Bariş Guler: “Zonê Însanî Raya Însanî ya.”

Ma bi xeyr dî birêz Bariş Guler, ti şikîna bi kilmekî xo bidî naskerdiş?

- Xêr bi silamet bira Alî, ez serra 1978 de, Gimgim de, dewa Gulika Verojî (Taşlıyayla) de ama dinya. Mi ortaokul heyan sinifa diyine Gimgim de wend. Ez hîna des û çar serrî bîya ma dewe caverde. Serra 1993 de ma dewe ra bar kerd şîme Terkîrdag. Yanî ortam rind nêbî, kar-gure çîne bî, ma mecbur bar kerd. Nêzdîyê vîst serrî ma Terkîrdag de mendîme. Uşka zî ez nêşîkîyo biwanî. Xora şopê şîya mektebe, menda û dima mi mektebe serheb caverde.

Ti çi waxt ra nat muzîk de eleqadar bena?

- Nêzdîyê des serrî yo ke ez muzîk de eleqedar bena. Wexto ke ez esker ra ama ma Çerkezkoy (Tekirdag) de jû dernek kerd ya: Pîr Sultan Abdal Kultur Dernegî. Uşka ez des serrî xebetîya. Dernek de ma tîyatro, sema, muzîk û folklor viraştêne. O waxt mi kî dest kerd ci muzikî ser o xebete kerde. Ma jû grûbe saz kerde. Namê grûbe “Grûb Dem” bî. Grûb Dem de, hevalan de ma di serrî xebetîyayme. Dima tayê hevalî şîy esker, tayê zewejîyay, tayê jî şîy Almanya. Yanî grûbe bîye vila, ez teyna mendo. Bado mi xeylê waxt teyna hênî amator muzîk viraşt. Tabî ma ê roja jî vatêne “ma seba zonê xo se bikerîme”. O taw seba albumî xeylê bestê mi zî hazir bî. Mi rojê maya xo ra vat “Dayê, ez şona Îstanbul album vejena.” Maya mi û çê ma nêwaşt ez bêrî Îstanbul. Feqet bado maya mi qayt kerd ke verê mi nêcêna aye bi xo bawula mi kerde hazir. Ez vecîya ama Îstanbul. Ama Îstanbul karê tekstîl ra bicê zaf kara de xebetîya. Yanî hetê ra xebetîya hetê ra zî mi albumê xo viraşt.

Hunermendê ma yê ke kirmanckî (zazakî) muzîk virazenê, ti înan senî vînena û reyna mabênê înan ra pê kamcîn qayîl bena? En zaf kamcî hunermendî na raye de to ser o tesîr kerdo?

- Zemanê, siro ke ma dewe de bîme, waxto ke cereyan şîyêne, may û pîyê mi dest kerdêne ci ma rê kilamî vatêne. Qe dore nêdêne ma; jûye pîyê mi vatêne jûye maya mi vatêne. Yanî ez tayê jî uşka ra vecîya raye. Tewr verên de tesîrê dîna (înan) mi ser  zaf o. Zobîna Yilmaz Çelîk, Şîvan Perwer. Reyna Mîkaîl Aslan, Ahmet Aslan, Metîn-Kemal Kahraman. Hama nika Ahmet Aslan seba mi cayêde bîn de vindeno.

Nameyê albumê to “Vengê Hardê Ma” yo. To çinayî ra nameyê albumî “Vengê Hardê Ma” na pira?

- Ma ke xo ra pey nîyabidîme ma vînenîme ke miletê ma ha wo hîris serrî ra zêde yo ke bedel dano. Yanî seba zonê xo, kulturê xo, seba hard û raya xo… Yanî zaf bedelo giran da. Ma nika qutîye (neynike) de qaytê xo kenîme vanîme ma seba zonê xo se kerd? Para ma rê çi kewto? Hetê xo ra mi waşt ke wa no album vengê welatî bo, vengê ê hardî bo. Yanî ma rêça xo, welatê xo xo vîr ra mekerîme. Coka…

Ma ke albumê to de nîyada, hawt kilamî û jû kî şîîre ca gureto. Nê kilamî, şîîre û muzîkê nînan aîdê to yê. Na rewşe (hal) , eynî zeman de dewlemendîya hunermedî zî musnena ma. To nê besteyî û mûzîkê înan bi senî hîsan viraşt?

- Zonê ma zaf qiymetlî yo, zaf rindek o. Ez ke beste virazena qaytê xo ra pey keno, qaytê domantîya xo keno. Yanî hesreta domantîye, hesreta ê caya, ê însana…Yanî tesîrê nê cuya mi û besteyanê mi ser o zaf o.

Albumê to “Vengê Hardê Ma” eleqeyê ke ti pawena, dî?

- Wile bira milet, ya jî ma vacîme nas û dost zaf pê qayîl beno. Yanî tepkî zaf rind o, her kes zaf desteklemîş keno. Cayêde etkînlîk, çîyê bibo venga ma danê. Hama teyna nas û dost bes nîyo, gereke miletê ma kulî nê eseranê ma rê wayîr bivejîyo, çunke ma seba miletê xo virazenîme.

Tarzê muzîkê to çik o?

-Tarzê muzîkê mi taybet (özgün) o.

Ti kamcîn estrumantanê muzîkî cinena?

- Ez teyna tambur cinena.

Babeta ma herçiqas muzîki ser o bo zi ez wazena ke derheqe zonî de zî jû perse pers bikerî. Ti rewşa kirmanckî senî vînena? Mesela, ewro her kes rind zaneno ke kirmanckî sînorê vîndîbîyayene der a. Ti na babete de senî fikirîyena?

- Zonê însanî raya însanî ya. Gencê ma nika nîşkînê qese bikerê, zon xo vîr ra kerdo. Êyê ke metropol der ê, ê tewr qese nikenê, kulî tirkî qese kenê. Naye de xetaya pîlanê ma zî zaf a. Çunke ma vanîme, şima qey zonê xo nêmusnenê domananê xo? Vanê, îndî çax degiş bîyo. No fikir şaş o! Xora dewlete zerar do zonê ma, o ke mendo şima mekişê. Jû zon jû însan o. Ma wazenîme ke no welat de ma zî zonê xo de egîtîm bikerîme, zonê xo rehet qese bikerîme. Kursa bikerîme ra. Yanî îş ma de xelesîno. Gereke ma her ca de, çê de, mektebe de, kar de zonê xo qese bikerîme. Jûmîn de yardim bikerîme. Ancax ma nîya şîkînîme seba zonê xo çîyê bikerîme. Zobîn kes nîno çîyê nêdano ma.

Bê muzîkî ti çînayî de eleleqadar bena?

- Ez emekçî yo. Yanî pê mi de sponsor, kes çîn o. Ez hem xebetîya hem jî mi albumê xo viraşt. Yanî ez tesktîl de xebetîya. Poxê muzîkî ra mi karê tekstîlî caverda feqet nika reyna kar ra fetelîna.

Naye ra dime ti derheqê muzîk û ziwanî de çi fikirîyena yanî dima nê albumî çi projeyê to estê.

-Heya estê. Belkî nika rew o, feqet ez wazena ke zonê ma de çend fîlmanê kilman virazî. Reyna zonê ma de tayê besteyê min ê bînî estê, eke nesîb bo, jû albumode bîn.

Seba nê roportajî ez zaf zaf sipas kena û xebatanê to de serkewtene wazena. Bimane weşîye de.

-Ez zaf sipas kena. Weşîye de bimane bira…*

 ____________

*No roportaj “Newepel, Rojnameyê kulturî, Hûmare 73, Dîyarbekir, Adare 2015, r. 4” de weşanîyayo.

YASAL UYARI: www.zazaki.net kaynağında yayınlanmış herhangi bir haber, yazı veya fotoğrafın site editöründen izin alınmadan olduğu gibi kopyalanarak ya da üzerinde çeşitli oynamalar yapılarak herhangi bir yerde yayınlanması; farklı çalışmalarda alıntı olarak kullanmak amacıyla cümle veya paragrafların kopyalanmasında ise standart bir şekilde kaynak belirtilmemesi durumunda hukuki süreç başlatılacaktır!