Hîkaye û Kirdkî

Hîkayeyî yan zî meseleyî ma de zaf meşhur î. Hem zî hîkaye û meseleyê ma zaf î. Keso ke bê hîkaye û meselan pîl nêbîyo, mîyanê ma kirdan de çin o. Xeyal û vîrî ma bi hîkaye û meselan dekerde yo. Kirdo/a ke qelema ey/aye hol a, semedê nuştişê hîkayeyan gelek waharî îmkan o. Ma nê îmkanî wareyê kirdkîya nuştekî de vînenî. Kitabî edebî yê ma kirdan zafê yin hîkaye yê.

Nuştox, rojnameger û xebatkarê ziwanê kurdî/kirdkî Seyîdxan Kurij demanê peyînan de yew bereket kewto qelema ey. Ez vana qey zereyê yew serre de hîrê ra zêdeyêr kitabî weşanayê. Înan ra di kitabî telîf, yew zî açarnayîş bi. Helbet ma, Seyîdxan Kurijî rewna ra şinasnenî. O sey endamê Grûba Xebate ya Vateyî nêzdîyê vîst serran o ke kirdkî rê xebate keno. Heto bîn ra na xebata xo ya grûbkî wareyê rojnamegerîye de tetbîq keno. Her warî ser o nuşteyan nuseno.

Kesê ke eleqedarê kirdkî yê, nuşteyanê Seyîdxan Kurijî kovara Vateyî û Peyama Azadî, Newepel û Şewçila ra şinasnenî. Seyîdxan sîyaset ra bigir heta tarîxo fekkî tewir bi tewir nuşteyî nuştî. Kitabo peyin yê Seyîdxan Kurijî yê hîkayeyan o. Ma hîkayeyanê ey Vate û Şewçila ra nas kenî. Kitab de hîkayeyê xo yê verîn û êyê ke nêweşanîyayê arêdayî. Semedo ke wendoxê kirdkî hetê ey ê edebî bivînî na xebate cayê xo de ya. Helbet Weşanxaneyê Roşna zî xebata erjaye kerda.

Kitabê Seyîdxan Kurijî de heşt hîkayeyî estî. Nameyê înan “Veyvê Çemî Muradî”, Astarê Warê Ma”, “Agêrayîş”, “Trajedîya Zebeşan”, “Horîyes”, “Şitî Kilkorî”, “Grev” û “Derdê Kezebe” yî. Mewzûyê hîkayeyan zafî cuyê dewe ser î. Mekanê mewzûyanê hîkeyeyan zafî dew î, Çewlîg û Xarpêt ê. Qehremanê hîkayeyan zî  dewij î. Hîkayeyan ra yeno famkerdiş ke mewzûyê hîkayeyan “raştikên” ê. Beno ke nuştoxî, nê hedîseyê raştikênî bi uslubê xo yê zengîn reyna nuştî. Hîkayeyan de teyna cuyê dewe çîn a. Heyato modern ra zî mewzûyî estî. Mavajî, “Grev” ke nameyê xo dayo kitabî, wendekar û dewijî ke hamnanan ocaxê tûla de xebitîyenê, semedê şertanê xebat û heqê xebatî mucadeleyê înan kerda mewzûyê hîkaye.

Kitabê Seyîdxan Kurijî ra yeno famkerdiş ke kirdkî de semedê hîkayenuştişî îmkano pîl esto û nuştox zî nê îmkanî ra zaf hol îstîfade kerdo. Uslubê hîkayeyanê klasîkan mewzûyanê rojaneyî de rind şuxulnayo û cuyê ewroyîn de qabîlîyetê kirdkî nîşan dayo. Nê ra ma şikenê vajî ke Seyîdxan Kurijî semedê hîkayenuştoxan rayîr bineyna kerdo hera û numûneya erjaya mota.