Roportaj Mikaîl Aslanî Reyde

Ma verî hîkayeya to fekê to ra biheşnîme, Mikaîl Aslan kam o?

Ez Xozat ra wo, 1972 de Xozat de amo dinya. Heta newserrîya xo ez dewe de bîyo. Ma cuya xo dewe de ramitêne. Malê ma estbî, bizê ma estbî, surîyê ma estbî. Ma şîyêne bizekû, ma şîyêne verekû. 1980 de darbeya eskerî bî. Aye ra tepîya ma mecbur bar kerd û şîme Qeyserî. Qeyserî de mi mektebo verên û mîyanên wend, dima lîse wende. Uca ra tepîya ma êndî xerîbîye de cuya xo ramite. Heyatê ma pêro hetê xerîbîye ser şî. Nika giran-giran wazenîme ancîya peyser bêrîme.

Çira Qeyserî? Cayode bîn ney, qey uca?

Tabî o waxt musayîbê maya mi Qeyserî de bî. Ma gere dewe terk bikerdêne. Ma ke dewe terk kerdîme, maya mi vat “Ma şîm kotî?” Kesê ma çîne bî. O waxt maya mi vatê Qeyserî de mordemê ma estê, ma şîm leyê îna. Uca kî mehla dêrsimijan estbî. Ê ke ma ra ver ruşnê uca, 1970 de “îskanevî vanê”, nê nameyî ra înû rê bon-monî viraştê. Miletê ma qanî kerdo, xapênayê, vato şima rê bonî vejîyê. Hînî jû bi jû ameyê, uca de ca kerdê. Tam duştê ma de kî mucahîdê efxanû estbî, ê Efxanîstan ra ardibî. Ê qarşîyê ma de bî, hama ma a mehla de bon nêdî. Coka ma şîme werte muslumanû, tirkû de bon dî. Tabî kî ma xerîbîye, axûzarîye, çetinîye zaf dîme. 

To se dest eşt bi muzîkî?

Siro ke ma doman bîme elaqa ma endî memleket de çîne bî. Hama ma zaf bêrîye kerdêne. Ma ke bêrîye kerdêne, ma memleket ra xo de tayê bandî ardîbî, ma goş neynê kilamanê înû ser, berbêne. Alaqaya ma xora muzîkî ser o mendîbî. Zowde bîn têkilîya ma çine bîye. Ma her ke welat ardêne xo vîr, ma goş neyne ser. Naye ra teber, çeyê ma de kî hem pîyê mi hem birayanê minê pîlû, yanî pêrune tembur cinitêne. Ez tesîre înan de mendone.

Goreyê zanayîşê mi ra to bi Grûba Munzurî dest bi profesyonelîye kerd yan ney? Ti tayê ê wextî û demê xo yê amatorîye ra behs kenî?

Rast a. Profesyonelîya mi uca ra dest pêkerde. Amatorîye kî, siro ke mi lîse de wendêne, jû hevalê min o erziromij estbî. Ez û o lajek ma ameyîme têlewe. Ma lîse de koma muzîkî awan kerde. O waxt kî ma waştêne ke ebe zonê xo muzîk virazîme. Oncîya, siro ke ez lîse de bîyo, mi Zulfî Lîvanelî nas kerd. Jû konser de ma jûbînî nas kerd. Mi ra va, mi rê tembur bicine. Mi kî ci rê tembur cinit, kilama ey ‘‘Hoşça kal kardeşim Denîz (Birayê mi Deniz bimane weşîye de)” ci rê cinit. Ey va ti kam a? Na Qeyserî de ti kotî ra vejîya? Mi ci ra vat, ez bi xo Dêrsim ra wo, Qeyserî ra nîyo. Va to tembure zaf rindek cinite. Vat amacê to çik o? Mi vat ez wazena ze to ebe zonê xo kurdkî kilama vajî. Zaf şaş bî. Çar-ponç teneyî numreyê telefonî dayî mi, va ez îta de nêbî îta der o. Ti Heq kena mi rê telefon ake.

Ti gêrayî? Dima ra nêşîyî?

Ney, ma o waxt ci rê telefon nêkerd ya. Dima ra nêşîya, henî mend.

Serrê to yê ke Dêrsim de vîyartê û surgunî muzîkê to ser o tesîro senîn kerdo?

Siro ke ma Dêrsim de bîme, ma kes nas nêkerdêne. Çike her kes kirmanc bî, her kes alewî bî yanî. Hama însan ke şî cayê xerîbîye, o waxt ê rê vanê “o bîn” yanî bi tirkî “öteki”. Mamekî de “o bîn” çine bî. Pêro şarê ma bî. Temam, nêzdîyê ma de, mesela, tirkmenî estbî, kirdasî estbî, tek û tuk harmenî estbî, ma ê nas kerdêne. Hama nê pêro “ê ma” bîy. Ma rê “o bîn” hukmat bî, dewlete û eskerîye bî. Hetê kulturî ra mi “o bîn” zaf nas nêkerdêne. Ma senî ke ameyîme Qeyserî, o waxt înû ma rê vatêne “kurd, qizilbaş, alewî…” Ma uca de “o bîn” nas kerd. Ma o waxt kamîya xo daha rind nas kerde. O waxt însan endî mesela ser o teneyê fikirîyeno. Însan kuwno persan dima. O kam o? O bîn kam o? Rastîya ma qey nîyanên a? Ma çayê nîyanên îme?... O het ra, bêşik tesîrê xo ma ser o zaf bî.

To cayê de vato ke “Leşa mi çiqas ke şîye xerb (rojawan), ruhê mi hende şî şerq (rojhelat)”. Ti eşkenî tayê akerî?

Waxtê, baytar Nûrî, zanayoxê ma, pêro kî şîyî xerîbîye. Pêrune kî heyatê xo xerîbistan de vîyarna. Ê ma kî, mesela, waxto ke welat ra kuwnê dûrî, pêro şonê xerb (rojawan), qe nêşonê hetê rojhelatî ser. Hereket tim xerbî ser o wo. Rojhelat belkî teyna baytar Nûrî şîyo, belkî yanî. Ê bînû, zanayoxê ma, êyê ke 38 de, 38 ra raver pêro ver çarno bi xerbî ser. Zowbîn, mesela, miletê ma, zonê hetê ma Dêrsim de surgun ra vanê “qerb”. Maya mi, mesela, vatêne 38 de miletê qerbî eştîbî ma ser. Xerb, yanî surgun o. Tabî tayîne rêça xo vînd kerde, asîmîle bîyî, xo vînd kerd. Tayê ke zey ma estbî, nê çiqa ke şîyî xerb honde amayî xo ser, kamîya xo nas kerde. Her di çeşîdî kî estê. Ez, mesela, Mamekî ra ama Qeyserî, Qeyserî ra amo Îstanbul, Îstanbul ra şîyo Almanya hama çiqas xerîbîye ser şîyo ruhê mi honde peyser ame. Çike ma xerîbîye ontîme, ma bêrîya welatê xo kerdêne. Coka mi hînî va. Canê ma xerîbîye ser şî, ruhê ma peyser ame.

Kultur û muzîkê ma de rolê to maneno ra yew arkeologî. Ti kokê muzîkê ma yê kanî ser o xebitîyenî, dima ra kî şeklo modern danî ci. La orîjînîya xo ra çîyêk vînd nêkeno. Ti nê karî senî kenî?

Ez vana însan senî muzîk virazeno wa bivirazo hama gere kamîya ê muzîkî bibo. Çîyo ke, mesela, kokê xo nêbî însan ê xo vîr ra keno. Kokê xo çiqa xorî bî, o xo vîr ra nêbeno, maneno. Ma ke çîyo newe viraşt çîyo newe eslê xo de çin o yanî. Zemanê zereyê ma de çîyê bîyo, ma xo vîr ra kerdo, ma ê anê xo vîr. Formo newe danîme ci. Ha, ma belkî no zeman de tenê zowbîn şîrove (yorum) kenîme. Ez henî fikirîyeno. Coka, tabî ez nê hetî ra zaf dîqet keno. Mi bi xo Almanya de muzîkî ser o wend, ez akademîsyen o. Ez malimê gîtarê klasîkî yo. Ma gereke her çeşîd enstrumanî bicinîme, nas bikîme. Hama ma ke muzîkê xo ke viraşt, gereke kamîya muzîkê ma bibo. Ez henî fikirîyeno. Kamîya xo ke vînd bî, o waxt muzîkê to na dinya de xo vîr ra beno û şono. Coka, yanî gîtar bo, klarnete bo, saksafon bo, kamcîn enstruman beno bibo, ez ebe nefesê ma cineno.

Ti kamcîn enstumanan cinenî? Mîyanê înan ra cayê kamcînî to rê taybet û hîra yo?

Ewropa de ez gîtarê klasîkî dana wendene. Esas enstrumanê mi o wo. Lewe de saksafonî cinen. Hama tabî ruhê xo hîrê telî ra êno; tembure ra êno. Kilamê ke mi viraştê zafine oncî tembure ser o viraştê. Mi raver ê kilamê xo tembure ser o munitî. Aye ra tepîya gitar yan kî keman ebe înû ardo meydan. Hama ruhê xo hîrê telî ra vejîyo.

Bêguman her albumê to yewbînî ra weş û serkewte yo. La ez bi taybetî wazena ke “Pêtage” ser o vindera. No proje kotî ra ame aqilê to?

Ma ke qişkek bîme maya mi siro ke terteleyê 38î ra qisey kerdêne, raver terteleyê harmenîyû ra qisey kerdêne. Vatêne, lacê mi verên de harmenî qir kerdî, aye ra tepîya gêrayî ma, ma qir kerdîme. Coka ez vano, terteleyê ma û harmenîyû eynî mendo ro jûmînî. Tabî zemanê mi maya xo ra name dewû pers kerdêne. Ez qijkek bîyo, mi vatêne eceba manaya na dewe çik a? Mesela, “Taner” tawik a. Nameyê dewê ma zafêrî harmenîkî yê. Mi maya xo ra ke pers kerdêne, aye vatêne, lacê mi nameyê ê dewû herhalde harmenîyû ra mendê. Tabî mi mereq kerd yanî. Kilîseyî estê, mezelî estê… Nê harmenî şîyî kotî? Mi nîya pers kerd sifte. Aye ra tepîya her albumê xo de mi waştêne ke ebe harmenîkî kî çîyê vajî. Dima mi tabî tayê harmenî nas kerdî. Mi va kilamê harmenîyû ke hetê ma de zemanê amêne vatene ci rê se bî? Tayê harmenîyê ke mi nas kerdê ra mi arşîv guret. Uca de, mesela, hetê Çemîşgezekî ra jû harmenî şîyo Boston (DYA). Boston de, ê kilamê ke zemanê Dêrsim de amê vatene, ê not kerdê, ebe arşîv. O arşîv kuwt mi dest. Badê ez şîyo Harmenîstan, mi va projeyeda min a nîyanêne esta. Ez wazena nê kilamê ke zemanê Dêrsim de ameyê vatene, ma gereke nînû reyna virazîme, eşkera bikîme, vecîrîme werte. Çike nînan zemanê cîranê ma bîy, kewrayê ma bîy, musayîbê ma bîy. Tabî mi uca de mordemê rindî nas kerdî. Înû piştî daye mi. Miletê harmenîyê ucayî zaf şa bîy. Ma ebe hunermendanê harmenîyû, ma pîya o album qeyd kerd. Ez ebe “Pêtage” zaf bîyo bextîyar.

Na “Pêtage” xaftela nêkewte werte herhalde? Miheqeq mezgê to de estbî, zemanê ra tepîya dest kerd bi ci, heto bîn ra kî to belkî sey barê vileyî dî, ney?

Eslê ci de mi raver hînî vat. Mi vat, wa barê vileyê mi mebo. Mi vatêne ez gereke hetê wijdanî ra çîyo nîyanên virazî. Hama ez bado musayo ke no fikirîyayîşê mi şaş bî. Çike siro ke mi no album vat, ez çar serrî şîyo Harmenîstan amû. Mi şarê harmenî nas kerd, kulturê înû nas kerd. Kilamê înû, folklorê înû nas kerdî. Album ke qedîya, ma uca televîzyonanê înû de roportajî kerdî. Mi va ke, siro ke fikrê mi hasil bî, mi va ez seba wijdanê xo nê albumî virazen. Hama album ke qedîya, çîyo bîn vejîya meydan. Mi vat şima siro ke memleket ra vejîyayî amayî no het, şima çi xo de ard îta? Mi senî ke album qedêna no mezgê mi xora seke hînî lete bî, zana? Ti vana nêmeyê mezgê mi çine bî. Ez şîyo, senî ke mi miletê harmenîyû nas kerd, senî ke album qedîya, o taw mezgê mi bî tamam. Mi vat, yanî mi seba şima ney seba xo çîyê kerd. Çike raştî kî şarê harmenî nêmeyê ma bî. Îna siro ke mecbur mendî welat ra vejîyayî şîyî, nêmeyê mezgê ma kî xo de tey berdbî. Ez şîyo mi mezgê xo uca de tamam kerd yanî hîni vajêrî.

Ti eşkenî tayê Qemer Soylemezî û şîîranê ey ser o qisey bikerî? Têkilîya şima çik a?

Ê serrû ke raver ez kewtû na raye, mi vatêne ez ebe zonê xo kilamû van, tewr ver de raya mi bellî bîye yanî. 1992 de ez unîversîte de bîyo, Meletî de, o waxt ma vatêne ebe zonê kemalîstû, ebe zonê kolonyalîstû huner nêbeno. Kamo ke vano ez ebe zonê kemalîstû, kolonyalîstû huner kon, xo xapneno. Siro ke mi nîya vatêne ez des û new serrî bîyo. Zonê tirkû ebe zulm û zordarîye nimçikute ma ver. Miletê ma henî asîmîle kerd ke ma şîyêne mekteb, ma vatêne q, w, x. Malimê ma ma rê vatêne “o hayvani sesleri çıkarmayın!” Yanî ê venganê heywanîyan mevejîn! Ma şermayêne, xo bi xo vatêne ma çayê x vanîme, w û q vanîme? Tabî înû kamîya ma lete kerde. Ma gereke zereyê çeyê xo ra zonê tirkû berzîme teber.

Qemer Soylemezî kî nîya vajî. Vîst serrîya xo ra raver mi o nas kerd. O waxt ke mi vatêne ez ebe zonê ma muzîk virazen, albumû virazen, şîîrî çine bî. Keso ke kirmanckî nivisneno çine bî. O waxt ke mi Qemer nas kerd, ez zaf şa bîyo. Çike ê şîîrî nivisnaybî. Tawo ke mi Qemer nas kerd, ez şîyo hîrê rojî ez nêkuwto ra. Mi ci rê telefon akerd, mi vat Qemer ez hîrê rojî yê ke nêkuwna ra. Vat qey xêr o? Mi vat to kilamê ma nivisnê. Şîîrê muzîkê mi nivisno yanî. Vîst serrî ra nat Qemer her waxt leyê mi de bî. Şîîrê ê ke nêbîyêne muzîke ma kî nîya nêbîyêne. Ti çiqa muzîkî virazena biviraze waxto ke tekst (qesê) nêbî nêşikîna muzîkî virazî. Yanî nême emegê min o nême emegê dey o.

Ensembleya Mikaîl Aslanî key awan bîye? Endamê ensembleya şima kam ê?

Ensemble, 2001 de, ez û Cemîl Koçgîrî ebe di almanan ma awan kerdîme. Aye ra tepîya zafînê akademîyû almanan de muzîkê ma da nas kerdene. Ma waşt ke muzîkê ma, kulturê ma, enstrumanê ma uca de bêro nas kerdene. Rojnameyanê almanû de xeberî vejîyayî. Giran-giran muzîkê ma ame nas kerdene. O waxt nameyê projeyê ma, ez almankî ra biçarnî “Vengê Firatî” bî. A roje ra na roje ma gureyeyîşê xo dewam kenîme.

No mabên de muzîkê to bîyo mewzûyê tezê unîversiteyan…

Nê serranê peyênan de akademîyan ra, sazîyanê oryantalistan ra, oncîya wendoxanê unîversîteyan ra, almanî, fransizî ameyî leyê ma. Ê muzîkê ma ser o unîversiteyan de tez hazir kenê. Hata nika des teneyî xebatanê nîyanênan de muzîkê ma bî mewzû.

Nînan ra teber, eke ez xelet nêbî, to muzîkê çend hebî dokumanteran kî viraşto, ney?

Hîrê-çar tene belgeselê ke kanalê ZDF de weşanîyayî, mi muzîkê înû viraşt. Temaya înû zafanê Anadolî bî. Jû kî waxtanê peyênûn de jû belgesel vejîya, Nezahat Gundogan ra “Dêrsim’in Kayıp Kızları”, uca de oncîya muzîkê mi vejîya. Yanî tabî muzîkê ma seba fîlmî, belgeselî rê çîyode zaf rind o. Hama gere goreyê muzîkê ma kî temaya fîlmû bibo. Çîyo henên bibo yanî ez zerrî ra gurîno.

Albumê to yo peyên “Xoza” reyna xeyrin bo. Tamê kilamanê to reyna weş o. Nê albumî ser o ti çi vanî? Çira konsepto nîyanên û qey xoza?

Heta nika mi pêro xo dayêne waxtê verênî ser. Ma vajîme, cayê de jû xano xirabe esto, zey arkeologî bêle (merrî) mi dest de, yanî bîyo çewres serrî mi tim çîyê saye kerdêne û gêrayêne. Hela çi vejîno çi nêvejîno? Tabî xeylê çîyî kî vejîyayî. Hama mi jû roje xo bi xo vat ke, na herre kinûn, kinûn hela qayt kerî, mi na herre eşta kotî? Mi pey ser nîyada ke, pepo! A herre nîya ama pêser, bîya zey koyî. Siro ke mi o ko seyr kerd, hama xaftela tîje da çimanê mi ro, da ruhê mi ro, zana? O waxt zerê mi ra vengê ame: to xo kerdo xo vîr ra, ti waxtê verênî de mucil bîya, to xo dejna, qefelna hama to waxto nikayin û waxtê ameyoxî kerdo xo vîr ra! Rojî da ruhê mi ro, ez ama ra xo. Mi dî ke, a herra ke mi eşta uca, aye ra jû hêga peyda bîyo. Mi vat no hêgayê man o. Ê mi teyna nîyo, mîrasê ma wo. Tabî no hêga zaf qefelîyo. Birrî veşnê, henî peşew û roj tim nê hêgayî ramenîme. Qe nêverdayo ke no hêga biareşîyo. Mi vat ke, gereke no hêgayê xo biareşnîme ke oncîya bêro xo. Oncîya xo bi xo bizêyo yanî “kendini yaratsın” ke ma ci ra mehsulê rind bijîme. Coka mi o hêga nîya verda, nêramit. Hêgayî ser o telî ruwayî, kengerî, çeşîd-çeşîd vaşî ruwayî. Toximê neweyî zîl dayî, zergun bîy.

Xoza de kilama “Hîrê Canî” bi senî hîsan ameya viraştiş? To a kilame de vato ke “Heq na kilame barê şaîrî nêkero.” Tîya de çi mana wedardayî ya?

Mi bi xo Sakîne Cansiz nas kerdêne. Ma jûmînî nas kerdêne û muhabetê ma estbî. Ez kî şîyo cenaze. Şarê ma hînî ameybî ke seke dinya uca top bibî yanî. Çîyêde zaf giran bî. Ez şîyo, la hîrê-çar rojî zereyê mi ra nêvejîya yanî. En peynîye de mi va gereke ez binusnî. Çike mi xatirê xo nêwaştbî, henî zereyê mi de mend. Mi vat ke ez gereke êyê zereyê xo bierzî teber. Însan raşt kî eke nêeşt teber xatir kî nêwazeno.

Yanî manaya na kilame seba to xatir waştene bî?

Heya, xatir bî. Mi ci ra xatir waşt. Hama çîyo nîyanên kî estbî ke tayê însanî estê ke ti înû kişena hama ti nêşikîna înû wedarê. Çike mana înû henî girs a ke, binê hardî oncîya nêreyîna ra. Ze Sey Rizayî yanî. Sey Riza nêkerd binê hardî. Yanî cenaza kî veşna. Tayê însanê ma rehet ênê kiştêne hama mi va ya, ti înû nêşikîna wedarê. Wedardayene giran a. Çike o waxt a cinaza ke werte der a, ê jû çeyî nîya, cinazaya komelî ya, ê şarî ya. Mi a qese na mana de va yanî, no dej çiqa ke ê komelî yo honde kî ê şaîrî yo. Nuştena dejê nîyanênî heqet kî zaf zor û giran a. Heq nuştena dejê nîyanênî nêkero para şaîrî. Kaşka na nîyamêne mi ser, mi o dej nêontêne, na kilame kî menivisnêne.

Bi nameyê “Repertuar” û “Hayig” di kitabê to estê. Ti eşkenî bineyna qalê înan bikerî?

Repertuar, îhtîyacî ra ame meydan. Çike xeylê waxt o, êyê ke hewesê kilamanê ma kenê înû dest de teyna jû meqam bî. Muzîk bî, hama nota û tekst çîne bî. Nê çar serrî her ca ra e-mailî amêne. Çîyo nîyanên amêne waştene. Tabî no çîyode zor bî. Mi teyna kilamê xo nota nêkerdê, kilamê bînî ke estê, ê kî ênê nas kerdene. Mehmed Çapanî ra bijîme hata Metîn-Kemal Kahramanî, kirdaskî, tek-tuk bibê kî tirkî kî tede estê. Hayig kî zonê ma de kelîma wa. Mana xo hayrêcibîyayîş o. Yanî bi tirkî “farkında olan, farkındalığını yaşayan, şahit olan”. Hayig qehramanê kitabî yo. Ca bi ca dîyar bi dîyar fetelîno. Ucayû de çike dî pêrune ra dersê cêno. Şono kotî şoro, uca de mabêne heqî û neheqî de tavir cêno.

Na rey ameyîme birîna ma ya xorîne ser! Ziwanê ma kirmanckî ser, rastîya ey ser o ti çi fikirîyenî?

Amîn Maalouf vano ke, en çîyode xirabin o wo ke jû mordem zonê xo caverde bo. Ma na xirabîyê xo rê kerda! Ma zonê xo caverdayo. Tabî werte de çiqa ke şenik bibê kî zafînî na xirabîne kerda. Ma ke zonê xo de nêbîme haşt na dinya de her çi tal o. Ti nêşikîna, yanî ne hetê xo pirr bikerî, ne manaya heyatê xo pirr bikerî. Tabî peynîya xo se bena, ez nêzaneno hama çik beno wa bibo mayê ke hayig îme, gereke ma çar-panç qatî bigurîme.

Ti û di embazê to yê erjayeyî pîya bi nameyê “Ma” yew kovare vejenê. Şima key qerar da cî û seba çi mîsyonêk kewt bi rayîr?

Ma vat ke tek-tuk însanî estê ke hona zereyê nînû de hewesê zonê ma esto, hewesê kulturê ma esto. Qet ke nêbo ma nê zonê xo de çîyê binusnîme. Çik beno bibo wa tena ke bibo yanî. Gireyo kuwto zonê ma, ma belkî ebe na kovare girê zonê xo şikîme yakerîme. Amacê ma no wo, sîyaset felan bêvan nîyo. Çike sîyaset ma de zaf o la kultur honde çîn o. Muhtewaya na kovare zon, kultur, edebîyat, folklor û huner o.

Melumatê to zî esto, nê serranê peyênan de unîversîteyan de beşê yan kî kursîyê kirmanckî (zazakî) abenê. Weşanxaneyê neweyî, reyna kovar û kitabê edebî weşanîyenê. Na çarçewa de ti ewro û vizêrî muqayese bikerî, ti çi vînenî? 

Tabî wertê komelî (şarî) ra wayîr vejîyayîşê zonî zaf kêmî yo. Coka ez nika komelî ra zêde çî nêpîna. O waxt ma rê çi lazim o? Ma rê perwerdeyê bi zonê ma zaf lazim o. Unîversîteyû de kursî yê, beş ê, çiqa bibê honde rind o. Qe nêbo zonê ma qebul beno. Ez pê nînû zaf şa benû. Ha, tabî nika êyê ke nê kursîyû ser o yê, sermîyan û kadroyê nê beşan, munaqeşeyê nê wareyû zowbîna çi yo. Nika nimûne bidîme, yew çem sifte lêl beno. Hama her ke şî raye ra viyara, beno zelal. Heto bîn ra meşte-bîrû ebe zonê ma mektebû de perwerde ame dayene ke no çîyode en muhîm o. Nê beşî seba ê rojû kadroyan kenê hazir. O het ra kî mîsyonê xo zaf hêja wo.

Ganî hîna çi bibo? Çîyo tewr muhîm bi goreyê to çi yo?

Êyê ke zonê ma ser o mucil benê, perwerde vînenê, nusnenê, gereke zaf bixebetîyê. Teberê munaqeşeyanê sîyasî de û muhetwaya zonî de vinderê, waxt û emegê xo giranî biderê raverşîyayîşê kirmanckî ser. Naye ra teber, çîyode en muhîm kî no wo ke domanê ke newe ênê dinya ma û pîyî gereke înan de zonê ma qisey bikerê. Her çeye de gereke teyna zonê ma bêro qisey kerdene. Çeyû ra gereke endî tirkî bierzîyo teber.

Ma ameyî peynîya roportajî, eke şarê ma rê, goşdaranê xo rê wendoxanê rojnameyê ma Newepelî rê mesajê to esto, ma bigêrimê.

Ez zaf şa bena ke rojnameyê Newepelî esto, Şewçila esta. Yanî çiqa ke firsend bikuwo destê mi, bi zonê ma çik vejîno bivejîyo ez taqîb kenû. Xeylê çîyî kî museno ci ra. Ez şima rê serkewtene wazenû. Zowbîn weş û war bê, ê ke her waxt piştî danê ma, ma rê wayîr vejînê. Wayîrê hunermendanê xo vejînê. No kî çîyode zaf rind o. Ma her wareyê zon û kulturê ma de gereke piştî bidimê jûmînî, raver şîme.

Ez to rê zaf sipas kena. Weş û war be biracan. To waxtê xo ma rê abirna, bi zerrîgermî ma rê qisey kerd. Heq emegê to hîç de mebero û seba to serkewtişê hîna pîlî hêvî kena.

Ti kî weş û war be. Ti Îzmîr ra vejîyaya hata îta ameya. Xizir to binê peranê xo şano. Mi zaf keyf guret. Ez kî to rê teşekur kenû.

Îstanbul, 08.07.2013

______________

No roportaj “Newepel, Rojnameyo kulturî, Hûmare 53, Dîyarbekir, Temuze 2013, r. 4-5” de weşanîyayo.

(Not: Metno ke Newepel de weşanîyayo, bineyke ameyo kilmkerdene. Orîjînalê roportajî no yo.)