Zê Tîje: "Tîje Ma de Bimbarek a"

Grûba muzîkî "Zê Tîje" 2007 de Îstanbul de ronîyaya. Albumê xo yo tewr verên “Yanlışımız Var” 2015 de vet. Album di qisiman ra; “bengî” û “xerîb” ra êno pê. Album de kilamê kirmanckî û tirkî ca cênê. Mi cêr de elemananê na grûbe ra Alî Doğanî de derheqê grûbe, muzîk û kirmanckî de roportaj kerd. (A. A. Çîçek)

* * *

Ma bixeyr dî, albumê şima yo verên xeyrin bo. 

Zaf sipas kena.

Keremê xo ra ti şikîna bi kilmekî xo bidê naskerdene?

Namê mi Alî yo, ez Gêxî de ama dinya. Ma vîst û pûnc serrî yo Îstanbul de îqamet kenîme. Jû grûba ma esta. Namê xo “Zê Tîje” wa û ma 2007 de ne ro. Ma Mehlaya Gazî ya Îstanbulî de benîme top û muzîk virazenîme. Ma pûnc hevalî me. Jû heval tembur cineno, namê xo Adan Akdag, gîtar de Paşa Çelîk, dawil de Alî Bicerîklî, baste Xalît Çektar esto. Waxto ke ma grûbe saz kerde, ma kulî talebe bîme. Nika jû albumê ma esto, namê xo bi tirki “Yanlışımız var” o.

Şima key dest bi karê muzîkî kerd. Yanî şima grûbe key awan kerde?

Mekteb ra ver ma muzîk de eleqedar bîyêne. No hîs timûtim ma de estbî. Ma waştêne ke zonê xo de qese bikerîme, zonê xo de kilamû vajîrîme. Yanî seba ke ma xo jû war de îfadê bikerîme bîbî top. No fikrê Adnanî û yê mi bî.  Verê cû Caner Yilmaz  bî. O, nika zobîna xebata ey esta. 

Seva mi, pîyê mi çê de kilamî vatêne tesîrê ey mi ser o esto. Waxto ke ez doman bîya mi vatêne, hevala û malimî vatêne ti weş vana, vengê to rindek o. Hênî dewam kerd...

Nameyê grûba şima “Zê Tîje” yo. Çira?

Yanî tîje ma de bimbarek a, ma tim rûyê xo çarnenîme tîje û kelê xo aye ra birnenîme. Ma tîje nêbenîme teyna parçe tîje benîme. Kulturê ma de, cayê tîje mûhîm o. Tabî tîje teyna ma elewîyan de nê, êzîdîyan de, zerduştîyan de û felsefeya Rojawanî de jî cayêde muhîn cêna. Coka ma va namê grûbe "Zê Tîje" bo.

Albumê şima senî eleqa dî?

Yanî ma reaksîyonêde rind guret. Ama no kar giran-giran beno rind, yanî ma zanîme ke hênî beno. Ma gorê îmkananê xo jû album viraşt. No album çatiyê çê ma de teras esto, ma uca viraşt. Yanî ma bi xo kerd. Teyna mîks de ma ardimo profesyonel guret. Îta de amac no bî, ma waşt ke bi îmkananê xo, bi enerjîyê xo pîyasa û reqabet ra dûrî xo rê çîyê virazîme. Ma viraşt jî. Yanî bi kilmekî albumê ma eleqayêde rind dî.

Şima muzîkê xo senî name kenê? Yanî tarzê muzîkê şima çi  yo?

Ma vanîme "kolaj". Kolaj nika her cayê dinya de esto. Tirkîye de zî esto. Pekî, çik o kolaj muzîk? Kolaj muzîk, zereyê xo de postrock esto, zereyê xo de pop, geleneksel muzîk zî esto. Estrumanê xoserî estê, jû damare ra nêbeno weye, zaf damaran ra beno weye. Nê ra zî vanê "kolaj muzîk".

Şima halê muzîkê kirmanckî senî vînenê?

Yanî ma otorîte nîme, feqet ma ke qaytê muzîkê kirmanckî kerd vînenîme ke qismode zêde zaf mende ro jûbînî. Gere tarzê tezeyî bibê, gere ma çîyanê tezeyan virazîme. Hama zaf xebatê rindî jî estê. Metîn û Kemal Kahraman seva mi cayêde bîn der ê. Xora muzîkê ma de înan zaf raye gureta, zaf karê rindî kerdê. Mesela, derlemeyî kerdê, nê zaf muhîm ê. Ê bînî, kesê bînî hetê tarzî ra jî tayê dewamê înan ê. 

Teberê muzîkî de ti çinayî de eleqedar bena?

Mi şopê malimtîne kerde, dima caverde. Seba muzîkî mi malimtîne caverde. Yanî nika teyna muzîk virazena. Hevalê bînî reyna di tenî malim ê, jû muzîsîyen o. Reyna ez û Adnan Akdagî ma nika sînema de eleqedar benîme.

Seba kirmanckî fikrê şima çi yo? Na babete ser o senî fikirîne?

Ez vana na mesela tayê mesela sîyasetî ya. Yanî pîlanê ma ma ra vato şima şonê cayê mavajê ez elewî yo, her ca de zonê ma qesey mekerê. Nê meke, ê meke... Yanî ma gere tersê nê sîyasetî ra vejîme. Çi ma dest ra êno ma gere ê bikerîme. Her çî ra ver kirmanckî gere bibo zonê perwerdeyî. Ancax nîya aver şono. Xora dima jû vejîno fîlm virazeno, jû vejîno çîyêde bîn keno. Yanî ancax zon nîya xelesîno ra.

Naye ra dima çi projeye to estê? Eke estê nê çik ê?

Nika aqilê ma de jû albumêde bîn esto. Eslê xo de çend projeyê ma estê. Yanî teyna album nê zobîna jî projeyê ma estê...

Seba nê roportajî ez zaf sipas kena û xebatanê to de serkewtiş wazena. Bimane weşîye de.

Ez zaf sipas kena.*

___________

*No roportaj “Newepel, Rojnameyê kulturî, Hûmare 81, Dîyarbekir, Teşrîna peyêne 2015, r. 4” de weşanîyayo.

YASAL UYARI: www.zazaki.net kaynağında yayınlanmış herhangi bir haber, yazı veya fotoğrafın site editöründen izin alınmadan olduğu gibi kopyalanarak ya da üzerinde çeşitli oynamalar yapılarak herhangi bir yerde yayınlanması; farklı çalışmalarda alıntı olarak kullanmak amacıyla cümle veya paragrafların kopyalanmasında ise standart bir şekilde kaynak belirtilmemesi durumunda hukuki süreç başlatılacaktır!