WEŞANXANEYÊ ZEHRA RA YEW DESTPÊK

Rîsaleyê Nûrî ke heta nika tadîyayê da-des hebî ziwananê dinya, semedo ke Tirkîya de kurdkî qedexe bî, tercumeyê kurdkî nêbîbî.

Tirkîya de xebata tercumekerdişî a sifteyine 1992 de hetê Weşanxaneyê Nûbiharî ra bîye. Xebata tercumeyî 2008 de bi açarnayîşê des rîsaleyanê cêbî yê qicekan ke Weşanxaneyê Zehra ra vejîyayî reyra bi gamanê lezan rayîr girewte.

Weşanxaneyê Zehra ke tercumekerdişê Kulîyatê Rîsaleyanê Nûrî domneno, dest bi yew gama newîye kerde; Kulîyatê Rîsaleyê Nûrî ra panc rîsaleyê qijekî kurdkîya zazakî de weşanayî. Weşanxaneyê Zehra “Rîsaleyê Îxlasî (İhlas Risaleleri)”, “Rîsaleya Nêweşan (Hastalar Risalesi)”, “Vateyê Qijekî (Küçük Sözler)”, “Rîsaleya Birarîye (Kardeşlik Risalesi)” û “Mucîzeyê Ehmedîye (Mucizati Ehmediye)”yî pêşkeşê îstîfadeyê zazakîwendoxan kerdî.

1) Rîsaleyê Îxlasî

“Lem’ayî” ke kitabanê rîsaleyê nûrî ra yew o, “Rîsaleyê Îxlasî” nê kitabî ra tercumeyê Lem’aya Vîstine û Lem’aya Vîst û Yewine yo. Serdar Bedirxan ke demeyêk redaksîyonê kovara Vateyî de zî gureyayo no kitab tadayo. W. K. Merdimîn û Çinoyî no açarnayîş redakte kerdo. No eser tena derheqê îxlasî de melumatê dînî nêdano, semedê xizmetkerdişê dînî zî telebeyanê Rîsaleyanê Nûrî rê dustûranê esasîyan nawneno. Semedo ke wendoxan rê asanîye virazîyo, binê her rîpelî de manayê tayê kelîmeyanê erebkîyan û termanê dînîyan zî nusîyayî.

Tercume ra qismêk wina yo:

“Ganî amelê şima de rizaya îlahî bibo. Eke O razî bo, dinya pêro biheredîyo ehemîyetê xo çin o. Eke O qebul biko, şar pêro red biko tesîrê xo çin o. Gama ke O razî bo û qebul biko, eke biwazo, hîkmetê ey layîq bivîno, şima qayîlê waştene nêbî zî (şima qayîl nêbî biwazî zî) bi şarî dano qebulkerdiş, înan zî keno razî. Coka, nê xizmetî de ganî rasterast tenya rizaya Cenabê Heqî meqsado bingeyên bo.”

2) Rîsaleya Nêweşan

Nê eserî de, kulîyatê rîsaleyanê nûrî ra, kitabê “Lem’ayî” ra Lem’aya Vîst û Pancine, Lem’aya Diyine û kitabê “Mektubat”î ra Mektuba Hewtêsine ca gênî. Na rîsale yew raybera muthîş a ke alemê manewî û uxrewî yê nêweşan bi ma dana fehmkerdiş. Bedirxan Îslamoglu ke “Ferhenga Pirzimanî” de qisimê zazakî hedirnayo, na rîsale tirkî ra açarnaya, redaktekerdoxî zî W. K. Merdimîn û Ehmed Kirkan ê.

Tercume ra qismêk wina yo:

“Ey nêweşo bêçare! Meraq meki, sebir biki. Nêweşîya to to rê derd nîya, hatiki yew bêj derman a. Çunke, ‘emr yew sermaye yo, şino. Eke meyweyê ey nêrî çînayîş, zayî’ beno. Hem eke rehetey û xeflet de bo, zaf rew şino. Nêweşey, no ‘emro ke sermayeyê to yo, bi qezenco xişn ra meywedar kena. Hem nêverdena ke ‘emrê to rew vîyaro, pawena, derg kena heta ke meywe bido, dima veradana wa şîro. Ha yo, na qala vengdaya, semedo ke nêweşey reyra dergbîyayîşê ‘emrî nîşan dana, sey vateyê verînan her dem ziwanî ser o ya: ‘Wextê mûsîbetî zaf derg o, la wextê şadîye gelêk kilm o.’”

3) Vateyê Qijekî

Kitabê esasên yê kulîyatê rîsaleyanê nûrî ra “Vateyî” ke behsê meseleyanê umûmî û bingeyênan yê îmanî; sey îsbatê estbîyayîşê Homayî, heşir, qeder, mucîzebîyayîşê Qur’anî keno, nê kitabê girsî ra heşt hebî vateyî ameyê weçînayîş û sey yew kitabê qijkekî bi nameyê “Vateyê Qijekî” weşanîyayo. Kirdaskî ra tadayîşê nê kitabekî bi muqayesekerdişê metnê orîjînalî hetê Serdar Bedirxanî ra bîyo. Açarnayoxî waşto ke her qale goreyê tewir bi tewir fekanê zazakî binuso û her mintiqa ra çekuyan bişuxulno. Peynîya kitabî de zî vajnameyêkê (ferhengêkê) zazakî-tirkî hedirnayo. Redakteyê “Vateyê Qijekî” hetê W. K. Merdimînî ra bîyo.

Tercume ra qismêk wina yo:

“Însan zeîf o, belayê xo bol î. Xizan o, îhtîyacê xo bêhûmar î. Eciz o, barê cuye milê ey ser o bol giran o. Eke paşta xo nêşano Qadirê Zulcelalî, tewekul û bawerîya xo bi ey nêaro, teslîmê ey nêbo, wijdanê ey do tim ezab de bimano. Gurîyayîşê bênetîceyî, zehmet û xem û kederê beyhudeyî ey fetisnenî. Yan ey kenî serxoş yan zî cinawir.”

4) Rîsaleya Birarîye

Serdar Bedirxan ke endamê Grûba Xebate ya Vateyî yo, no eser tirkî ra açarnayo zazakî. Na rîsale kulîyatê rîsaleyanê nûrî ra tercumeyê Mektuba Vîst û Diyine yê “Mektubat”î ya. Na mektube derheqê cuya sosyale de ya û yewbînî ra eleqedar hîrê babetan ra pêyena. Beşê sifteyênî de ehlê îmanî dawetê biratîye û muhabetî benê, beşê dîyinî de bisilmaneyî xirs ra men benê û beşê peyinî de tarîfê zemmî/xîybetî yeno kerdiş. W. K. Merdimîn û Lerzan Jandilî redaktekerdişê tadayeyê zazakî yê nê eserî de keda giranbuha daya. Binê her rîpelî de tayê termê dînî û vajeyê erebkî ke ê rîpelî de vêrenê, manaya înan a zazakî ameyê nuştiş.

Tercume ra qismêk wina yo:

“Wextê vejîyayîş û hêrîşkerdişê dişmenanê teberan de xovîrrakerdiş û fektiraveradayîşê ‘edawetanê daxîlîyan yew mesleheto îctîmaî yo ke qewmê tewr wehşî zî nê dustûrî teqdîr kenî û pê ‘emel kenî. Wextê bîyayîşê dişmenanê bêhed û bêhesaban de, ke pêpey ra wazîyetê hêrîşî de yî, êyê ke cematanê îslamî rê dawayê xizmetî kenî, se bîyo înan ke ‘edawetê xoyê qijkekan xo vîr ra nêkenî, hêrîşê dişmenanê xo rê zemîn hedirnenî. Na rewşe yew îskutey a, yew wehşet o, cuya îctîmaî ya îslamîyetî rê yew xîyanet o.”

5) Mucîzeyê Ehmedîye

Na rîsale hîrê sey ra vêşêr mucîzeyan beyan kena. Senî mucîzeyanê “Rîsaletê Ehmedîye” (esw) beyan kena, a bi xo zî yew kerametê ê mucîzeyî ya. Mehmet Yerginî no eser kirdaskî ra tadayo zazakî. Tede behsê mucîzeyanê peyxamberê îslamî beno, semedo ke mijaranê felsefîyan û babetanê xorînan ra qal nêbeno, wendişê ey wendoxan de ganecizîye nêvirazeno, hem semedo ke ziwanê xo zî sivik o, go wendoxê zazakî wendişê ey ra zerrîweş bibê.

Tercume ra qismêk wina yo:

“Sere de Buxarî û Muslîm, kitabê sehîhî, Hezretî Îmran Îbnî Huseyn ra xebere danî ke: Îmran vano, “Seferêk de, ma Resûlê Ekrem ‘eleyhîsselatu wesselamî dir pîya teyşan mendî. Min û ‘Elî rê ferman kerd: ‘Filan mewqî de, yew cenîke, di metereyî ro heywanî bar kerdo şona. Aye bigîrî biyarî tîya.’ Ez û ‘Elî, ma pîya şîy; eynî ca de, ma cenîke barê aye reyde dî, arde. Dima emir kerd: ‘Biney awe veng bikî yew firaqe.’ Ma veng kerde. Bi bereket dua kerd. Dima hewna ma a awe dekerde metereyo ke ey heywanî ser o bî. Ferman kerd ke: ‘Wa her kes bêro firaqa xo pirr bikero.’ Qafîle pêro ame, firaqê xo dekerdî, hemîn şimite.”

(Xebere: S. Bedirxan)

Adresa Waştişî:

Zehra Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti

Adrese: İskenderpaşa Mah. Açıklar Sok. No: 1/3 Fatih / İstanbul

Rotiş: 0212 549 65 70 – 0212 549 65 70

Telefon: 0212 635 47 24 – 0212 635 47 24

Keyepel: http://www.zehra.com.tr

E-mail: zehrayayincilik@yahoo.com