DI KITABÊ MA ŞÎ METBEA

Ewro di kitabê ma şiyî metbea. Bi eno qeyde, 62 hebê înan Kirdî, benê hewtay kitabî ke Weşanxaneyê Roşna ra weşanîyenê.

Kitabo yewin, yê Roşan Lezgînî yo. 51 hebî nuşteyê ke terzê ceribnayişî de zerfê enê dades serran de nusîyayê ameyê komkerdiş û nika sey kitab weşanîyenê. Resimê qapaxê kitabî hetê kurdanê ma yê Başûrî ra resamo kurd o namdar Amanj Aminî ra, grafîkê qapaxî zî hetê Şemal Medya ra virazîyayo.

Nuşteyê Teqdîmî de wina ameyo nuştiş:

“Helbet bi vatiş zî çî neqil beno, ma vajê, bi deyîr û kilaman zaf çî nesil bi nesil neqil biyê. La esas, nuştiş çiyan tarîx de qeyd keno û bi hawayêko orîjînal neqil keno. Coka ez zî hes kena hîsîyatê xwu, dîyayiş û fikrê xwu bi hawayê nuştekî îfade bikerî, biresnî însananê ewroyî û êyê ke hema do ma ra dima bêrê. Raşta ci, vatişê çiyêk ra wetêr esas nuştiş mi rê amanco sereke yo. Çimkî ziwan bi nuştiş qeyd beno; bi nuştiş ziwan xericîyeno û edilîyeno, hemil û kapasîteyê xwu yê îfadekerdişî hîra keno...

Wexto ke ez nusnena, helbet ez wazena tayê çiyan tesbît bikerî yan zî yew fikro ciya û newe biyarî meydan û bi eno qeyde yewna pencera akerî la ez nêvana kesî îqna bikerî ke wa fikrê mi tesdîq bikero yan zî ez çi vana wa qebûl bikero. Caran yew derdê min o winasî nêbiyo. Û wendoxî gama ke nuşteyanê mi biwanê, ez nêwazena vera xwu de yew nuştoxî zî bivînê, nê! Ez wazena yew însanî bivînê; yew însano xayet sade. Labelê ez wazena wendoxî wa enê bizanê, ferqkerdiş û dîyayiş û tesbîtê mi, muhakeme û analîz û erjnayişê mi, întîba û qenaetê mi çi bê, ez bi samîmîyet beyan kena...”

Roşan Lezgîn, Xezeb, Weşanxaneyê Roşna, Diyarbekir, 2021, 248 rîpelî

 * * *

Kitabo diyin yew romano tarîxî yo, bi Kurdîya Kurmancî nusîyayo. Gimgim ra Welî Sebrî nuşto. Babeta romanî biyenê ke badê serra 1915î yê, wexto ke rêbertîya mîlîsanê arminîyan de artêşa Rûsan yena hetê Serhedî de Kurdistanê bakurî dagîr kena. Eno beş de hîna zaf behsê Keremê Qolaxasî beno. Eno kitabo ke şi metbea tenya yew beşê romanî yo, çimkî roman do sey rêzile dewam bikero. Resimê qapaxê kitabî hetê kurdanê ma yê Rojawayî ra resamo namdar o kurd Luqman Ehmedî ra, grafîkê qapaxî zî ancî hetê Şemal Medya ra virazîyayo. Ziwanê nuştoxî zaf sade û pak o. Roman ra yew paragraf wina yo:

“Demsal payîz e û em jî li vî çiyayî û li çolê ne. Pirs ne sar û serma ye, lê rê! Di vê tarîyê da, di tarîya şevê da rê li ber me wenda û çûyîn jî bi zehmetî ye. Dema ku çav pêşîya xwe nebînin lome ji lingan nayê kirin ku meriv bike. Dil dilan nas bike çav jî çavan, lê ka... Li vî çiyayî, çiyayê qedirzan çav ji çavan ra xerîb ketiye. Heke tu ji min bipirsî, ez dibêjim mayîna me ya vir ji çûyînê çêtir e. Hela hela, qey tu dibêjî ez nezan im. Ez jî dizanim ku dema meriv bide rê û here, rê li ber merîyan dihele; dixwaze bila berf û baran û dixwaze bila ba û bahoz be. Na! Ne hindik, lê em gelek û gelekî rê hatine. Ê yanî! Şûşar, Tekman û Xinûs li kû û Gimgima xopan li kû? Ezîzê min, ê de rêwîtî ye û rêwîtî jî nîne merîyan newestîne. Ji rîya vî çiyayî ra jî meriv nikare bibêje rê ye. Asê ye û merîyan ditevizîne...”

Welî Sebrî, Yar û Mirad – I, Weşanxaneya Roşna, Diyarbekir, 2021, 240 rûpel