zemanî de bibo meyman; ey xwu semedê raywananê ke ruhê xwu nêdayne ci la ey ra heme zewqê mişexesî teleb kerdêne sey mifrîsan xerc kerdbi. Ey hevaltîya heydûdan rê, xwu sawitişê cuzaminan rê, çorsîya zabitayan rê tehemul kerdbi: o zî sey mi kedero sosret yê aîdê her kesî biyayişî rê razî bibî. Hema nika ra destê xwu yo pîl ke mendêne destê cesedê ke gunî ci ra ancîyaya, na sereyê mi ser: tenya çiyo ke ma kenê bedelnayişê esaretê xwu bi yewna esaretî yo: gama ke cinî tam zereyê mi ra vejîyayne, Homa dekewt zereyê mi. Yûhena heyatê mi ra ame rutiş, seke nuştoxê Încîlî semedê mi tenya Mizgîndayox bi: ez ke Çîle dir rî bi rî biya, mi eşq kerd xwu vîr ra. Mi safîtî sey yew rayir ra vejîyayişê bêterî qebûl kerde; mi miyanê koma hewarîyanê mêşinanê ke aşiqê Şiwaneyî yê, hêgayan de mexel kewtê û serdan ver xwu anto pêser û xunawî û hesirê çiman ver sey tûra miyanê awe lerzenê de şewê bêhewnî vîyarnayî. Ez merdeyanê ke pêxemberî seba ke înan bikerê gane kewtê înan ser hesedîyaya. Tedawîkerdişê mucîzewî de mi hekîmanê îlahî rê ardim kerd; mi çamûr sawit çimê înanê ke kor ameyê dinya ra. Roja werdî yê Beytanya de, bi tersê ke do Yûhena bêro û serê kursîya ke ez ser ra wurişta de, binê ê çokanê îlahîyan de ronişo, ez têkilê îşê Mertaya ke mi ver ra vazdayne her karî û xizmet kerdêne nêbiya. Mi bi hesirê çiman û qîrayişê xwu kerd ke eno keso bi şefqet yê wayirê kerametî heyato diyin bido Lazarî: eno merdeyo ke bi kefenê xwu ameyo qundaxkerdiş û sifqêra berî de gamanê xwu yê ewilînan erzeno, hema vajêne ke tutê ma bi. Mi seba ey murîdî arêdayî; mi destê xwu yê bêrengî dekerdî miyanê awrêja Şamîya Peyîne; gama ke Kefaret diyayne, mi Koyê Zeytûnêran de nobete girewte. Mi hende ey ra hes kerd, êdî mi fek ci ra verada ke ez pîzeyê xwu pê biveşnî: heskerdişê mi dîqet kerdêne ke o qehro ke ey keno Homa bizêdno. Seba ke ez meslegê ey Xelaskarîye mehf nêkerî, sey yew dostika ke zewacê mêriko ke ci ra hes kena rê razî biya, ez mergê ey rê razî biya: gama ke odaya pawitişî ya qesra walîyî de Pîlatûsî ma ra waşt ke ma mabeynê yew heydûdî û Homayî de tercîhê xwu vajê, ez zî sey înanê bînan qîraya ke Barnabayî serbest verado. Mi dî ke ey nivîna verarde ya veyweyê xwu de xwu derg kerd: ez biya şahidê wehşîyane girêdayişê reseneyan, lewkerdişê sungerê ke hema zî xinûqîya behran ser o estbî, derbê rime yê leşkerê ke waştêne qelbê cinawirî qul bikero ke newe ra nêwurzo û gunîya îstîqbalî nêmisno. Mi hîs kerd ke ena teyra zarweşa dirinde ke berê zemanî ra ameya mîxkerdiş çareyê mi de perpetîyena. Yew vayê mergî sey vaycenî asmîno dirîyaye qelişnayne; dinyaya ke bi giranîya xaçî herikîyayne, ver bi vereşanî ser çewt biyêne. Qaptano ke rîyê ci de reng nêmendbi, bi dîreganê keştîya xwu ya ke rîyê guneyî ra awe de xerq biyêne de girewtbi: lajê necarî kefaretê xetayanê hesabî yê Babîyê xwu yê Ebedî dayne. Mi zanayne îşkenceyo ke vîneno tu feyde nêkeno; tekane netîceyê enê înfazî do bi însanan bidayne mûsnayiş ke bieşkê Homayî xwu sere ra dehf bikerê. Mehkûmê îlahî tenya tovê gunî yê bêfeydeyî rîyê erdî de vila kerdêne. Nobedaran zarê jîwayinî bîlasebeb kefê destê xwu de leqnayne: perçeyê dirîyayeyî yê Gomlekê Bêpeynî qîm nêkerdêne ke kes xwu rê ci ra kincan biderzo. Mi pêlê porê xwu ke rengê ci abiyo bîlasebeb rişna linganê to ser; ez bîlasebeb lebitîyaya ke tekane dayika ke Homayî ra hemîle menda teselî bikerî. Qîrayîşê min ê cînîyane û kutikane nêresayne efendîyê min ê merdeyî. Qet nêbo heydûdan eynî ezab bare kerdêne; tekane çiyo ke mi kerd, binê linganê enê eksenê ke temamê dejê dinya miyan ra vîyarenê de birnayişê qiseykerdişê ey Dîmasê heydûdî dir bi. Nêrdewanî roniyayî, reseneyî ameyî antiş. Homa, rewna ra herrîya mezelî de puyayişî rê amade sey yew meyweya resayîye gilê xwu ra kewt. Reya verîne a game sereyê ey o bêruh xwu arizna polê mi; destê ma yê ke awa zerrîya ma ra sûr bibî eynî sey wextê serê mehsereyan şîrêz girewtbi; Wusifo Arîmetyayij, destê ci de yew fenere, ma ra ver şiyêne; Yûhena û ez, ma binê enê cesedê ke wextê xwu yê ganeyî ra hîna giran bi de diqat bibî; leşkeran ma rê ardim kerd ke ma yew kerraya arêyî fekê mezelî de ronê. Ma bi zor serdê vereşanî de ageyrayî şaristan. Ma vera xwu de newe ra dîyayaişê dikananê ci, tîyatroyanê ci, kustahîya garsonanê meyxaneyan, rojnameyê şanî ke Çîle sey yew xebera basîte danê rê şaş mendbî. Mi şewe bi weçînayişê çarşewanê tewr rindekan ke rojanê fahîşetîya mi ra mendê vîyarnaye; gama ke şefeq diyayne, mi Merta şirawite ke peranê ma gore ma rê boyanê weşan bierîno. Dîkan seke poşmanîya Petrûsî teze bikerê veng dayne: ez, zelalbiyayişê roje rê şaş mende, yew rayirê teberê şaristanî ke tede sayêre Guneyo Ewilîn û mehşilêre zî Kefaret ardêne vîrê merdimî ro şiyêne. Va hetê bakurî ra ameyne, la ancî zî boya cesedê Homayî nêameyne. Rêberîya yew xatira û yew melekê ke rayiro raşt ra averê nêbeno de ez dekewta a şikefta ke tewr xorînîya zereyê mi de ameya kendiş; seke ez şêrî mezelê xwu ser, ez wina şiya nizdîyê ê neaşî. Mi fek heme hêvîyanê Paskalya ra, heme wehdanê ganebiyayişî ra verada. Mi ferq kerd ke kerraya arêyî bi yew nepexnayişo îlahî seraser feteqîyaya: Homa, seke merdim yew nivîna ke hewnê merdimî tede nîno, seke nivîna mergî ra wuriştbi; çarşewê ke ma bexçîwanî ra pars kerdbî mezelê vilabiyayeyî ra şindilîyayne. Heyatê xwu de ena reya diyine biye ke mi xwu verê yew nivîna ke terk biya de dîyêne. Tovê bixûrî erdê mezelî de gilolo biyî, kewtî binê şewe. Dêsan eksê zûrrayişê mêrdeyê şewe ke mird nêbiyo apey şirawitî mi ser; wina xwu ra şiyaye mi çareyê xwu da kerraya çarbere ro. Nêrgizanê sey vewre sipî de tu rêça însanî çinê bî: înanê ke Homa tirawitbi asmîn ro şibî. Bexçîwanê ke xwu herrî ser o çewt kerdbi, yew mişareyê vilikan eşêf kerdêne: ey binê şewqaya xwu ya ke sey hamnanî û xelekanê tîjî dorê ey girewtêne ra sereyê xwu berz kerd; ez şiya çokan ser, o lerzayişê cînîyanê aşiqan ke hîsê miyanê zerrîya înan temamê wicûdê înan ra vila benê zereyê mi ra vila bi. Serê milê ey de tirmixo ke pê guneyê ma pank kerdêne estbi; bi gaca lakê birîsmînî ke Îlaheyê Qederî birayanê xwu rê emanet kerdo dir meqesê bexçîwantî destê xwu de girewtêne. Belkî zî rayirê kokê xwu teqîb kerdêne û xwu amade kerdêne ke şêro Welatê Binê Erdî. Ey sirrê vaşê ziwanekî û ruhdayişê kermikî zanayne; ey ser o bêrengîya mergî mendbî, eynî seke dekewtbi dilqê sosinan. Mi texmîn kerd, çiyo ke tewr verî bikero xwu ra dûrî vistişê ena cîneka gunekare yo. Mi enê alemê vilikan de xwu sey şeytanokî hîs kerdêne. Hewa hende honik bi ke kefê destanê min ê ke ver bi cor abibî seke dusîyaybî yew camî ra: efendîyê min o merde vîyartbi hetê peyê eynaya Zemanî. Helmê nefesê mi sûreto ezametin lêl kerd: Homa penceraya serê sibayî ra sey ekisî ame rutiş. Wicûdê min o ke roşin ci ra nêvîyartêne semedê Ganebiyayoxî nêbiyêne manî. Yew qirçînî ameye, belkî zî xorînîyanê zereyê mi ra ameybî: bi giranîya zerrîya xwu mi erd ro kaş kerd, milê mi şeklê xaçî de, ez kewta: peyê camê ke mi şikitbi de tu çî çinê bi. Ez reyna yew cînîya vîyaye ra hîna veng, yew cînîya ke ameya terkkerdiş ra hîna tenya biya. Axirî, mi fam kerdêne ke bêrehmîya Homayî yena çi mehna. Homa, yew emro ke merdim vano qey kes nêeşkeno herinda merdimî dekero de tenya bi trawitişê mi ra eşqê yew qûlî nêmendbi, mi ra wextêk zerrî qelibnayişê hemîletî, hewnê min ê zarcilanîye, extîyarîya mi de meydanê dewe de venijîyayişê mi, mezelê min ê binê dêsî de ke do tutanê mi ez tede ronayne zî girewtbi. Homayî, mehsûmîyetê mi ra dima guneyê mi zî mi ra tirawitî: wexto ke mi hema newe dest bi fahîşetî kerdêne, Homayî şansê ke ez do vejîyî sehne yan zî Qeyserî bikerî aşiqê xwu zî destê mi ra girewt. Cesedê xwu ra dima xeyaletê xwu zî mi ra girewt: destûr nêda ke ez yew xeyalî dir zî serxweş bibî. Ey sey tewr hesûdê camêrdan, ena rindekîya ke bi mi newe ra nivîna şabiyayişî de gune dayne kerdiş mehf kerde: memikê mi helqetîyenê; ez manena Mergî, ez manena a dostika extîyare ya Homayî. Sey tewr xirabê înanê ke hişê xwu dayo çiyêk ser, ey tenya hesiranê mi ra hes kerd. Labelê enê Homayê ke her çî mi ra girewt, zaf çî nêdayî mi. Tekane çiyo ke kewt mi dest bineyke bineşeyê eşqê ebedî bi: Mi sey yewa ke eleusûl vejîyaya vernîya ey, mi qelbê ci qûlan dir bare kerd. Aşiqê min ê rojanê verî, bêke semedê ruhê mi endîşe bikerê, wicûdê mi ser o derg biyêne; la hevalê min ê zerrî yê semawî dîqet kerd ke tenya enê ruhê ebedî germin bikero, wina ke, nîmeyê mi tim ezab ant. La ancî zî ey ez xelesnaya. Ey rê şikur, para mi tenya heto xemgîn yê zewqî kewt, o heto ke caran nêqediyeno. Ez gîraneyê xwu hewceyîya karê keyeyî û nivîne ke tim benê ra, giranîya merdîye ya pereyî ra, girîftîya serkewtişî ra, tetmînbiyayişê şerefî ra, cazîbeya rezîltî ra xelesnena. Madem camêrdo ke biyo mehkûmê eşqê Meryema Magdelayije remayo şiyo asmîn, ez zî, xetaya rijî ke ez Homayî rê lazim a ra xwu dûrî dana. Mi baş kerd ke xwu pêlo pîl yê îlahîyî dir verada û ey ez girewta xwu zere, gilolo kerda berda; ez poşman nîya ke hetê destanê Rebî ra newe ra şekil diya mi. Ey ne ez merg ra, ne xirabîyan ra, ne sûc ra xelesnaya, çimkî însan bi wasitaya înan xelesîyeno. Ey ez silamet ra xelesnaya.

____________________________

Not: Mi ena hîkaye kitabê “Marguerite Yourcenar, Ateşler, Metis Yayınları, İstanbul, Birinci baskı, Ağustos 1997, r. 56-64” ra tercume kerde û "Şewçila, Kovara Edebî Kulturî, Hûmare 20, Hamnan 2023, r. 35-43" de weşana.
Reya verîne, mi eno kitab 1999 de wendbi. O wext, ez binê tesîrê hawayê şixulnayişê ziwanî yê Marguerite de mendbiya. Çimkî heqîqeten ziwanî muhteşem şixulnena. Labelê vîst û panc serrî badê, mi ancî eno kitab wend. Ena rey, neke tenya hawayê şixulnayişê ziwanî, eynî wext de, her hîkayeya Marguerite heme hetan ra bi xorînîya xwu mi ser o tesîr kerd. Mesela, ena hîkayeya ke tenya yew paragraf ra yena meydan ke mi tiya de tercume kerde, seba ke ez enê serranê peyînan de Kitabê Miqedesî ser o, bitaybetî qismê Ehdê Cedîdî ser o şixulîyaya coka mi mehnaya ena hîkaye hîna xorîn fam kerd. Gama ke mi peynîya hîkaye de cumleya “ez poşman nîya ke hetê destanê Rebî ra newe ra şekil diya mi. Ey ne ez merg ra, ne xirabîyan ra, ne sûc ra xelesnaya, çimkî însan bi wasitaya înan xelesîyeno” wende, recefîyayişî ez girewta. Ancî, nameyê Meryema Magdelayije, waya ci Merta, birayê înan Lazar, nuştoxê Încîlî Yûhena, Yaqûb, Maria Magdelena, Şimûno Fêrisî, qral Hîrodes, walî Pîlatûs, Barnaba, Wusifo Arîmetyayij; ancî termê Teslîsî, Şamîya Peyîne, Zama, Verek, hewarî… hişê mi de hîkaye zelal kerde. Çimkî zafê metnan, bi çiyanê teberê xwu dir têkilî de yê, eger wendox înan ra xeberdar nêbo, şîfreyan û kodanê metnî fam nêkeno, coka metin ra zî tam fam nêkeno.

Ez texmîn kena ke Fransî ra tercumekerdişê ziwanê Marguerite Yourcenar bi her ziwanî zehmet o. Tercumekerdişê Zazakîya ma ser, heme ziwanan ra zehmetêr o. Çimkî Zazakîya ma ya nuştekî vera ziwananê averşiyayan de hende apeymende ya ke qîyas bîle nêbena. Labelê ez zaf hes kena ke metnanê giranan tercumeyê Zazakîya ma bikerî, çimkî senî ke tercumeyî averşiyayişê heme ziwanan ser o tesîrêko pozîtîf kerdo, helbet Zazakîya ma ser o zî keno. Ez enê rê şahid a. Tenya yew problemo qijek esto, werrekna ez bieşkayne mi ena hîkaye ziwano orîjînal Fransî ra tercume bikerdêne. Labelê bawerîya mi bi tercumeyê Tirkî zî yena û ez emîn a ke kitabê Weşanxaneyê Metîsî yew edîtorîya başe ra vîyarenê hema weşanîyenê. Axirî, çiyo muhîm eno yo ke, hem yew hîkayeya kalîteyine hem zî yew metno ke ziwan tede muhteşem ameyo şixulnayiş daxilê edebîyatê ma bi. (Roşan Lezgîn)

* * *

Marguerite Yourcenar, serra 1903 de Bruksel de ameya dinya. Nameyê aye Marguerite de Crayencour o. Dadîya aye Belçîka ra, Babîyê aye Fransiz o. Badê ke yena dinya, demeyêko kilm badê, dadîya aye mirena, Fransa de hetê babîyê xwu ra yena weyekerdiş û perwerdekerdiş. Hema ke desserrî biya babîyê aye ziwanê Latînî mûsneno ci, diyesserrîya aye de zî ziwanê Yûnanî mûsneno ci. Gama ke resena heştîyes serrîya xwu, kitabê aye yê şiîran hetê babîyê aye ra ameyo çapkerdiş û înan piya cayê herfanê peynameyê aye “Crayencour” bedilnayo, sey nameyê nuştoxî kerdo “Yourcenar”. Gama ke yena emrê xwu yê vîst û çar serran, babîyê aye zî mireno. Uca ra pey Îtalya, Siwîsre û Yûnanîstan de cûyena. Serra 1949 de zî şina Amerîka û heta ke serra 1987 de şina rehmet, bakurê rojhelatê Amerîka de girawa Mount Desertî de cûyena.